კანტიკუნტად თუ ვინმე ჩნდებოდა ლიფტთან, კარი ორმხრივად რომ ეღებოდა. მხრებში ოდნავ წადრეკილი მელიფტე ქალიშვილი გაყინულ, უემოციო მზერას აბჯენდა მომსვლელ-წამსვლელს. ისეთი ჩამქრალი თვალებით შესცქეროდა, ისეთი უსიტყვო ყვედრებით, თითქოს მათი ბრალი ყოფილიყოს ლიფტის მომსახურებაში გატარებული მისი უღიმღამო, სიხარულს მოკლებული დღეები.
– რომელი სართული? – იკითხავდა იგი პროფესიული ტონით.
პასუხის მიღების შემდეგ ხელს ღილაკისკენ გაიწვდენდა, დაძრავდა ლიფტს. მერე დახრიდა თავს, იატაკს ჩააშტერდებოდა, დუმილში ჩაიკეტებოდა.
სასტუმროში ჩენს არ ჰყავდა ნაცნობები, ერთადერთი, ვისაც განმეორებით ხედავდა, მელიფტე ქალიშვილი იყო. ენების შესწავლისადმი მიდრეკილი, უკვე იოლად ახერხებდა ქართულად მარტივი ფრაზების წარმოთქმას, რაც აქაურებს ძალიან მოსწონდათ და, რისი წყალობითაც, მასაც თავის შინაურულად დაჭერის საშუალება ეძლეოდა. კარგა ხანია, შორეული მგზავრობები ჩვეულებრივ წესად ექცა და ასეთი ჩაყურსული, მდუმარე გარემო სულის მოთქმას ჰგავდა. ზუსტად საჩემოაო, ფიქრობდა, საუკეთესო პირობებია საკუთარ თავთან დარჩენისო. აქაურ განწყობას შესანიშნავად ერგებოდა, საშუალება ეძლეოდა, ჩავლილი ხმაურიანი შეხვედრები სიურეალისტური სურათებივით შეენახა მეხსიერებაში, როგორც სკივრში ჩაწყობილი საგანძური, ფასი რომ არასდროს ეკარგება.
სიამოვნებდა, რომ ფართე გზატკეცილზე, ხეებს თვალის საამებლად და გასახარად, უკვე დასდებოდა შემოდგომის ღაღანა ფერები. შეუდარებლად მიაჩნდა ეს შემოდგომები. განა პირველად, ეს უკვე მერამდენედ ეწვია აქაურობას. სხვა დროს სხვა სასტუმროებში ჩერდებოდა. აქ მეტი სიმშვიდე იყო. გამწვანებულ შოსეზე გამავალი მისი აპარტამენტის ფანჯრიდან კავკასიონის მუქი მთაგრეხილი მოჩანდა, გამჭვირვალედ თხელნისლმოდებული. იმ მთების ცქერა მარადიულობის სიდიადეს შთააგონებდა. ეს ჰავაც, რბილი, განსაკუთრებულად გამორჩეული, დახარჯული ენერგიის სწრაფად აღმდგენი, საბაბი გახდა, აქ, წინასწარ ნავარაუდევზე, ორიოდ დღით მეტი დაეხანებინა, თავისუფლად ეფიქრა ახალ გეგმებზე, მისცემოდა შთაგონებას.
ის არ ეკუთვნოდა მხოლოდ საკუთარი სამუშაო მაგიდის „ფენ-შუი“ მაგიას მიჯაჭვულ ადამიანთა კატეგორიას. ყველგან შეეძლო იდეების თავისი ქვეცნობიერიდან გამოხმობა და გაცოცხლება, რადგან ბუნებრივად შეჩვეოდა სიახლის დაბადების სიხარულს. ასხივოსნებდა, ამრავლებდა მას, შენობით ელაპარაკებოდა კარგად ნაცნობი, უახლოესი მეგობრის მსგავსად. და რაც მთავარია, იმ სიყვარულის წინა პირობად აქცევდა, სულგანაბულ, ხალხმრავალ დარბაზებში რომ გრძნობდა მსმენელის მხრიდან. ტაში... გულწრფელი ტაში... სავსე იმედით. ტაში – სამადლობელი. ტრიუმფები... ტრიუმფები...
სად აღარ ატარებდა საჯარო ლექციებს მრავალსაფეხურიანი მარკეტინგის შესახებ – ევროპასა თუ აზიაში, უფრო ხშირად – ამერიკაში. აჰა, კავკასიასაც ეწვია. ჯერ ისევ ახალგაზრდა ეთქმოდა და თავისი დროის დიდ ნაწილს ჰაერში ატარებდა. სერავდა უკიდეგანო სივრცეებს სულ წინ და წინ. მერე კი უკან, შინ, მშობლიური ჩინეთისკენ. შანჰაიში დედა ელოდა, მუჭისტოლად ქცეული, თვალწყლიანი, მისი გზა-კვალის მლოცველი.
ჩენი თავს მსოფლიო მოქალაქედ გრძნობდა. ასეც იყო სინამდვილეში. სადაც კი ყოფნა უხდებოდა, ყველგან გულწრფელად ინტერესდებოდა ადგილობრივთა ცხოვრების წესით. აკვირდებოდა მათ ხასიათს, რაც ნიშანდობლივად მიიჩნეოდა, სხვათაგან გამოარჩევდა, და განუმეორებლის ელფერს სძენდა. მერე თავისთვის გამოჰქონდა დასკვნები. უფრო და უფრო რწმუნდებოდა, ადამიანები ყველგან თითქმის ერთნაირები იყვნენ – ზედმეტ-ნაკლებად დალხინებულნი. უკმაყოფილონი უკმარი ბედნიერებით და მოჭარბებული უბედობით. იშვიათად სჯერდებოდნენ მას, რასაც ფლობდნენ, რასაც მათი წილხვედრი ერქვა. ეცოტავებოდათ მიღწეული, მეტი სიხარული სწადდათ.
ეს კარგიაო, ფიქრობდა ჩენი, დაუოკებლობა სიცოცხლის მამოძრავებელი ჩარხიაო. მას მსმენელად ასეთები სჭირდებოდა. მათ უხსნიდა საკუთარ თავზე გამარჯვების ტექნოლოგიებს, ასწავლიდა, როგორ მიეგნოთ იმ საიდუმლო კარის გასაღები, რომლის დაუფლებამ თავადაც სულ ახალი და ახალი ჰორიზონტები გადაუშალა სწორი ქმედებისთვის. ხშირად იმეორებდა მას, რაც ღრმად სწამდა – ჯობს არაფერი აკეთო, ვიდრე აკეთო არასწორად. საქმე კი შენზე ძლიერებთან და გამოცდილებთან უნდა დაიჭირო, თუ გსურს რაიმეს მიაღწიოო.
მელიფტე ქალიშვილი ცარიელი ლიფტის ღია კართან იდგა, მოჩვენებითი გულგრილობით, თითქოს არც არავის ელოდა. რაღაც ჟურნალს ჩაჰკირკიტებდა. თალხი ქვედაბოლო და იმავე ფერის ბალახონი ეცვა, ხმარებისა და რეცხვისგან დათხელებული, ნახევრად დამდნარი.
ჩენის მიახლოებისთანავე დახურა ჟურნალი, ლიფტში შეუძღვა, მერე მკაცრად შეხედა და ჰკითხა:
– რომელი სართული?
ჩენს გაეღიმა. დარწმუნებული იყო, ქალიშვილმა იცოდა მისი სართული, წინა დღითაც ხომ იმგზავრა, მაშინაც შეეკითხა და ჩენმა უპასუხა. მაინც ერთსა და იმავე მანევრს მიმართავდა მელიფტე, ამით, სტუმრებთან შედარებით, თავის რაღაც უპირატესობას უსვამდა ხაზს. მას ეს საქმეში ეთვლებოდა, გამართლება იყო იმისა, რის გამოც დათანხმებოდა ამ უჰაერო პაწია სივრცეში მოთმინებით ყოფნას, დილიდან ღამემდე მთელი ქვეყნიერებისგან მოწყვეტას. მაყვედრებელი სტოიციზმის საკომპენსაციოდ, იგი თვითდამკვიდრების და თვითრეალიზების იარაღად იყენებდა ორიოდ სიტყვის უცვლელ თანწყობას: რომელი სართული?
ადამიანის ფსიქოლოგიის კარგ მცოდნე ჩენს გული მისდამი სიბრალულით აღევსო. მთელი დღის მანძილზე ამ იძულებით საკანში სხვის ამონასუნთქს ყლაპავს, სხვა რომ არაფერი, ლამის მექანიკურ მანქანად იქცა, ღიმილს გადაეჩვია, ცხოვრებამ მასში უკვე მოასწრო ღიმილის ჩაკვლაო. უცნობი ქალიშვილი ძალიან შორს იყო იმ სიახლის წყურვილით სავსე ადამიანებისგან, ჩენის საჯარო ლექციებზე აღფრთოვანებულნი რომ უკრავდნენ ტაშს, არ მორჩილდებოდნენ უიმედობას, და ხელის ჩაქნევაზე უარნათქვამნი, მოზეიმე ეგრეგორს ქმნიდნენ. ჰოდა შეიგრძნო თუ არა განსხვავების უზარმაზარი უფსკრული, ანუ მთელი სამყარო, გადაწყვიტა, ვიდრე სართულებზე მაღლა-მაღლა მგზავრობა დაიწყებოდა, რაღაც სასიამოვნო მუხტი გადაეცა მისთვის.
– თქვენ ისეთი ლამაზი ხართ!.. – წარმოთქვა ჩენმა უცნაური აქცენტით.
ქალიშვილმა უნდოდ შეხედა, თან უფრო კატეგორიულად გაიმეორა:
– რომელი სართული?
– მეთორმეტე, – თქვა ჩენმა, კვლავ ქათინაურის გაგრძელებას შეეცადა, – ლამაზი... ლამაზი... – გაიმეორა, – უნდოდა, ქალიშვილისთვის განწყობა აემაღლებინა.
იმან კი ღილაკს სწრაფად დააჭირა თითი.
– ტყუილები არ მჭირდება, – ჩაილაპარაკა თავისთვის.
ზემოთ მიცურავდნენ. ჩენმა თვალები დახუჭა, მთელი არსებით მიჰყვა სვლას, მსუბუქად, ოდნავი რხევით, თითქოს ფრთა ესხა და ეს უღიმღამო ადამიანი პეპელასავით შეესვა ზედ. კრინტი აღარ დაუძრავს. იდგნენ დუმილში. და ჩენი გაფაციცებით ეძებდა სიტყვებს, მისთვის ადვილად წარმოსათქმელთ.
როცა ლიფტი გაჩერდა, ჩენმა თქვა:
– ტყუილი არ მიყვარს. – დამაჯერებლად, ძალიან დამაჯერებლად წარმოთქვა, და გადასასვლელად შეემზადა.
მაშინ ქალიშვილმა, იფიქრებდი ბოდიშობსო, გაუბედავად დაიწყო:
– მადლობთ. მაგრამ მე ხომ წითური ვარ... – აშკარად რაღაც მოხდა მასში. თორმეტი სართულის მანძილი საკმარისი აღმოჩნდა მისი სიკერპის შესარყევად.
ჩენმა ლიფტიდან გადასვლა დაახანა. მიაცქერდა ყურადღებით, თითქოს სინჯავდა, როგორ გადაცლოდა მტვერი მის ქალურობას. ეს პატარა გამარჯვებად უნდა ჩათვლილიყო სიკეთის სასარგებლოდ. ისევ დაუწყო ძებნა სიტყვებს, ახლა ძალიან რომ სჭირდებოდა. როგორც იქნა, მოუყარა თავი, მოახერხა აზრის გამართვა:
– სილამაზე პირობითია. ყველაფერშია სილამაზე. – მერე თავი დაუკრა დამშვიდობების ნიშნად.
დაძინებამდე კარგ გუნებაზე იყო. იხსენებდა იმ ამაღლებულ დღეებს, როდესაც თავისი წარმატების 21 პრინციპიდან დღე და ღამ ერთ-ერთს უტრიალებდა, – მსგავსმა უნდა ასწავლოს მსგავსს. ამის სადემონსტრაციოდ ვარხვების ისტორია შეარჩია, მას ნამდვილ მონაპოვრად მიიჩნევდა. მბრწყინავ მარგალიტად. თაიგულივით ჩასვამდა ხოლმე სალექციო ტექსტში.
აბა, მართლა ვის არ მოხიბლავდა ამერიკაში მდებარე მანასის ტბის ბინადარ ვარხვთა ამბავი. ვარხვები, რომლებიც თევზით იკვებებიან და ტბის მშვენებად არიან მიჩნეულნი, უსაზღვროდ შეიყვარა ადგილობრივმა მოსახლეობამ, იქამდე, რომ მეთევზეები იჭერდნენ თევზს და მათ აჭმევდნენ. მიირთმევდნენ ვარხვები მზამზარეულ საკვებს. მიეჩვივნენ იოლ ყოფას, აღარ ცდილობდნენ, თავად ეშოვათ სარჩო. მოკლედ, გადაეჩვივნენ თევზის დაჭერას. მათ უარი თქვეს საკუთარ ბუნებაზე.
მთავრობამ მეთევზეებს აუკრძალა ვარხვებისთვის თევზის ჭერა. რა მოხდა? ტბის მშვენიერი ბინადარნი შიმშილით იხოცებოდნენ. აჰა, გაჩნდა პრობლემა.
დაიწყეს ფიქრი მათ გადარჩენაზე. მიაგნეს გამოსავალს. კალიფორნიის სხვა ტბიდან მანასიში გადაიყვანეს არც მეტი, არც ნაკლები, ორასი ვარხვი. ამათ ადგილობრივ ვარხვებს ასწავლეს თევზის ჭერა. ამით შიმშილს ბოლო მოეღო და პრობლემაც გადაწყდა.
რამდენი რამ წაიკითხა ჩენმა, რომ კარგად გაეაზრებინა სიტყვები: „სწორ გზას ადგახარ, ვიდრე შეგიძლია თქვა – მოდი, ყველაფერი დავიწყოთ თავიდან“, რაც ნიშნავს, საკუთარ თავში აღზარდო სხვისთვის თვალმიუღწევი სანუკვარი ოცნების განხორციელების ძალა.
მანამდე კი გაეცნო ნაშრომებს ნაპოლეონ ჰილის, დევიდ დეილის, ოგ მანდინოს, კარნეგების – ენდრიუსა და დეილის, ენტონი რობინსის, ჯიმ რონის, ჯონ კალენჯის, ჯონ ფაილას, რობერტ სტოუნის, უეინ დაიერის, ბრაიან ტრეისის, რობერტ კიიოსაკის და წარმატების ფილოსოფიის სხვა კორიფეთა ქმნილებებს, რომელთა გაცნობა არ აწყენდა ნებისმიერს, მოაზროვნეობაზე პრეტენზიის მქონეთაც. ჩაიძირა მოტივაციისა და ფსიქოლოგიის სფეროს შედევრთა ოკეანეში. ხშირად იცქირებოდა სარკეში და მას, ვისაც იქ ხედავდა, უძღვნიდა საუკეთესო სურვილებს, ამხნევებდა, წაახალისებდა, უღვივებდა რწმენას, რომელსაც თვითშეგონების მეშვეობით გამოგლეჯდა ქვეცნობიერს.
ჩენი წარმატებული ადამიანი გახლდათ. წარსულში დარჩა ის დრო, როცა პატიოსნად გამომუშავებული პირველი მილიონი მიიღო. უკვე ვეღარც ითვლიდა დედამიწის ზურგზე განფენილ თავის ორგანიზაციებს მრავალსაფეხურიანი მარკეტინგის ბიზნესში, მისთვის დიდი შემოსავალი რომ მოჰქონდა, რაც იყო შედეგი სხვისი პროდუქტისა და საკუთარი მენტალიტეტის ჯამურობის. პროდუქტი და კეთილდღეობა, – აი, რაზე იყო საჭირო ორიენტირება.
სამხრეთ კავკასიაში პროდუქტი შემოდის, მაგრამ კეთილდღეობამდე ჯერ შორიაო, ფიქრობდა ჩენი. ხალხი დააბნია კატაკლიზმებმა ორი საუკუნის მიჯნაზეო.
მეორე დღეს, გრანდიოზული შეხვედრის შემდეგ, დაღლილი დაბრუნდა სასტუმროში. პირველ ჯერზე არ მოუწია ლიფტში შესვლამ. რიგი დახვდა, სხვა დროს რომ არ ენახა აქ. მელიფტე ქალიშვილს მაშინ მოჰკრა თვალი, როცა ლიფტის კარი უკვე იხურებოდა. მას ვარცხნილობა შეეცვალა – კეფაზე დახვეული თმა მხრებზე ჩამოეშვა. ჟოლოსფერი ჟაკეტი ჩაეცვა, შემოდგომის მღვრიე ამინდს რომ აღარც უხდებოდა. მაინც ესიამოვნა, სასიკეთო ცვლილებად ჩათვალა და, გულგამთბარმა, გერმანულად მოსაუბრე წყვილის უკან დაიკავა რიგი. მათ ერთი კი მოხედეს, საგანგებოდ დააკვირდნენ გაწყალებული, თითქმის უფერო თვალებით ისე, რომ ლაპარაკი არ შეუწყვეტიათ. ჩინელებს თითქმის ყველგან ასე აკვირდებიან. ჩენი ამას შეჩვეული იყო. ხშირად ხვდებოდა წამიერი ყურადღების ცენტრში. დაურიდებლად ათვალიერებდნენ თავით ფეხამდე.
ერთხელ, სამხრეთ ამერიკაში, ტაქსის მძღოლი გამოელაპარაკა, რომელიც, როგორც ტოლი ტოლს, ისე მიმართავდა დამტვრეული ინგლისურით. ბრწყინვალედ ფლობდა ჩენი ინგლისურს და არ გაჭირვებია საუბრით მისი მოხიბვლა, იქამდე, რომ ბოლოს ზომას გადასული ქათინაურებიც დაიმსახურა.
– მე, მეგობარო, ერთი ჩვეულებრივი ადამიანი ვარ, – შეაწყვეტინა მაშინ ჩენმა.
არაო, თავი გაიქნია ტაქსისტმა, უსიტყვოდ მოუწონა თავმდაბლობა. აშკარად ვხედავ, საპატიო პიროვნება ბრძანდებითო.
ისიც მაშინვე მიხვდა, საწადელ ტიპს მიაგნო. აი, ასე, ჩენმა იმ შემთხვევით გადაყრილ ტაქსისტს შემდეგ ჩილეს უზარმაზარი ორგანიზაცია შეაქმნევინა, აქცია მრავალსაფეხურიანი მარკეტინგის ლიდერად, და ამით საკუთარ წარმატებებს უფრო მეტად შეასხა ფრთები.
გერმანელმა წყვილმა ისევ მოაბრუნა თავები. აღარ საუბრობდნენ, აღარც ჩენს აკვირდებოდნენ თავიანთი წყალწყალა თვალებით. ყურადღება ახლა შემოსასვლელის ინტერიერზე ჰქონდათ გადატანილი, სადაც რომელიღაც ადგილობრივი მხატვარ-მღებავის არცთუ მაღალი ხელოვნების ნიმუშები – უცნაურად დაგრეხილი ფიგურები აკვროდნენ კედლებს.
დაბრუნდა ლიფტი. იქიდან ორი ბერიკაცი გადმოვიდა. მერე მელიფტე ქალიშვილიც გამოჩნდა. შევიდნენ თუ არა, ქალიშვილმა მაშინვე იკითხა:
– რომელი სართული?
გერმანელი შეკითხვას მიუხვდა. ასწია მარჯვენა ხელი, ყველა თითი გაფარჩხა, მეხუთეო, მიახვედრა. მალე ჩავიდნენ შუა გზაზე. მანამდე ჩენი თავდახრილი იდგა. ახლა კი გაიმართა.
– მეთორმეტე. – უთხრა მელიფტეს.
– ვიცი. – თქვა ქალიშვილმა, თან გაიღიმა. სწორედ ამ ღიმილის ნახვა სწადდა ჩენს. შედეგი ბრწყინვალე იყო. გამოიტყუა, გამოიტყუა ცივი დ მკაცრი შეუვალობის ბაკნიდან. უკან შებრუნება, იქნებ, აღარც მოუნდესო. ისე შესცქეროდა, როგორც ექიმი გამოჯანსაღების გზაზე მდგარ ავადმყოფს. უყვარდა ჟოლოსფერი, იგი მშვიდ სიხალისეს გვრიდა, პოეზიის გუნებაზე აყენებდა. ქალიშვილსაც, შედარებით, ამაღლებულ განწყობას ამჩნევდა. კმაყოფილებით დაუკრა თავი, მეთორმეტე სართულზე გადავიდა და იქვე დაივიწყა მელიფტე, რადგან მრავალი შთაბეჭდილებით აევსო დღევანდელ დღეს. ერთობ კმაყოფილი დარჩა, რომ ბევრი აღმოჩნდა მისი ლექციების აუდიოფირის მსურველი. ეს ხომ ბუნებრივია, ფიქრობდა ის, მათ დიდი უპირატესობა გააჩნიათ. შეუძლიათ ჩაწვნენ სავსე აბაზანაში, ჩართონ ფირი და განცხრომით უსმინონ. ჩაეძინათ? ჩათავდა ყველაფერი? მერე რა! იტყვიან - დაბრუნდი, ჩენ ჯან! და ყველაფერს კვლავ თავიდან მოისმენენ. მათ ხომ ამ სიამოვნებაში ფული აქვთ გადახდილი. ახლა მთავარია, გაიაზრონ და პრაქტიკულ ქმედებაში გამოიყენონ, რათა ფრთები შეასხან წარმატებას. ეს ჩენის წარმატებაცაა.
დილით ადრიანად გამოვიდა ნომრიდან. ეს ერთი დღე კიდევ, ხვალ სისხამზე გაემგზავრება. მისი კარი ფლიგელის შეჭრილ კუთხესთან იყო. კიბეც აქვე გადიოდა. ფეხით უყვარდა საფეხურებზე დაშვება, ერთგვარ ვარჯიშად მიაჩნდა. კარი დაკეტა და კიბისკენ გაეშურა. უცებ ნაცნობი ხმა მოესმა უკნიდან, დერეფნის მხრიდან, ლიფტის წინ რომ გადიოდა. ჯერ ყური არ ათხოვა, მაგრამ ხმა მაღალ ძახილში გადაიზარდა:
– ბატონო! ჩემო ბატონო! წამობრძანდით!
მოტრიალდა და დაინახა, ქალიშვილს, თავის თავს წითურს რომ უწოდებდა, მის სართულზე გაეჩერებინა ლიფტი. ღია კარში იდგა, უღიმოდა და ეპატიჟებოდა.
ჩენი ამას არ მოელოდა. ოდნავ დაიბნა კიდეც. ხელი გააქნია, არაო, თავიც დაუკრა, მადლობელი ვარო, და კიბეზე დაეშვა.
ქალიშვილმა ლიფტს თავი ანება, კიბისკენ გამოქანდა, საფეხურებზე სწრაფად ჩამავალ ჩენს გაედევნა უკვე გაგულისებული, ხმამაღალი ყვირილით:
– რატომ! რატომ იქცევით ასე! წამობრძანდით ლიფტით.
ჩენი შეცბა, შედგა ადგილზე. შებრუნდა მდევრისკენ, რომელიც კისრისტეხით ჩამორბოდა და სადაცაა წამოეწეოდა. არ ცხრებოდა, უფრო და უფრო გამძვინვარებით წარმოთქვამდა ერთსა და იმავე სიტყვებს: რატომ! რატომ! მითხარით! მითხარით! აბა, ლიფტი რისთვისაა! ეს უსამართლობაა! უსამართლობაა! არ გაქვთ უფლება! არ გაქვთ! და კიდევ, სხვას, ჩენისთვის თითქმის გაუგებარ რამეებს, ნამდვილი პროტესტის გამომხატველთ.
ხმაურზე სართულებიდან, კიბის ჭრილზე, სტუმრების ცნობისმოყვარე სახეები გამოჩნდა. ჩენი დაიბნა. ერთ ადგილზე გაშეშდა, დაელოდა, ვიდრე ქალიშვილი სვლას შეწყვეტდა, და სახე გაიქვავა. ის კი ისეთი უმწეო იყო, ისეთი შესაბრალისი, ჩინელს გული შეეკუმშა. ასე იდგნენ ერთხანს. შეჰყურებდნენ ერთიმეორეს. მერე ჩენი კვლავ მიტრიალდა, ნელა გააგრძელა გზა.
საღამოს, სასტუმროში მობრუნებულ ჩენს ლიფტში, წითურის ნაცვლად, ასაკოვანი ფუშფუშა ქალი მოემსახურა. დიდ მოკრძალებას იჩენდა. ნომერში კი ადმინისტრატორმა ფრთხილად მიუკაკუნა კარზე. დამტვრეული ინგლისურით ძლივს აუხსნა, სასტუმროს პატრონი შეხვედრას გთხოვთო. ვიცით, დრო არა გაქვთ, გასამგზავრებლად ემზადებით, მაგრამ მხოლოდ რამდენიმე წუთი დაგვითმეთ.
მაშინვე დათანხმდა, არც დაფიქრებულა. მერე ადმინისტრატორმა ერთ-ერთ აპარტამენტამდე მიაცილა და თავაზიანად გამოემშვიდობა.
სასტუმროს მეპატრონე თმაშევერცხლილი კაცი იყო, აკურატულად ჩაცმული, მშვენიერი მანერებით. სტუმარს დაჯდომა შესთავაზა და გამართული ინგლისურით დაიწყო:
– ბოდიში მინდა მოგიხადოთ, – თქვა მან, – ასეთი რამ აქ ჯერ არ მომხდარა, არც ვიცი, რას მივაწერო. ეს მელიფტე ისეთი ჩუმი იყო, ისეთი, ისეთი შეუმჩნეველი, იფიქრებდი, ბუზს არ ააფრენსო. გულწრფელად ვწუხვარ, რომ უსიამოვნება მოგაყენათ. გთხოვთ, ნუ გაგვინაწყენდებით. მომავალშიც გელოდებით. ვეცდებით, მეტი კომფორტი შეგიქმნათ. წითურმა კი უკვე მიიღო თავისი საკადრისი.
ჩენი შეშფოთდა.
– წითური... წითური... – ჩაილაპარაკა მან.
– დიახ, ასე ვეძახით იმ მელიფტეს.
– ლულუ. – თქვა ჩენმა.
– გცოდნიათ მისი სახელი? – გაიოცა მეპატრონემ.
– კარგი ქალიშვილი ჩანს, – სახე აენთო ჩინელს, – რაც აქა ვარ, ვაკვირდები. იგი დღითი დღე იცვლება შინაგანად, სულ უკეთესობისა და უკეთესობისკენ. რაღაც მინდა გითხრათ. მომეცით ნება, ერთი რამ გთხოვოთ, თუ ეს შესაძლებელი იქნება... ვფიქრობ, ლულუ უკეთეს სამუშაოს იმსახურებს. შემპირდით, რომ აღმოუჩენთ შესაფერის ადგილს. შემპირდით. – ჩინელი ამას მთელი გულით ამბობდა.
სასტუმროს მეპატრონე მოულოდნელობისგან დამუნჯდა. მაგრამ ჩენი ისე ჯიუტად ელოდა პასუხს, რომ ისიც იძულებული გახდა, ოდნავ დახანებით, მაგრამ მაინც, წარმოეთქვა ერთადერთი, ეგზომ ღირებული სიტყვა: გპირდებით.
2010 წ. თბილისი
Sag nicht, dass ich rötlich sei
Autorin: Lali Bregwadse-Kachiani
In der Halle herrschte meistens die fürs Hotel ungewöhnliche Ruhe, solche Stimmlosigkeit war zu erstaunen, fürs Erholungsheim charakterisierender. So war der Eindruck der ersten Tage, was sich im Nächsten nicht veränderte und was Tschen Dschan gefiel. Er liebte lärmvolle Stellen nicht, für den Wohnort wählte die Gemütlichkeit besonders.
Nur manchmal konnte man jemanden an der Aufzugstür sehen. Die im Rücken ein bisschen gebückte Aufzugsführerin starrte Kommende und Weggegangene mit dem gefühlsfrierenden Blick. Sie sah sie mit solchen gelöschten Augen, mit wortlosem Vorwurf, als sie daran schuldig wären, dass sie ihre farblosen, freudemangelnden Tage beim Aufzugsdienst verbrachte.
– Welcher Stock? – fragte sie mit beruflichem Ton.
Nach der Antwort reichte sie die Hand zum Knöpchen hin und ließ ihn bewegen. Dann neigte den Kopf nieder, heftete den Blick auf den Boden, verschloß sich in der Schweigsamkeit.
Im Hotel hatte Tschen keine Bekannten, die einzige, die er wiederholend sah, war die Aufzugsführerin. Er konnte schon leicht georgisch einfache Phrasen heraussprechen, weil er zum Sprachenlernen neigend war, was den Hiesigen sehr gefiel und deswegen gäbe ihm die Möglichkeit, sich heimisch zu verhalten. Schon lange wurde es ihm als Gewohnheit, ferne Reisen zu unternehmen und solche verstummte, schweigende Umgebung war dem Atemschöpfen ähnlich. Es sei für mich, meinte er, es gebe beste Bedingungen, für sich allein zu bleiben. Er passte der hiesigen Stimmung herrlich an, er hatte die Möglichkeit, die vergangenen lärmvollen Begegnungen wie surrealistische Bilder in seine Gedächtnis zu behalten, wie in die Truhe gelegter Schatz, der den Wert nie verliert.
Ihm machte es Vergnügen, dass die Bäume, zur Sehenswonne, auf der breiten Straße, schon die herbsthellen Farben hatten. Unvergleichbar schien ihm der hiesige Herbst. Nicht zum erstenmal, schon vielmehr besuchte er Georgien. Damals hielt er in anderen Hotels auf. Hier gab es mehr Ruhe. Aus dem Fenster seines Apartaments, das auf die grünangelegenen Chaussee ausging, konnte man die kaukasische Gebirgskette sehen, die mit dünnem, durchsichtigem Nebel bedeckt war. Das Angucken dieses Gebirges begeisterte ihn mit der Ewigkeitspracht. Dieses Klima auch, mild, besonders ausgezeichnet, rasch aufbauend der verlorenen Energie, wurde die Ursache, dass er hier über zwei Tage mehr bleiben würde, als er im voraus vermutete. Er konnte schon frei an die neuen Pläne denken und in sich selbst eingeben.
Er gehörte nicht bloß zu der Menschenkategorie, die die Anhänger der Fen Schuimagie des eigenen Arbeitstisches sind. Überall konnte er aus seiner Untergewußtheit die Ideen herausrufen und sie lebendig machen, weil er sich eigentlich an die Freude der Geburt der Neuigkeit gewöhnte. Er ließ sie strahlen, vermehrte sie und sprach er sie duzend wie den gut bekannten, nächsten Freund. Und was die Hauptsache ist, machte er diese Freude zur Foraussetzung der Liebe, was er sich in stillsitzenden überfüllten Sälen von der Seite der Zuhörer fühlte. Beifall klatschen… herzlich Beifall klatschen… mit voller Hoffnung. Beifall klatschen – für den Dank. Triumphe… Triumphe…
Überall las er öffentlich übers mehrstufige Marketing vor – in Europa oder in Asien, öfter in Amerika. Und jetzt besuchte er den Kaukasus. Er war noch jung und verbrachte den großen Teil seiner Zeit in der Luft. Er flog unendliche Räume immer vorwärts; und dann flog er zurück, nach Hause, nach heimisches China, in Schanghei wartete die Mutter auf ihn, die Mutter faustgleich geworden, mit Tränen in Augen, für seinen Weg betend.
Tschen fühlte sich als Weltbürger. Und so war auch in der Wirklichkeit. Wo er sich befand, interessierte sich herzlich für die lebenssitte der Hiesigen. Er betrachtete ihren Charakter, was ihnen kennzeichnend war, was sie von den anderen auswählte, und was ihnen unwiederholte Gestalt gab. Dann machte er für sich selbst Schlußfolgerungen. Immerhin wurde er überzeugt, dass die Menschen überall fast gleich waren – mehr-weniger glücklich. Unzufrieden mit nicht genug Glück und mit überflüssigem Unglück. Selten befriedigten sie damit, was sie besaßen, was ihr Los hieß. Das Gewonne schien ihnen minder, sie möchten mehr Freude haben.
Das sei gut, dachte Tschen, der größte Wunsch sei die bewegende Drehbank des Lebens. Er brauchte solche Leute als Zuhörer. Er erklärte ihnen die Siegestechnologien über sich selbst, lehrte sie, wie sie den Schlüssel der geheimnisvollen Tür finden könnten, dessen Besitz ihm selbst immerhin neue und neue Horizonte für die richtige Handlung eröffnete. Oft wiederholte er das, was er in der festen Überzeugung hatte – es sei besser nichts zu tun, als etwas falsch zu machen. Wenn du irgendwas erreichen wollest, müssest du Verhältnis zu den Kräftigen und Erfahrenen, als du bist, haben.
Die Aufzugführenin stand vor dem offenen Tür des leeren Aufzugs, mit simulierender Gleichgültigkeit, als ob sie auf niemanden wartete. Sie starrte in irgendwelche Zeitschrift. Sie hatte einen dunklen Rock und denselben farbigen Kittel, vom Tragen und Waschen halb verdünnt.
Als sich Tschen ihr näherte, schloss sie die Zeitschrift, führte ihn in den Aufzug, dann sah ihn streng an und fragte:
– Welcher Stock?
Tschen lächelte. Er war überzeugt, dass das Fräulein seinen Stock wusste, er fuhr doch am vorigen Tag, damals fragte sie auch danach und Tschen antwortete. Die Aufzugsführerin machte ein und das selbe Manöver und damit, im Vergleich mit den Gästen, unterstrich sie ihren irgendwelchen Vorzug. Dieses Verhalten war ihre Sache, sie war damit einverstanden, in diesem luftlosen winzigen Raum geduldig zu sein, von Morgen bis Abend von der ganzen Welt abzureißen. Zur Kompensation des vorwerfenden Stoizismus gebrauchte sie zur Selbstbegründug und Realisierung einige unveränderte Wortreihen: welcher Stock?
Der Menschenpsychologie gut kennende Tschen bedauerte über sie. Den ganzen Tag schluckte sie ausgeatmete Luft der Fremden in dieser gezwungenen Zelle. Eigentlich wurde sie wie mechanische Maschine, entwöhnte sich von dem Lächeln, das Leben habe in ihr das Lächeln gelöscht. Die Aufzugsführerin war sehr weit von den neuigkeitsdürstenden Menschen, die begeistert in den Vorlesungen von Tschen Beifall klatschten, hatten keine Verzweiflung, und schufen sich festliche Stimmung. Und als Tschen den grossen Unterschiedsabgrund, oder die ganze Welt empfand, beschloß ihr etwas Nettes zu sagen, bevor die Hinauffahrt begann.
– Sie sind so schön! – sprach Tschen mit dem seltsamen Akzent heraus.
Fräulein sah ihn unsicher an und wiederholte kategorisch:
– Wercher Stock?
– Der Zwölfte, – sagte Tschen, versuchte wieder etwas Süses zu sprechen:
– Schön… schön… – wiederholte, ihre Stimmung aufzusteigen.
Sie aber drückte den Finger rasch auf den Knopf.
– Lügen brauche ich nicht, – sagte sie für sich hin.
Sie schwammen hinauf. Tschen schloß die Augen zu, begab sich zu gehen, leicht, ein bisschen schwankend, wuchs von ihm die Flügel heraus und hatte diesen unfarbigen Menschen wie den Schmetterling auf seine Schulter. Kein Wort sagte er mehr. Sie standen schweigend. Und Tschen suchte sorgfältig die Worte, ihm leicht auszusprechend.
Als der Lift hielt, sagte er:
– Ich liebe keine Lüge, – überzeugend, zu überzeugend sprach er heraus, und bereitete sich auf den Ausstieg vor.
Dann begann Fräulein nicht wagend, als ob sie sich endschuldigte:
– Danke, aber ich bin doch rötlich… Unzweifelnd geschah etwas in ihr. Zwölf Stöcke wären genug zur Erschütterung ihre Hartnäckigkeit.
Tschen zog sich in die Länge, bis er aus dem Lift herausging. Er guckte sie aufmerksam an, als ob sie prüfte, wie der Staub von ihre Weiblichkeit weggenommen worden sei. Es müsste ein kleiner Sieg zur Wohltat sein. Wieder begann er die Worte zu suchen, deren er jetzt mehr bedarf. Endlich fasste er sie zusammen, gelang ihm, seinen Sinn zu gestalten:
– Die Schönheit sei bedingt. In allem sei es die Schönheit, – nickte er mit dem Kopf zum Abschiedszeichen.
Bis den Schlaf war er guter Laune. Er erinnerte sich an die erhobenen Tage, als er Tag und Nacht an eins von einundzwanzig Prinzipien seiner Leistung immerhin dachte, – der Gleiche solle den Gleichen lehren. Zur dessen Demonstrierung wählte er die Geschichte der Vögel. Das hielt er als wahrhaftes Gewonene, glänzender Perl, was er wie einen Strauß im Lektionstext einsetzte.
Wirklich, wen würde diese Geschichte des klaren Manasisee nicht reizen. Die Wasservögel, die Herrlichkeiten des Sees, die mit Fischen ernähren, hatten die hiesigen Bewohner grenzenlos geliebt, sie liebten sie so, dass die Fischer Fische fangen und sie ihnen zu fressen gaben. Sie bekamen das fertige Futter. Sie gewöhnten sich daran und versuchten nicht mehr selbst die Nahrung zu finden. Kurz gesagt, sie entwöhnten sich an den Fischfang. Sie verneinten auf die eigene Natur.
Die Regierung verbot den Fischern für die Vögel Fische zu fangen. Ubd was geschah? Die herrlichen Seeeinwohner starben vor Hunger. Na, das wurde Problem.
Man fang an zu denken, wie sie überleben könnten. Man fand den Ausweg. Es wurden nicht mehr,nicht weniger, zweihundert Vögel von dem Kalifornischen See in den Manasisee übergetragen. Diese Vögel lehrten wieder die hiesigen Vögel den Fischfang, damit war der Hunger zu Ende und wurde das Problem gelöst.
Wie vieles las Tschen, dass er die Worte gut besinnen würde: “du stehst auf dem richtigen Weg, ehe du sagen kannst – wollen wir mit allem von Anfang an beginnen, was bedeutet, dass du dich selbst in dir die Verwirklichungskraft des für anderen unsehbaren, wünschenswerten Traums erziehen wirst”.
Bevor aber lernte er die Arbeiten von Napoleon Hili, Dewid Deili, Og Mandino, Endrius und Deilis Karnegs, Enton Robinsi, Jim Roni, John Kalenji, John Faila, Robert Stoun, Uein Deier, Breien Treisi, Robert Kiiosaki und Werke der anderen Koryphaen der Erfolgsphilosophie kennen, deren Bekanntmachung auch dem Beliebigen nicht langweilig würde, der aufs Denkvermögen Anspruch erhebt. Er ist im Ozean der Chef-deoeuvres des Motivations- und Psyhologiebereichs. Oft sah er sich in den Spiegel und dem, wen er sah, die besten Wünsche schenkte, Mut gab, aneifern, den Glauben aufglühen ließ, den er wegen der Selbstbelehrung vom Untergewußtsein riß.
Tschen war erfolgreicher Mensch. In der Vergangenheit blieb die Zeit, als er die erste ehrlich verdiente Million bekam. Er konnte schon nicht mehr seine auf der Erde verbreiteten Organizationen im Business des vielstufigen Marketings zählen, die ihm viel Einkommen brachte, was die Folge des Produkts des Anderen und der Summe der eigenen Mentalität. Das Produkt und die Wohlfahrt, darauf sollte man orientieren.
In den Südkaukasus kommt das Produkt ein, aber bis das Wohlergehen ist es noch weit, – meinte Tschen. Das Volk wurde durch die Kataklysmen auf der Grenze der zwei Jahrhunderte zerstreut.
Am zweiten Tag, nach dem riesigen Treffen kehrte er müde ins Hotel zurück. Zum ersten Mal trat er in den Lift nicht ein. Hier gab es eine Reihe, die er zu anderen Zeit nicht gesehen hatte. Die Aufzugsführerin erblickte er, ehe sich die Aufzugstür schon schloss. Ihre Friseur wurde verändert – auf dem Nacken gebundenes Haare waren ihr auf die Schulter frei gelassen. Sie hatte himbeerenfarbiges Jacket an, das doch dem trüben Herbsttag nicht mehr stände. Jedoch vergnügte es ihn, das heilt er für ihre gute Veränderung und damit zufrieden stellte der Herzgewärmte sich nach dem deutschsprechenden Paar in die Reihe. Sie guckten ihn erst an, musterten mit wasserfarbigen, fast farbenlosen Augen so, dass sie das Gespräch nicht unterbrachten. So betrachtet man die Chinesen fast überall. Tschen war daran gewöhnt. Oft wurde er ins augenblickliche Aufmerksamkeitszentrum geraten. Er wurde un schüchtern vom Kopfe bis zu den Füssen gemustert.
Ihm fiel es ein, einmal sprach ein Taxifahrer im Nordamerika an. Zu erst, als ihm Gleicher, sprach er mit Tschen auf sienem zerbrochenen Englisch. Tschen konnte perfekt Englisch und ihm war es nicht schwer, ihn zu reizen, so dass er von ihm unmässige Komplimente verdiente.
– Freund, ich bin ein gewönlicher Mensch, ließ Tschen ihn unterbrechen.
Nun, schüttelte er den Kopf, ohne Wort gefiel ihm seine Bescheidenheit. Gewiß, Sie seien geehrte Person.
Gleich begriff er, dass er einen erwünschten Typ gefunden hatte. Und das geschah so, dass Tschen diesen zufällig begegneten Taxifahrer die riesige Organisation dann in Chile schaffen ließ. Er wurde Führer des vielstufigen Marketings, womit er seine eigenen Erfolge mehr geflügelt hatte.
Das deutsche Paar wandte wieder ihre Köpfe. Sie unterhielten sich nicht mehr, betrachteten Tschen mit ihren farblosen Augen. Sie achteten jetzt auf die Eingangshalle, wo nicht so hochrangige Kunstmuster – seltsam gewundene Figuren – irgendeines hiesigen Maler-Streichers an der Wand angehangen waren.
Der Aufzug kehrte ab. Daraus stiegen zwei Greisen aus. Dann erschien auch die Aufzugsführerin. Als man in den eingetreten waren, fragte das Fräulein gleich.
– Welcher Stock?
Der Deutsche begriff ihre Frage. Er hob die rechte Hand, streckte alle Finger, es sei der Fünfte – verständigte er sie. Sie steigen bald auf dem Mittweg. Bis her stand Tschen kopfneigend. Jetzt aber richtete er auf.
Der Zwölfte, – sagte er der Aufzugsführerin.
– Ich weiß, – sagte das Frauläin lächelnd.
Gerade dieses Lächeln möchte Tschen sehen. Die Folge war glänzend. Er betrog sie, betrog aus dem kalten und strengen Schild der Verschlossenheit heraus. Zurückkehren wollte sie wahrscheinlich nicht mehr. Er guckte sie so an, wie der Arzt den auf dem Verbesserungswege seienden Kranken. Er liebte die Himbeerefarbe, die ihm stille Lust gab, Laune der Poesie schenkte. Er bemerkte auch ihre höhere Stimmung. Zufrieden nickte er mit dem Kopf, stieg auf dem zwölften Stock aus und vergass gleich die Aufzugsführerin, weil sein heuitiger Tag mehr eindrucksvoll war. Er war total vergnügt, weil es viele Begehrende seiner Audiovorlesungen gab. Das sei doch natürlich, – dachte er. Diese haben große Vorteile. Man kann sich in die volle Badewanne legen, Filme einschalten und wohlwollend hören. Wenn man eingeschlafen hätte? Ist es aus? Das macht nichts. Man wird sagen, – drehe zurück, Tschen Dshan! Und man wird alles von Anfang an hören. Dieses Vergnügen hat man bezalt. Hauptsächlich ist es jetzt, das nachzudenken und im Praxishandeln zu benutzen, um den Erfolg zu flügeln. Es ist auch Tschenserfolg.
Am Morgen kam er aus der Nummer früh aus. Noch ein Tag, morgen fährt er frühmorgen ab. Seine Zimmertür war an der Flügelecke. Die Treppe stieg gleich hinunter ab. Er liebte die Treppe hinunterlaufen, das fand er als ein Training. Die Tür schloss er und zog zur Treppe hin. Plözlich hörte er die bekannte Stimme von hinten, von der Koridorseite, der vor dem Aufzug weiterging. Zuerst achtete er darauf nicht und dann wurde die Stimme in den lauten Ruf hinübergewachsen:
– Herr! Mein Herr! Kommen sie her!
Er wandte sich um und sah, dass das Fräulein, das sich selbst rötlich nannte, den Aufzug auf seinem Stock gehalten hatte. In der geöffneten Tür stand sie, lächelte und winkte.
Tschen wartete darauf nicht. Er wurde doch ein bisschen zerstreut. Mit der Hand sagte er ab, nickte dankbar mit dem Kopf auch, und ging die Treppe hinunter.
Das Fräulein verließ den Lift, rannte zur Treppe und folgte dem stufenhinuntergehenden Tschen schon ärgerlich und mit lautem Schrei.
– Warum! Warum! Benehmen Sie sich so! Kommen sie mit dem Fahrzug mit!
Tschen entzückte, blieb stehen. Er drehte sich nach dem Verfolger, Hals über Kopf hinunterlief und eben konnte er ihm einholen. Er konnte sich noch aufhalten, wiederholte dieselben Worte wütend: Warum! Warum! Sagen sie mir! Sagen sie mir! Wozu gibt es einen Fahrzug! Das ist Ungerechtigkeit! Ungerechtigkeit! Sie haben kein Recht! Kein Recht! Und auch noch andere für Tschen fast unverständige Worte, die eigentlichen Protest erhoben.
Beim Lärm erschienen die neugierigen Gästegesichter aus den Stöcken, an der Treppe. Tschen war zerstreut. Er starrte auf einer Stelle, wartete, bis Fräulein zu gehen aufhörte und ließ sich sein Gesicht versteinern. Sie aber war so hilflos, so mitleidsvoll, dass dem Chinesen das Herz zusammendrückte. So standen sie eine Weile. Sie sahen sich aneinander. Dann drehte sich Tschen wieder und setzte den Weg weiter.
Am Abend diente eine dicke Dame, statt des Rötlichen, den ins Hotel zurückgekehrten Tschen beim Liftaufziehen. Wie es schien, sie war ziemlich bescheiden. Nach dem Zimmerbetreten klopfte der Administrator vorsichtig auf seine Tür. Mit seinem Englisch konnte er ihn kaum verständigen, dass der Hotelchef ihn um den Termin bat, sie wußten, dass er keine Zeit habe, auf die Reise vorbereitete, aber er würde nur einige Minuten ihnen schenken.
Sofort willigte er ein, ohne nachzudenken. Der Administrator begleitete ihn bis sein Apartment und verabschiedete sich von ihm höflich.
Der Hotelbesitzer war ein silberhaariger Mann, gepflegt gekleidet, mit herrlichen Manieren. Er bot dem Gast an, sich zu setzen und begann mit dem perfekten Englisch.
– Ich möchte mich bei Ihnen entschuldigen, – sagte er, solch etwas ist hier nicht geschehen, ich weiß nicht, warum. Diese Aufzugsführerin war so still solch, solch unbemerkbar, müsstest du denken, sie täte nichts Besonderes. Es tut mir offenbar leid, dass sie sich mit ihnen unangenehm behandelt hätte. Wir bitten Sie um Verzeihung und hoffen darauf, dass auf Sie in der Zukunft wieder warten würden. Wir versuchen für Sie mehr Wohlbedingungen zu schaffen. Die Rötliche aber bekam schon ihr Verdienst.
Tschen wurde unruhig.
– Die Rötliche… die Rötliche… – sprach er für sich hin.
– Ja, so nannte man jene Aufzugsführerin.
– Lulu, – sagte Tschen.
– Sie hätten ihren Namen gewußt! – Erstaunte der Besitzer.
– Es scheint ein gutes Fräulein zu sein, – errötete der Chinese – wie lange ich hier anwesend bin, betrachtete sie. Sie verändert sich Tag zu Tag innerlich, besser und besser. Ich möchte ihnen sagen, erlauben Sie mir etwas zu bitten, wenn es möglich wäre… Ich denke, sie soll beseren Arbeitsplatz als Verdienst haben. Versprechen Sie mir, dass Sie ihr entsprechende Stelle heraussuchen werden, bitte, versprechen Sie mir, der Chinese sagte das herzlich.
Der Hotelbesitzer verstummte vor der Unerwartung. Aber Tschen wartete hartnäckig auf die Antwort, dass er wurde gezwungen, nach einem Weilchen, aber doch ein einziges, aber mehr kostbares Wort herauszusprechen: ich verspreche Ihnen.
2010 Jahr
Deutsch vom Georgisch übersetzt
von Mariam Ksowreli-Chartischwili
No comments:
Post a Comment