Sunday, February 23, 2025

მერაბ ჯიბლაძე – გზაჯვარედინზე

(წერილი პირველად გამოქვეყნდა გაზეთ „ლიტერატურულ საქართველოში“, 2007 წლის 15 ოქტომბერს; აქ კი გადმოვიტანეთ მერაბ ჯიბლაძის წიგნიდან „გზაჯვარედინზე“, თბ., 2010 წ., გვ. 3–12, რომელიც გამოქვეყნდა პოლიტიკური მოძრაობა „თეთრების“ ეგიდით, წარმოადგენს ავტორის პუბლიცისტური წერილების კრებულს და მოიცავს 318 გვერდს) 




„როცა ურემი გადაბრუნდება, გზა მაშინ გამოჩნდება“ – გვასწავლის ქართული ანდაზა. გზა რომ დავინახოთ, აუცილებლად სინათლეც უნდა იყოს, თორემ წყვდიადში გზის გაკვლევა შეუძლებელია. სამწუხაროდ გადაბრუნებისას ურემიც გვარიანად დაგვიზიანდა და შეკეთებას მოითხოვს. განათლება კი სწორედ ის სინათლეა, სწორ გზას რომ გვიჩვენებს და ურემსაც შევაკეთებთ. ამიტომაც ჩვენი საზოგადოების უმნიშვნელოვანესი და ძირითადი პრობლემა დღეს განათლების და მეცნიერების, კულტურისა და სულიერების გადარჩენაა. სწორი პოლიტიკური კურსის არჩევა, ეკონომიკის აღორძინება და განვითარება შეუძლებელია, თუ შესაბამისი დარგის მაღალი დონის სპეციალისტები არ გვეყოლა. უნივერსიტეტების, ინსტიტუტებისა და სკოლების სიმრავლე ვერ გვიშველის, თუ ძირეულად არ შეიცვალა ჩვენი დამოკიდებულება სასწავლო პროცესისადმი და მნიშვნელოვნად არ გავაუმჯობესეთ სწავლების ხარისხი. ამას კი მრავალი წლის თავდადებული შრომა სჭირდება – შრომა მასწავლებლის, მეცნიერის, მოსწავლის... 

ძნელია საუბარი განათლების აუცილებლობაზე რუსთაველისა და დავითის, სულხან-საბას, ილიას, ვაჟასა და გალაკიონის ქვეყანაში. ჩვენ მართლაც ბევრი გვაქვს საამაყო: სვეტიცხოველი და ყინწვისი, ჯვარი და ნიკორწმინდა. კიდევ მრავალი და მრავალი ბრძენი და თავდადებული ქართველის გახსენება სიამაყის გრძნობით გვავსებს. ვტრაბახობთ ფიროსმანის გენიით და ქართული ჰანგების განუმეორებლობით. მაგრამ, სავალალოდ, რითაც ვამაყობთ, მხოლოდ წარსულია. მხოლოდ წარსული სახელები შემოგვრჩა თავის მოსაწონებლად. 

დღეს ვანადგურებთ განათლებას და ვსპობთ მეცნიერებას. ხვალ ვაჭართა და კრიმინალთა, სხვათა მოჯამაგირეების მძიმე ხვედრი გველის. გზა, რასაც დავადექით, სრულ ინტელექტუალურ განადგურებას გვიქადის. 

ვინ ვართ ჩვენ? განვითარებადი ქვეყნის უბადრუკი წარმომადგენლები თუ მაღალი კულტურისა და მრავალსაუკუნოვანი მდიდარი ტრადიციების მქონე ერი? თუ ამერიკელი და ევროპელი რეკომენდატორ-ექსპერტების ჭკუის დონით ვიმსჯელებთ, მართლაც უბადრუკები ვყოფილვართ. აბა ვინ ჭკუათმყოფელი ჩამოვა აქ? მათ ხომ თავიანთ ქვეყანაში უამრავი საქმე უნდა ჰქონდეთ და აქ ჩამოსასვლელად დროს რატომ ხარჯავენ? ამ ნაყარნუყარ ეკონიმისტებს და იურისტებს, აქ რომ გვიგზავნიან, მხოლოდ ლათინოამერიკელების ან აფრიკელების დონე შეეფერება. 

ეს მე ერთხელ კარგად ვნახე, როცა 1992 წელს ამერიკელებთან ერთად „მომავლის სკოლა“ გავხსენი. მაშინ მოვლინებულ ამერიკელ მასწავლებლებს ვთხოვე, რომ ინგლისური ენის პროგრამაში, რომელიც მხოლოდ ბიბლიური მოთხრობებით იყო გავსებული, საერო საბავშვო ლექსები და მოთხრობებიც შეეტანათ. მაგალითისთვის მარკ ტვენის მოთხრობები მოვიტანე. „მარკ ტვენი? ჩვენ ასეთ მწერალს არ ვიცნობთ“ – მითხრა დამწყები კლასების მასწავლებელმა. „არც ტომ სოიერი და ჰეკლბერი ფინი გაგიგონიათ?“ – ვკითხე გაოცებულმა. „არა, არც მაგ მწერლებს ვიცნობთ“ – დინჯად მიპასუხა. 

ერთ წელიწადში ის სკოლა მივატოვე, რადგან ჩემი „კოლეგები“ ბაპტისტები აღმოჩნდნენ და ფაქტობრივად თავიანთი მრევლის გამოზრდის სურვილი ამოძრავებდათ. 

ის, რომ ასეთი მდარე ხარისხის უცხოელი სპეციალისტებით გაივსო ქვეყანა, სულაც არაა გასაკვირი. კარგი სპეციალისტები მათ იქ, თავიანთ ქვეყანაში სჭირდებათ. 

განათლების რეფორმის ჩატარება რომ აუცილებელია, განა ეს ვინმესთვის საეჭვოა? მაგრამ ეს რეფორმა განათლებულმა და ჭკვიანმა ადამიანებმა უნდა ჩაატარონ და თანაც, საკუთარი ჭკუითა და გამოცდილებით და არა გადამთიელთა სულელური კარნახით. ჯერ-ჯერობით, მათ მიერ წარმოდგენილ კანონებს თუ გადავხედავთ, ჩვენს რეფორმატორებს ჭკუათმყოფლობის არაფერი ეტყობათ. 

განათლება დიდი „წარმატებით“ გავანადგურეთ და ამას ევროგანათლების სისტემაში ინტეგრაციას უწოდებენ. ჯანმრთელობის რეფორმამ ავადმყოფობა აგვიკრძალა, განათლების რეფორმა კი სწავლას გვიკრძალავს, რადგან თურმე ზედმეტად განათლებულნი ვყოფილვართ. 

განათლების რეფორმის დაწყებაც კი ვერ მოვასწარით, რომ რეფორმის გარეშე დავანგრიეთ. თავის გადარჩენა ფასიან სასწავლებლებს ვანდეთ და ის რაც კარგი გვქონდა, დავანგრიეთ – განათლება გავანადგურეთ. 

რა პასუხს ვაძლევთ ჩვენს შთამომავლობას, თუ ერი და სახელმწიფო გავწირეთ? ბოლოს ისევ ჩვენ ვაგებთ პასუხს ერის წინაშე. ჩვენ შვილებს და შვილიშვილებს ვუტოვებთ ვალს გადასახდელად და შეუბრალებლად ვსპობთ კულტურას, მეცნიერებას, განათლებას და რაც მთავარია, სულიერებას. განა ამას შთამომავლობა გვაპატიებს? 

რა გზას დავადგეთ, როცა ნათლად გამოჩნდა, რომ არჩეული გზა ტაძრამდე არ მიგვიყვანს? 

ჩვენ მხოლოდ ჩვენი ხალხის ბუნებისა და ტრადიციის შესაბამისი ეკონომიკა, განათლებისა და ჯანმრთელობის დაცვის სისტემა გვჭირდება. ამ საქმეში უცხოელი კონსულტანტების რეკომანდაციები არ გამოგვადგება. დემოკრატიული განვითარების ჩვენი გზა მოსაძებნია და ამ გზის ძიებაში როგორც ქართველი კაცის მენტალიტეტი, ისე მრავალსაუკუნოვანი ტრადიციები უნდა გავითვალისწინოთ. 

როცა სასკოლო და უმაღლესი განათლება სავალალო მდგომარეობაშია, გაყინული აუდიტორიების და სასწავლო პროცესის დევალვაციის გამო ახალგაზრდობის საკმაოდ დიდი ნაწილი ფაქტიურად ჩამოსცილდა განათლებას და ქუჩის ანაბარა დარჩა, უსაქმურობა მოითხოვს, რომ ახალგაზრდამ დრო გართობას მოახმაროს. ამას კი საკმაო თანხა სჭირდება. ფულის შოვნა, როცა ქვეყანაში ასეთი უმუშევრობაა, ადვილი არაა და ახალგაზრდა იძულებულია კრიმინალური გზით მოიპოვოს ფული. იზრდება კრიმინალთა რიგები და იძულებული ვხდებით გავადიდოთ დანახარჯები პოლიციის გაძლიერებაზე ისედაც უბადრუკი ბიუჯეტიდან. ეკონომიკის დაცემა კიდევ უფრო ანადგურებს განათლებას, კულტურას და სპორტს, რაც კიდევ უფრო ძაბავს კრიმინოგენულ სიტუაციას. დანახარჯები პოლიციაზე კიდევ უფრო დიდი იქნება. როგორც ვხედავთ, ეს პროცესი მხოლოდ ერთი მიმართულებით მიდის და ბოლოს პოლიციური რეჟიმის სახელმწიფოს ვიღებთ. 

ასევე უარყოფითად მოქმედებს ჩვენს ბიუჯეტზე კულტურის, მასობრივი სპორტისა და ტურიზმის დაკნინება. კინო-თეატრები პრაქტიკულად დაიხურა, ხოლო თეატრები სულს ღაფავს. კულტურას ჩამოცილებულმა ახალგაზრდობამ კი ღამის კლუბებს მიაშურა და ნარკომანიისა და პროსტიტუციის გზა ირჩია. კარგ სპორტსმენს, ისევე როგორც კარგ სტუდენტს, პრაქტიკულად დრო არ რჩება უსაქმურობისათვის და ნაკლებად მოსალოდნელია, რომ კრიმინალური გზა აირჩიოს. 

კრიმინალური საზოგადოება დიდ შევსებას უმუშევართა არმიისგან იღებს. ამ მხრივ მდგომარეობა მართლაც საგანგაშოა. ამჟამად დაგეგმილია მასწავლებელთა 40 ათასით შემცირება. საინტერესოა, რამდენად შეამცირებს ეს მოსწავლეთა რაოდენობას და როგორ გაზრდის დამნაშავეთა სამყაროს? კრიმინალური სამყაროს მომძლავრების შედეგად გასაწევი დანახარჯები განა არ გადააჭარბებს მასწავლებელთა შემცირებით და სკოლების დახურვით მიღებულ ეკონომიას? 

მართლაც გაოცებას იწვევს ჩვენი ეკონომიკისა და ფინანსთა სამინისტროების საქმიანობა. მათ ხომ კარგად უნდა იცოდნენ, რომ როდესაც ადამიანის ხელფასი სიღატაკის ზღურბლზე რამდენჯერმე ნაკლებია, აუცილებლად გართულდება კრიმინოგენული სიტუაცია და ეს პოლიციაზე დანახარჯებს კიდევ უფრო გაზრდის. როდესაც სახელმწიფოს ხელმძღვანელი მუშაკების ხელფასი მეტროს დამლაგებლის ხელფასზე ათჯერ მცირეა, განა გასაკვირია, რომ ეს მოხელეები კორუმპირებულები ხდებიან და მაფიურ წარმონაქმნებს ქმნიან? 

ჩვენ გონიერი, განათლებული დემოკრატიული სახელმწიფო უნდა შეგვექმნა და არა ნათელმხილველებისა და ასტროლოგების, დაბალი კულტურული დონის ხალხის მიერ შექმნილი პოლიციური რეჟიმის სხვათა მომსახურე განვითარებადი ქვეყანა. ჩვენი ტრადიციებისა და კულტურის დონის შესაფერისი სახელმწიფოს მშენებლობას კი, სურვილის გარდა, განათლება სჭირდება. განათლების გარეშე სწორ გზას ვერ ავირჩევთ. მიმბაძველობით ფონს ვერ გავალთ, საკუთარი სახელმწიფოს შენებაა საჭირო. 

სწავლისა და შენების გზა ყველაზე მძიმე ტვირთია. სწორედ ეს მძიმე ტვირთი უნდა ატაროს ახალგაზრდობამ. ყველა უნდა ვეცადოთ, რომ ამ ურთულესი მდგომრეობიდან გამოსავალი ვიპოვოთ. ამისათვის ერთმანეთის თანადგომა გვჭირდება, თორემ ერი ვერ გადარჩება. 

უფროსი თაობისადმი ხელისუფლების ზრუნვის სურვილი მკაფიოდ გამოიხატა წამლების გაძვირებაში: 7 თეთრიანი „კორვალოლი“ 40 თეთრი რომ გახდა, ალბათ იმითაა გამოწვეული, რომ „გული არ უნდა გვეტკინოს, და მაშინ არც წამალი დაგვჭირდება“. ალბათ ხელისუფლებას იმის სურვილიც აქვს, რომ საერთოდ არ ვიავადმყოფოთ და სიკვდილამდე ყველანი ჯანმრთელები ვიყოთ! ამას ჯანმრთელობის დაცვის სამინისტრო მშვენივრად ახორციელებს. რაც შეეხება ხალხის სოციალურ დაცვაზე ზრუნვას, რაც უფრო ჩქარა წავლენ პენსიონერები ამ ქვეყნიდან უკეთეს სამყაროში და ამით პენსიონერების რაოდენობა რომ შემცირდება, ქვეყნის ბიუჯეტისთვისაც განა ეს უკეთესი არ იქნება? 

სწორედ ესაა ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალური უზრუნველყოფის სამინისტროს მიზანი! 

ხელისუფლება ბრძანებს: „სანამ სხვები ლაპარაკობენ, ჩვენ ვმუშაობთო“. ეტყობა, მე სწორედ იმ სხვებში შევდივარ, რადგან ხელისუფალთა „მუშაობამ“ ქვეყანა ისე დაანგრია, ხალხი ისე გაამათხოვრა (ზოგიერთის გამილიონერების ხარჯზე), რომ თქვენთან ერთად „მუშაობას“ სწორედ „პენსიონერობა“ მირჩევნია. ამიტომაც უარი ვთქვი იმ სამარცხვინო „პროფესორის სტიპენდიაზე“, რომელიც უნივერსიტეტმა შემომთავაზა და ის „პენსია“ ვარჩიე, რომლის მიღებაც ვერაფრით უზრუნველყოფს ვერც „ღირსეულ სიბერეს“ და ვერც „სიღარიბის დაძლევას“. 

ან როგორ უნდა უზრუნველყოს, როდესაც, ხელისუფლების განცხადებით, თურმე საქართველოს უკანასკნელი წლების განმავლობაში მრავალი მილიარდი დოლარი დაუხარჯავს ქართული ჯარის შეიარაღებისთვის! 

ეს იმ ქვეყანაში, სადაც ეკონომიკა განადგურებულია და მოსახლეობის დიდი ნაწილი შიმშილით სიკვდილს ებრძვის. 

ეს იმ ყვეყანაში, სადაც ერაყში ჯარისკაცად გამწესების მიზნით ქართველი სამობილიზაციო პუნქტებში ქრთამის მიცემასაც კი არ თაკილობს, რათა ჯარისკაცის ხელფასით საკუთარი ოჯახი შიმშილისგან იხსნას. 

ეს იმ ქვეყანაში, სადაც ხელისუფლება მხოლოდ ამერიკელთა ბრძანებებით მოქმედებს. ახლა კი „ნატოს“ პირდაპირი დიქტატის დრო დგება. 

სჩანს, რომ სწორედ „ნატოს“ საჭიროებებისთვის ჩატარდა სასკოლო განათლების დამანგრეველი რეფორმა: სწავლის ხანგრძლიობის გაზრდა 12 წლამდე მაშინ, როდესაც სასწავლო პროგრამები ნორმალური მეშვიდე კლასის განათლების დონეს არ აღემატება! 

რატომ იყო ეს საჭირო? 

იმიტომ, რომ ჯარისკაცი სამსახურს „უკეთ გაივლის“, თუ მას საკუთარი აზროვნების უნარი დაქვეითებული აქვს. მთავარია, რომ მას „ბრძანების მოსმენის“ და შემდეგ, მისი უსიტყვოდ შესრულების „უნარ-ჩვევები“ ჰქონდეს. სწორედ ასეთი ჯარისკაცები არიან მათთვის „სანდო პატრიოტები“. ეს ის „პატრიოტები“ იყვნენ, რომლებმაც საკუთარ ხალხს 7 ნოემბერი მოუწყეს: ასეთები საკუთარ ძმასაც გასწირავენ და მშობლებსაც... ხელკეტები და გაზი კი პენსიონერებსაც გვერგო! 

ასეთი ჯარისკაცები სჭირდება „ნატოს“ და ქართული სკოლაც სწორედ ასეთი ჯარისკაცების „სამჭედლოა“. სწორედ ასეთი ჯარი შექმნა „ნატომ“ თურქეთში. ეს მუსულმანურ სამყაროში ერთადერთი ჯარია, რომელიც ბრძანებით საკუთარ ხალხს ესვრის. ასეთი ჯარი საქართველოშიც შეიქმნა და სწორედ ამიტომ ხდება ახალგაზრდების ზომბირება ე. წ. „პატრიოტულ ბანაკებში“. 

ალბათ, სწორედ ამიტომ გააუქმეს საშუალო სკოლა და მას „საჯარო სკოლა“ უწოდეს, რათა გონებაჩლუნგი ჯარისკაცები აღუზარდოს ჯარს... 

მართლაც, პრაქტიკულად გაუნათლებელი ახალგაზრდობა 18 წლის ასაკში ამთავრებს „საჯარო“ სკოლას ატესტატით, რომელსაც არც ერთი საზღვარგარეთის უმაღლესი სასწავლებელი არ ცნობს უბადრუკი სასწავლო პროგრამების გამო. ეს ახალგაზრდა ან ქართულ „სუროგატ უმაღლეს სასწავლებელში“ უნდა მოხვდეს უბადრუკი „ეროვნული გამოცდებით“, ან პირდაპირ ჯარისკაცად გამწესდეს. ამ სასწავლებლების „დიპლომსაც“ საზღვარგარეთის არც ერთი ქვეყანა არ სცნობს (ასევე უბადრუკი სასწავლო პროგრამების გამო). თუმცა, თუ ამ ახალგაზრდას „ნატო“ 500-დოლარიან სამსახურს შესთავაზებს, ის სიამოვნებით აიღებს ხელში იარაღს და ბრძანებით არა მარტო მსოფლიოს ნებისმიერ „ცხელ წერტილში“ გაემგზავრება „საზარბაზნე ხორცად“, არამედ, თავისსავე მოყვასს, ნათესავს და მშობელსაც კი არ დაინდობს, თუ „ბრძანება გაიცა!“ 

თუმცა, არც სხვათა მოჯამაგირეებისთვისაა საჭირო „ზედმეტი განათლება“. მომსახურე პერსონალისთვის ზანგებისთვის განკუთვნილი ინგლისური ენის ცოდნაც საკმარისია. მომავალში, ალბათ, ქართული ენის ადგილს თურქული დაიკავებს, როგორც ეს თურქეთის მიერ მიტაცებულ ქართულ მიწაზე მოხდა. 

სხვა „უნივერსიტეტებზე“ რომ აღარაფერი ვთქვათ, დღეს თვით ივანე ჯავახიშვილის სახელობის უნივერსიტეტი აღარ არსებობს, რადგან ის უნივერსიტეტის არსებობისთვის არც ერთ საერთაშორისო მოთხოვნას (შენობის გარდა) არ აკმაყოფილებს. 

1. გაუქმდა სამეცნიერო სექტორი. სამეცნიერო მუშაობა ფორმალური და უხარისხოა სწორედ უსახსრობის გამო. 

2. უნივერსიტეტში დარჩენილ პროფესორ-მასწავლებლების უდიდესი ნაწილის დონე შეიძლება მხოლოდ ძველი ტექნიკუმების შესაბამისი პერსონალის დონეს აღწევდეს. 

3. სტუდენტების მომზადების დონე ტექნიკუმების მოსწავლეების დონეზე დაბალიცაა, რადგან სკოლიდან მოსული აბიტურიენტების დონე ადრინდელი მეშვიდე კლასის განათლების დონეს არ აღემატება. 

4. უნივერსიტეტში სასწავლო გეგმა, პროგრამები და მთლიანად სასწავლო პროცესი (კომპიუტერების სიუხვის მიუხედავად) იმდენად დაბალი დონისაა, რომ გაცემულ ატესტატებს მხოლოდ საქართველოში თუ აქვს ფასი, ისიც საეჭვოა. სწორედ ამიტომ, როდესაც ჩვენმა „ბაკალავრიატდამთავრებულებმა“ ევროპის უნივერსიტეტებში „მაგისტრობა“ მოინდომეს საბუთები უკან დაუბრუნეს სასწავლო პროგრამების უვარგისობის გამო. 

განა ვინმეს გაუჩნდება სურვილი გახდეს მეცნიერი, როდესაც მეცნიერება უბადრუკ დღეშია? ხელისუფლება ებრძვის მეცნიერებს და უცხოელთა რეკომენდაციით მიზნად აკადემიისა და უნივერსიტეტების განადგურება დაუსახავს. 

ხელისუფლება თვლის, რომ საქართველოსთვის მეცნიერება ფუფუნებაა და ის უნდა მოისპოს, მაგრამ ამას რომ განათლების განადგურება და გაუნათლებელი საზოგადოების შექმნა მოჰყვება, ეს არ ადარდებს, რადგან განვითარებად ქვეყანაში ეს ასეა. 

ასევე სასწრაფოდ უნდა დაინგრეს მეცნიერება თავისი ინსტიტუტებით და აკადემიით. ამიტომაც ბრძანებს მეცნიერებისა და განათლების მინისტრი, რომ აკადემია „საბჭოური გადმონაშთიაო“ და მისი გაუქმება განუზრახავს. სწორიც არის, რადგან „საბჭოთა პერიოდში“ საქართველო „განვითარებადი ქვეყანა“ არ ყოფილა და ჩვენ მსოფლიო დონის მეცნიერებით მოგვქონდა თავი. დღეს ეს მეცნიერები თანდათან სტოვებენ ამ ქვეყნიერებას, ხოლო მათმა შემცვლელებმა კარგა ხანია თავი დააღწიეს ამ „თურმე განუვითარებელ“ ქვეყანას და თავს საზღვარგარეთ გაქცევით უშველეს. აქ მხოლოდ სხვათა მოჯამაგირე-მოსამსახურენი დარჩებიან უცხო ტურისტებისა და აქაური უსინდისოდ გამდიდრებული ბანდიტების საამებლად. 

დღეს ჟურნალისტური გამოძიების ძირითადი თემა არის „რა ხდება?“ ეს ძალიან მნიშვნელოვანია საზოგადოებისთვის, მისი ცნობისმოყვარეობის დასაკმაყოფილებლად, თუმცა, გაცილებით მნიშვნელოვანი სხვა კითხვაა: 

რატომ ხდება? რა არის მიზეზი იმისა, რაც ხდება? 

მთავარი ის კი არაა, რომ მეცნიერება და განათლება ნადგურდება, მთავარი იმის გაგებაა, თუ რატომ ხდება ყველაფერი ისე, როგორც ხდება? რაში მდგომარეობს ამ განადგურების ჭეშმარიტი მიზეზი? 

სწორედ ეს კითხვები აინტერესებს მეცნიერებას და მეცნიერებს. იმედია, სწორედ ამ შეკითხვებზე პასუხის გაცემა გახდება ჟურნალისტური გამოძიების მთავარი მიზანი. თუ ამ შეკითხვებს ვუპასუხებთ, ჩვენ შევძლებთ ქვეყნის მომავლის პროგნოზირებას, რა მოგველის, რა გზას უნდა დაადგეს საქართველო? 

ჯერ კი იმისი გარკვევა გვჭირდება, თუ რატომ გადაიხვეწა მილიონამდე ქართველი საზღვარგარეთ? რატომ ვერ შევუქმენით მინიმალური სასიცოცხლო პირობები ჩვენს მოქალაქეებს საკუთარ ქვეყანაში და რატომ ვაიძულეთ უამრავი ნიჭიერი ახალგაზრდა თავი საზღვარგარეთ შეეფარებინა? 

ჰკითხეთ მათ, ვინც იძულებული გახდა სამშობლოდან გადახვეწილიყო: „რატომ გაიქცნენ? რამ აიძულათ ქვეყანა დაეტოვებინათ?“ 

ბლეზ პასკალი ამბობდა: „საკმარისია საფრანგეთი სამასმა ინტელექტუალმა დასტოვოს, რომ ის იდიოტების ქვეყანად გადაიქცეს“! რამდენმა ინტელექტუალმა დასტოვა საქართველო და როდის გადაიქცევა ეს ქვეყანა იდიოტების ქვეყნად? იქნებ უკვე გადაიქცა კიდეც? 

ეს ჟურნალისტური გამოძიების მეტად მნიშვნელოვანი თემაა. სწორედ მან უნდა გასცეს პასუხი კითხვას: რატომ ვანადგურებთ განათლებას, მეცნიერებას, კულტურას და საერთოდ, ინტელიგენციას? 

ერთ-ერთი პასუხი მე ბატონ ჰაჩისონისაგან, ამერიკის საელჩოს ატაშესაგან მივიღე 1992 წელს, როდესაც მან მითხრა: „თქვენ განვითარებადი ქვეყანა ხართ და სახელმწიფომ მხოლოდ დაწყებითი განათლება უნდა დააფინანსოს!“ 

მოგვიანებით ანალოგიური პასუხი საფრანგეთის ელჩმა ბერნარ ფასიემ პირად საუბარში გამცა: „თქვენ რად გინდათ განათლების პროგრამა, თქვენ ხომ თეთრკანიანი ზანგები ხართ!“ 

არ მინდა ვინმემ ზანგებს შეურაცხყოფა მიაყენოს, მაგრამ ეს ფრაზა რომ ქართველების შეურაცხყოფაა, ცხადია, რადგან ისინი ჩვენ „განვითარებადი ქვეყნის წარმომადგენლებად“ გვთვლიან! 

სწორედ ეს უნდა გახდეს ჟურნალისტური გამოძიების მთავარი თემა: რატომ და როგორ გახდა საქართველო განვითარებადი ქვეყანა და რა მოუტანა ქვეყანას ამ სტატუსის მიღებამ?! 

განათლების რეფორმა, ხელისუფალთა აზრით, წარმატებით ჩატარდა. ალბათ, დამეთანხმებით, რომ ეს აზრი სავსებით სწორია. მათ შესძლეს მიზნის მიღწევა, მაგრამ როგორი იყო ეს რეფფორმა საქართველოსთვის? რა მოიტანა ამ რეფორფმამ, ნგრევა ხომ არა? თუ გამოიკვლევთ, ნახავთ, რომ ეს რეფორმა აფრიკისა და ლათინური ამერიკის განვითარებადი ქვეყნებისთვის განკუთვნილი განათლების რეფორმის ზუსტი ასლი იყო იმ განსხვავებით, რომ აქ პროფესურა თავიდან მოიცილეს. 

რატომ გაწირეს განათლება, მეცნიერება და კულტურა? რატომ ებრძვიან უნივერსიტეტს? თუ კორუფციის დონით სწორედ იურიდიული ფაკულტეტი გამოირჩეოდა და იქ მოხვედრა ქრთამის გარეშე შეუძლებელი იყო, რატომ დანიშნეს უნივერსიტეტის რექტორად სწორედ სოხუმის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებული და თბილისის უნივერსიტეტში გადოქტორებული ხუბუა უნივერსიტეტის რექტორად? უნივერსიტეტის გასანადგურებლად და მისი კორპუსების გასაყიდად თუ პროფესორების წინააღმდეგ რეპრესიების განსახორციელებლად? 

ვინც განათლებისა და მეცნიერების რეფორმას ატარებენ, არც მეცნიერები არიან და არც განათლებულნი. სწორედ მათ დაადგინეს, რომ 30 სტუდენტის მომზადებას თურმე ერთი პროფესორ-მასწავლებელი სჭირდება. ადრე 7 სტუდენტზე მოდიოდა ერთი მასწავლებელი და ამიტომაც პროფესორ-მასწავლებლების უპრეცედენტო შემცირება მოჰყვა. 

ახლა გაიძახიან, რომ თურმე ამდენი არც ჟურნალისტი სჭირდება ქვეყანას, არც ინჟინერი და არც ექიმი. მათი რაოდენობა მკვეთრად უნდა შემცირდეს! 

რას გამოიწვევს ეს მკვეთრი შემცირება? 

ვთქვათ 10 ჟურნალისტის ყოველწლიური გამოშვება სავსებით საკმარისია. გამოდის, რომ ექვსი წლის მანძილზე ჟურნალისტიკის ფაკულტეტზე მხოლოდ 60 სტუდენტი უნდა იყოს და მას მხოლოდ ორი მასწავლებელი ასწავლის?! გაიხსენეთ, რამდენი საგანი გქონდათ სასწავლი და რამდენ პროფესორ-მასწავლებელს ჩააბარეთ გამოცდები! 

განა ორი მასწავლებელი 60 მომავალ მშენებელ-ინჟინერს ან ფიზიკოსს გამოზრდის? ასეთი შემცირება არა მარტო მაგისტრატურას, ბაკალავრიატსაც მოსპობს. მაგისტრატურა უკვე თუნდაც იმით მოსპეს, რომ ის ფასიანი გახადეს და წელიწადში 4500 ლარად შეაფასეს. ვინ შესძლებს ამ ფასის გადახდას? და რადგან მაგისტრატურა ფაქტობრივად მოისპო, ბაკალავრიატის დიპლომი რომ უმაღლესი განათლების მიღებას არ ნიშნავს, განა ეს თქვენ არ იცით? მაშ რატომ ატყუებენ სტუდენტებს და სულ ტყუილად ახდევინებენ ფულს მათ მშობლებს იმ ფარატინა ქაღალდის მისაღებად, რომელსაც „დიპლომი“ ჰქვია? 

თუმცა, უნივერსიტეტი უკვე აღარც არსებობს. ის შარშან გარდაიცვალა და ახლა მისი დასაფლავების პროცესი მიმდინარეობს... 

რატომ წაართვეს ახალგაზრდებს უმაღლესი განათლების მიღების უფლება? ჰკითხეთ განათლების სამინისტროს მესვეურებს, რომლებსაც პატარა ტექნიკური „უნივერსიტეტი“ უნდათ და კიდევ უფრო პატარა „სახელმწიფო უნივერსიტეტი“. გინახავთ კი მსოფლიოში პატარა და თანაც მაღალი დონის უნივერსიტეტი? მით უმეტეს, როდესაც ოცდაათ სტუდენტზე ერთი პროფესორ-მასწავლებელი მოდის? 

როგორ განსაზღვრა ქვეყნის ბედი იმ კანონებმა, რომლებიც სხვადასხვა დროს საქართველოს პარლამენტმა „მსოფლიო ბანკისა“ თუ სხვა უცხოური ორგანიზაციების ზეწოლით მიიღო? 

თუ რა მოგვიტანა მიწის პრივატიზაციამ, ადვილი სანახავია, მაგრამ გადავა თუ არა ქართული მიწა მთლიანად უცხოელთა ხელში? მივიღებთ თუ არა ახალ „ყარაბაღს“ სამხრეთ საქართველოში და მოუწევს თუ არა ქართველს ამ დალოცვილი მიწის დატოვება ისევე, როგორც აფხაზეთიდან და ზემო ქართლიდან მოუწია? 

რატომ გაიზარდა კრიმინალური სამყარო? რატომ გაივსო თურქეთისა და ევროპის საროსკიპოები და საპატიმროები ქართველებით? რატომ აძევებენ ქართველებს ევროპის ქვეყნებიდან? 

ნუთუ ეს ყველაფერი მხოლოდ შიმშილის ბრალია? იქნებ კიდევ სხვა რამეა ამისი მიზეზი? ხალხის დაბეჩავებული და გაღატაკებული ბრბოს შექმნა ვის ინტერესებში შედის? ნუთუ მათხოვარი ბავშვები ვინმეს აწყობს? თუ არა, მაშინ შადრევნების ნაცვლად ბავშვთა თავშესაფრებს რატომ არ ვაშენებთ? 

ნუთუ უცხოური ინვესტიციების იმედად უნდა იყოს ჩვენი წარმოება მაშინ, როდესაც საკუთარ მილიონერებს საკუთარი ქვეყნის წარმოება მხოლოდ წყალ-სასმელებს დაუკავშირეს? ნუთუ ქართველებს სხვა არაფრის შნო არა გვაქვს? 

მაინც რა ქნას იმ ახალგაზრდამ, გზაჯვარედინზე რომ დგას და ირგვლივ უკუნი სიბნელეა? რა გზას დაადგეს, როცა კარგად ხედავს, რომ განათლებულობამ ფასი დაკარგა და წესიერი ცხოვრებით ვერც ოჯახს შექმნის და ვერც თავს გამოიკვებავს? ამიტომაც გახშირდა ყაჩაღობა და ქურდობა, ახალგაზრდები ნარკოტიკებით ბრუვდებიან და ერთმანეთს სასიკვდილოდ იმეტებენ. 

საქართველოში ათასობით ბავშვისათვის მათხოვრობა ცხოვრების წესი გახდა. ისინი თბილისსა და მთელ საქართველოს მოეფინენ და მათი მომავალი უკვე გადაწყვეტილია. ისინი უბადრუკი ქვეყნის ღატაკ შვილებად დარჩებიან, თუ ცხოვრების გზაჯვარედინზე კრიმინალური გზა არ აირჩიეს. 

აი, სადამდე მიგვიყვანა იმ „არასაბჭოური ქართული დემოკრატიის“ გზამ, რომელიც შევარდნაძემ თავს მოგვახვია და რომელზეც მისი ნაშიერ-გამოზრდილნი მტკიცე ნაბიჯით მიაბიჯებენ. 

საქართველოს მომავალი საფრთხეშია. საქართველოს ძალიან უჭირს და ჩვენგან (და არა გადამთიელთაგან) შველას ითხოვს. 

გაიხსენეთ დიდი მიხეილ ჯავახიშვილის „ჯაყოს ხიზნები“ და ბრწყინვალე პოლიკარპე კაკაბაძის „ყვარყვარე თუთაბერი“. ჩვენ ჯაყოებიც მოვიმრავლეთ და ყვარყვარეებიც, ხოლო წესიერი ხალხი მართლაც ხიზანი გახდა საკუთარ ქვეყანაში... 

წერილი ბლოგზე გამოქვეყნებისთვის მოამზადა 
ირაკლი ხართიშვილმა

 

Flieger sein heisst Sieger sein

Bomben auf Engelland []

Sunday, February 16, 2025

Первый танковый бой. /Второй фронт. Часть 38

მანანა პაიჭაძისა და მისი „კაგებეშნიკი“ მამიკოს შესახებ

დღევანდელ საქართველოში, მისი ცხოვრების ძალიან ბევრ სფეროში ჩამჯდარი და გაპარპაშებული არიან მაფიოზური ჯგუფები და კლანები, და მათი ორგანიზებული დანაშაულებრივი საქმიანობა ბოჭავს და სულს უხუთავს ქვეყნის ჯანსაღ ცხოვრებას, ჯანსაღ ძალებს. სახელდობრ, ქართულ გერმანისტიკაში, რომელიც სულ ახლო წარსულში საკმაოდ განვითარებული და დაწინაურებულიც გახლდათ, მანანა პაიჭაძის, ნანა გოგოლაშვილისა და სხვა მათნაირთა წყალობით, ეს დარგი სწრაფი დაქვეითების გზაზეა დამდგარი და გერმანული ლიტერატურის თარგმნისა და ქართული საზოგადოებისათვის მისი გაცნობის ნაცვლად, ქართულ-გერმანული კულტურული ურთიერთობების განვითარების ნაცვლად, მხოლოდ გერმანული ენის სწავლების ცენტრადაა გადაქცეული, რის მიზანსაც წარმოადგენს ქართველი ახალგაზრდობის საკუთარი ეროვნული ფესვებისგან ჩამოშორება და მოწყვეტა, მისი საზღვარგარეთ გადინება, ქართველი ერის დაბერება და გადაშენება-ამოწყვეტის გზაზე დადგომა. 

და საიდან წარმოიშვა და განვითარდა ასეთი ბოროტი ნაყოფი, რასაც წარმოადგენენ ეს მაფიოზური ჯგუფები და კლანები და მათში გალაღებული მტრები თავიანთი მშობელი ერისა? ყველას შესახებ მე ვერ ვიტყვი, მაგრამ რაც შეეხება მანანა პაიჭაძეს, შემიძლია მოვიყვანო მისი მამიკოს, ისტორიკოს პროფესორისა და გაშიფრული „კაგებეშნიკის“ გიორგი პაიჭაძის წიგნი „გეორგიევსკის ტრაქტატი და მისი ისტორიული მნიშვნელობა“, თბილისი, 1980 წ. ეს გახლავთ მცირე ფორმატისა და მოცულობის წიგნი, რომლის პირველ ნახევარში ლაპარაკია მართლაც გეორგიევსკის ტრაქტატზე, ხოლო შემდეგ კი იმაზე, თუ რამდენად დადებითი და სასარგებლო მოვლენა იყო ამ ხელშეკრულების დადება და ამიერკავკასიაში რუსეთის იმპერიის დამკვიდრება მიუხედავად იმისა, რომ ეს იმპერია სდევნიდა მასში შემავალ არარუს ხალხებს და ეროვნულად ჩაგრავდა მათ. 

წიგნის დასკვნით ნაწილში გ. პაიჭაძე ეხება კომუნისტური პარტიის „ყოველმხრივ დადებით“ საქმიანობასა და ბრძოლას რუსეთში სამართლიანი სოციალური და ეროვნული ურთიერთობებისა და ვითარების დამყარებისათვის. ქვემოთ მთლიანად მოვიყვან ტექსტის დასკვნით ნაწილს, რომელიც 77–87 გვერდებზეა გადმოცემული. აი ისიც: 

[ამონარიდის დასაწყისი] 

ცარიზმის პოლიტიკამ, რუსეთის იმპერიაში სოციალური და ეროვნული ჩაგვრის გაძლიერებამ გამოიწვია ხალხთა აღშფოთება. ხალხები ცარიზმის, ბურჟუაზიისა და მემამულეების წინააღმდეგ აღიმართნენ. ამ ბრძოლაში არარუსი ხალხები რუს ხალხთან ერთად გამოდიოდნენ. 

ყოფილი რუსეთის იმპერიის ტერიტორიაზე მოსახლე ერების რევოლუციური ბრძოლისათვის გაერთიანებაში განსაკუთრებული როლი შეასრულა რუსეთის პროლეტარიატმა, ქვეყნად მარქსიზმის იდეების ფართოდ გავრცელებამ. რუსეთი იქცა მსოფლიო რევოლუციური მოძრაობის ცენტრად. 

მასობრივ რევოლუციურ მოძრაობას საქართველოში, ისევე როგორც მთელ ამიერკავკასიაში, მკაფიოდ გამოსახული ინტერნაციონალური ხასიათი ჰქონდა. ხელიხელჩაკიდებული იბრძოდნენ ქართველები, რუსები, სომხები, აზერბაიჯანელები. ვ. ი. ლენინი მაღალ შეფასებას აძლევდა ამიერკავკასიის ბოლშევიკური ორგანიზაციების ინტერნაციონალურ ტრადიციებს და სამაგალითოდ თვლიდა მათ ბოლშევიკური პარტიის სხვა ორგანიზაციებისათვის. 

საქართველოსა და ამიერკავკასიის მშრომელთა რევოლუციური ბრძოლის სათავეში იდგნენ ისეთი თვალსაჩინო ხელმძღვანელები, როგორიც იყვნენ: ი. სტალინი, ა. წულუკიძე, ლ. კეცხოველი, მ. კალინინი, პ. ჯაფარიძე, ს. შაუმიანი, გ. ორჯონიკიძე, მ. ცხაკაია, ფ. მახარაძე, ს. კიროვი და ბევრი სხვა. 

თვითმპყრობელობისა და კაპიტალიზმის წინააღმდეგ რევოლუციური ბრძოლის ყველა ეტაპზე საქართველოს მშრომელები და მათი კომუნისტური ორგანიზაციები სიმამაცესა და სიმტკიცეს იჩენდნენ. 

კომუნისტურმა პარტიამ, რომელიც ეყრდნობოდა საზოგადოების განვითარების ობიექტურ კანონებს, მარქსისა და ლენინის იდეებს, განაზოგადა კლასობრივი ბრძოლისა და ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის გამოცდილება, შეიმუშავა სოციალისტური რევოლუციის მეცნიერულად დასაბუთებული თეორია, რომელშიც ეროვნულ საკითხს თავისი დიდი ადგილი დაეთმო. 

„ჩვენთვის, უკიდურესი აღმოსავლეთ ევროპისა და აზიის საკმაოდ დიდი ნაწილის დიდმპყრობელი ერის წარმომადგენლებისათვის, – წერდა ვ. ი. ლენინი, – შეუფერებელი იქნებოდა დაგვევიწყნა ეროვნული საკითხის უდიდესი მნიშვნელობა, – განსაკუთრებით ისეთ ქვეყანაში, რომელსაც სამართლიანად უწოდებენ „ხალხთა საპყრობილეს“ (ვ. ი.  ლ ე ნ ი ნ ი.  თხზ., ტ. 21, გვ. 111)

გამომდინარე იქიდან, რომ ეროვნული საკითხი სოციალისტური რევოლუციის, სოციალიზმისა და კომუნიზმის მშენებლობის საერთო საკითხის შემადგენელი ნაწილი იყო, ვ. ი. ლენინმა შექმნა კომუნისტური პარტიის თეორია და პროგრამა ეროვნულ საკითხშიც, შეიმუშავა პროლეტარული ინტერნაციონალიზმისა და ხალხთა მეგობრობის იდეების თეორიული საფუძვლები. 

ბოლშევიკები ამხელდნენ ცარიზმის დიდმპყრობელურ-შოვინისტურ პოლიტიკას და მასებს განუმარტავდნენ ეროვნული გათიშულობისა და შუღლის ორგანიზატორების ნამდვილ მიზნებს. ბოლშევიკების მთელი მოღვაწეობა მიმართული იყო იმისაკენ, რომ ეროვნული შუღლისა და ძმათა შორის სისხლისღვრის ქვეყანა, „ხალხთა საპყრობილე“ – რუსეთის იმპერია გადაექციათ ისეთ სახელმწიფოდ, სადაც ადგილი არ ექნებოდა ეროვნულ ჩაგვრასა და ეროვნულ პრივილეგიებს. 

ეროვნული საკითხის ჭეშმარიტად მეცნიერული და ჭეშმარიტად რევოლუციური თეორიისა და პროგრამის შექმნა კომუნისტური პარტიის უდიდესი ისტორიული გამარჯვებაა. 

ვ. ი. ლენინის მიერ შემუშავებულმა და მისი ხელმძღვანელობით პარტიის მიერ განხორციელებულმა ეროვნულმა პოლიტიკამ რუსეთის პროლეტარიატს მოუპოვა მშრომელი მასების სიმპათია და მხარდაჭერა, ეს კი სოციალისტური რევოლუციის გამარჯვების ერთ-ერთი მძლავრი ფაქტორი იყო. 

ჩაგრულ ხალხთა მშრომელი მასების მხარდაჭერის გარეშე რუსეთის პროლეტარიატი ვერ გაიმარჯვებდა რევოლუციაში. ასევე ვერ მოიპოვებდნენ არარუსი ხალხები რუსეთის პროლეტარიატის განმათავისუფლებელი ბრძოლის გარეშე ეროვნულ თავისუფლებას. 

კომუნისტურმა პარტიამ შეძლო ხალხების ერთ მებრძოლ ბანაკად გაერთიანება. მან ერთ სერთო რევოლუციურ ნაკადად გააერთიანა ისეთი სხვადასხვაგვარი რევოლუციური მოძრაობანი, როგორიცაა საერთო-დემოკრატიული მოძრაობა ზავისათვის, გლეხურ-დემოკრატიული მოძრაობა მემამულეთა მიწების ხელში ჩაგდებისათვის, ჩაგრული ხალხების ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობა ეროვნული თანასწორუფლებიანობისათვის, პროლეტარიატის სოციალისტური მოძრაობა ბურჟუაზიის დამხობისა და პროლეტარიატის დიქტატურის დამყარებისათვის. 

ოქტომბრის რევოლუციამ სოციალურ ამოცანათა განხორციელების პროცესში ეროვნული ჩაგვრის უღელი მოაშორა ჩვენი ქვეყნის ხალხებს. რევოლუციამ მოსპო მეფის თვითმპყრობელური რუსეთი – „ხალხთა საპყრობილე“, ბოლო მოუღო სოციალურ და ეროვნულ ანტაგონიზმს, არარუს ერებს მისცა საკუთარი სახელმწიფოებრიობა. 

მხოლოდ კომუნისტურმა პარტიამ, რომელიც გამოხატავს მუშათა კლასის, გლეხობის, ინტელიგენციის, ყველა მშრომელის საარსებო ინტერესებს და ახორციელებს ლენინურ ეროვნულ პოლიტიკას, შეძლო შეეკავშირებინა ყველა ერი და ეროვნება ერთიან ინტერნაციონალურ ძმობად და მათი ძალები წარემართა ახალი საზოგადოების შექმნისათვის. 

ახალგაზრდა საბჭოთა სახელმწიფოს ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი და პირველთაგანი საკანონმდებლო აქტი იყო „რუსეთის ხალხების უფლებათა დეკლარაცია“, რომელიც გამოქვეყნდა 1917 წლის 16 ნოემბერს. ამ ისტორიული დოკუმენტით გამოცხადდა საბჭოთა ხელისუფლების ეროვნული პოლიტიკის ძირითადი პრინციპები: რუსეთის ყველა ხალხთა თავისუფალი განვითარება და სრული თანასწორუფლებიანობა; მათი უფლება თვითგამორკვევისა თვითგამოყოფამდე და დამოუკიდებელი სახელმწიფოს შექმნამდე; ყოველგვარი ეროვნული და რელიგიური პრივილეგიისა და შეზღუდვის მოსპობა. 

რუსეთის ხალხთა თანასწორუფლებიანობა დააკანონა პირველმა საბჭოურმა კონსტიტუციამ, რომელიც მიღებულ იქნა 1918 წელს. 

მაგრამ მთელი რიგი ობიექტური და სუბიექტური ხასიათის მიზეზების გამო სოციალისტური რევოლუციის გამარჯვებამ ამიერკავკასიაში რამდენიმე წლით დაიგვიანა. ხელისუფლების სათავეში მოსულმა მენშევიკების, დაშნაკებისა და მუსავატელების მთავრობებმა ამიერკავკასია მოწყვიტეს საბჭოთა რუსეთს და ამიერკავკასიის „დამოუკიდებელი“ რესპუბლიკები გადააქციეს დასავლეთის იმპერიალიზმის კოლონიებად. ამიერკავკასიის მოძმე ხალხებს შორის ისინი ხელოვნურად აღვივებდნენ შუღლს და ძმათამკვლელ ომებს აჩაღებდნენ. მცირე ხნის მანძილზე ამიერკავკასიის სამეურნეო და კულტურული ცხოვრება მივიდა სრულ დაცემამდე. ამიერკავკასიის მშრომელი მასები თავისი ეროვნული კომუნისტური პარტიების ხელმძღვანელობით და მოძმე რუსი ხალხის დახმარებით აღდგნენ ბრძოლისათვის. საბჭოთა ხელისუფლებამ გაიმარჯვა ჯერ აზერბაიჯანში (1920 წ. 28 აპრილს), შემდეგ სომხეთში (1920 წ. 29 ნოემბერს) და 1921 წლის 25 თებერვალს საქართველოში. 

ვ. ი. ლენინის ხელმძღვანელობით კომუნისტურმა პარტიამ აღმართა ხალხთა პროლეტარული ინტერნაციონალიზმისა და მეგობრობის დროშა. ამ დროშით ერთიანი ძალებით პრაქტიკულად ლიკვიდირებულ იქნა ეროვნული უთანასწორობა და ყველა ერმა და ეროვნებამ მიღწია სწრაფ განვითარებას. კომუნისტური პარტიის ლენინური ეროვნული პოლიტიკის ნამდვილი ტრიუმფი იყო საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირის ჩამოყალიბება. ერთიანი მრავალეროვანი სოციალისტური სახელმწიფოს არსებობის პირობებში შეიქმნა ხალხების სოციალური, ეკონომიკური და კულტურული პროგრესის არნახული შესაძლებლობანი. „მთელმა მსოფლიომ იცის ლენინური ეროვნული პოლიტიკის შედეგები, – აღნიშნავს სკკპ ცენტრალური კომიტეტის გენერალური მდივანი, სსრკ უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის თავმჯდომარე ლ. ი. ბრეჟნევი, – საბჭოთა კავშირის ყველა ერი და ეროვნება დაადგა აყვავების გზას და მოიპოვა უდიდესი წარმატებანი ინდუსტრიის, სოფლის მეურნეობის, მეცნიერებისა და კულტურის განვითარებაში. სოციალიზმმა აამოქმედა ჩვენი განვითარების ისეთი მძლავრი მამოძრავებელი ძალა, როგორიც ხალხთა მეგობრობაა“ (ლ.  ი.  ბ რ ე ჟ ნ ე ვ ი.  ლენინური კურსით, ტ. 2, თბ., 1971, გვ. 102)

სსრ კავშირის ხალხების მეგობრობა, მათი თანამშრომლობა კიდევ უფრო განმტკიცდა პირველი ხუთწლედების წლებში, ჩამოყალიბდა სოციალისტური ერები. 

მრავალეროვანი საბჭოთა საზოგადოების მონოლითური ერთიანობა განსაკუთრებული, არნახული ძალით გამოვლინდა დიდი სამამულო ომის წლებში. თავის დამპყრობლურ გეგმებში ფაშისტებს იმედი ჰქონდათ, რომ გათიშავდნენ საბჭოთა ხალხებს, მაგრამ ისინი სასტიკად მოტყუვდნენ: ომის ქარცეცხლმა კიდევ უფრო გამოაწრთო და განამტკიცა ჩვენი ხალხების მეგობრობა. „თუ ვილაპარაკებთ დიდი სამამულო ომის მთავარ გმირზე, – აღნიშნავს, ლ. ი. ბრეჟნევი, – ეს უკვდავი გმირი იყო მეგობრული ოჯახი ხალხებისა, რომლებიც ჩვენს ქვეყანაში ცხოვრობენ და რომლებსაც ურღვევი ძმობა აკავშირებთ. რუსები, უკრაინელები, ბელორუსები, უზბეკები, ყაზახები, ქართველები, აზერბაიჯანელები, ლიტველები, მოლდაველები, ლატვიელები, ყირგიზები, ტაჯიკები, სომხები, თურქმენები, ესტონელები – ერთი სიტყვით, საბჭოთა კავშირის ყველა ხალხის შვილები მკერდით იცავდნენ თავიანთ სამშობლოს“ (ლ.  ი.  ბ რ ე ჟ ნ ე ვ ი.  ლენინური კურსით, ტ. I, თბ., 1970, გვ. 146–147)

ერთიან ძმურ ოჯახში მთელი სიღრმით და სიგრძე-სიგანით გამოვლინდა საბჭოთა კავშირის ხალხების მძლავრი შემოქმედებითი ძალები. მათ ერთად განვლეს ბრძოლისა და აღმშენებლობის ჭეშმარიტად დიდი გზა, რომელიც ღირსეულად დაგვირგვინდა განვითარებული სოციალისტური საზოგადოების, უდიდესი ჰუმანიზმის საზოგადოების, ნამდვილი სახალხო ხელისუფლების აშენებით, ფართო სარბიელი შეიქმნა პიროვნების თავისუფალი, ყოველმხრივი განვითარებისათვის. ეს გზა, ეს უდიდესი მიღწევები ჩვენი კანონიერი სიამაყეა, განმტკიცებულია ჩვენი ქვეყნის ძირითადი კანონით – სსრ კავშირის ახალი კონსტიტუციით. 

სოციალიზმმა არნახულად უცვალა სახე ეკონომიკას, კულტურას, ადამიანთა ცხოვრების პირობებს. 

ჭეშმარიტად უდიდესი ნახტომი მოახდინა საქართველომ საბჭოთა ხელისუფლების წლებში. საქართველოს საბჭოთა სოციალისტურმა რესპუბლიკამ მოძმე რესპუბლიკების დახმარებით მნიშვნელოვან წარმატებებს მიაღწია ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული მშენებლობის ყველა უბანზე. 

დღეს საბჭოთა საქართველო მაღალინდუსტრიული რესპუბლიკაა. მის სახალხო მეურნეობის პროდუქციაში დიდი ადგილი უკავია ისეთ მნიშვნელოვან სახეობათა ნაწარმს, როგორიც არის თვითმფრინავები, ელმავლები, ავტომობილები, ლითონდასამუშავებელი ჩარხები, თუჯი, ფოლადი, ნაგლინი, ფოლადის მილები, მინერალური სასუქები, სინთეზური ბოჭკო და ასე შემდეგ. ვითარდება ენერგეტიკა, განსაკუთრებით ელექტროენერგეტიკა, ქვანახშირის, ნავთობის, გაზის მრეწველობა, შავი და ფერადი მეტალურგია, ქიმიური მრეწველობა. 

დღევანდელი საქართველო – ეს არის განვითარებული მრავალდარგოვანი სოფლის მეურნეობის ქვეყანა. საქართველოს მიწა-წყალზე ხავერდივით გადაიშალა ჩაის პლანტაციები, ბაღ-ვენახები, ციტრუსის ნარგავები, ყოველწლიურად ფართოვდება საირიგაციო სამუშაოები, შენდება სარწყავი არხები, მიმდინარეობს დაჭაობებული ადგილების ამოშრობა. 

რესპუბლიკის სახალხო მეურნეობის პროდუქცია იგზავნება მსოფლიოს 80 ქვეყანაში, მათ შორის ამერიკის შეერთებულ შტატაბში, დიდ ბრიტანეთში, ბელგიაში, შვეიცარიაში და სხვა სახელმწიფოებში. 

სსრ კავშირის ეკონომიკა – ერთიანი სახალხო-სამეურნეო კომპლექსია, რომელიც მოიცავს ყველა მოკავშირე და ავტონომიური რესპუბლიკის და ავტონომიური ერთეულების სახალხო მეურნეობას. იგი საერთო სახელმწიფო გეგმის მიხედვით ვითარდება მთელი ქვეყნისა და თითოეული ცალკეული რესპუბლიკის ინტერესების შესაბამისად. მონაწილეობს რა შრომის საკავშირო დანაწილებაში, საქართველო რუსეთის სფს რესპუბლიკას, უკრაინას, ბელორუსიას, ყაზახეთს, უზბეკეთს, აზერბაიჯანს, სომხეთს და სხვა მოკავშირე რესპუბლიკებს აწვდის ჩარხებს, მანქანებს, მოწყობილობას, მანგანუმს, ფეროშენადნობებს, ჩაის, ციტრუსს, ღვინოს, კონიაკს, კონსერვებსა და დიძალ სხვა საქონელს. თავის მხრივ, მოკავშირე რესპუბლიკები საქართველოს უგზავნიან შავსა და ფერად ლითონებს, მანქანა-მოწყობილობას, ნავთობს, გაზს, ბამბას, საფეიქრო ნაწარმს, მინერალურ სასუქს, ხე-ტყის მასალას, მარცვლეულს, შაქარს და სხვა პროდუქციას. 

დიდ წარმატებებს მიაღწია საქართველოს საბჭოთა სოციალისტურმა რეპუბლიკამ განათლების, კულტურისა და მეცნიერების განვითარების საქმეში. 

დღეს რესპუბლიკის მთელი მოსახლეობის 99,9 პროცენტი წიგნიერია. 

საქართველოში 19 უმაღლესი სასწავლებელია. რესპუბლიკის ყოველ 10 ათას მცხოვრებზე 168 სტუდენტი მოდის, რაც საზღვარგარეთის ნებიემისერ სახელმწიფოს ანალოგიურ მაჩვენებლებზე მეტია. 

საბჭოთა ხელისუფლების წლების მანძილზე საქართველოში შეიქმნა რესპუბლიკის მეცნიერებათა აკადემია, რომლის სისტემაში დაახლოებით 40 სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტი და დაწესებულებაა. სულ კი საქართველოს საბჭოთა სოციალისტურ რესპუბლიკაში მრავალი სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრია. 

მოსახლეობას ემსახურება კულტურულ-საგანმანათლებლო დაწესებულებების ფართო ქსელი. 

ეროვნული კულტურის მძლავრი აღმავლობის ერთ-ერთი საუკეთესო მაგალითია ქართული ლიტერატურის დიდი მიღწევები, რაც თავის მხრივ საფუძვლად ედება ხელოვნების მთელი რიგი დარგების განვითარებას. მაღალ დონეს აღწევს ქართული თეატრალური და კინოხელოვნება. დიდი წარმატებებია ქართული მუსიკალური კულტურის განვითარების დარგშიც. 

კომუნისტური პარტია შემოქმედებითად წყვეტს ეროვნული ურთიერთობების საკითხებს მთელი ქვეყნისა და ცალ-ცალკე თითოეული რესპუბლიკის ინტერესებისათვის, კომუნისტური მშენებლობის ინტერესებისათვის. იგი თანამიმდევრულად ადგას სოციალისტურ ერთა აყვავებისა და მათი თანდათანობით დაახლოების ლენინურ კურსს, ყოველ ღონეს ხმარობს, რომ მტკიცდებოდეს საბჭოთა კავშირის ყველა კლასის, სოციალური ჯგუფების, ერისა და ეროვნების ძმური კავშირი. 

ეროვნული საკითხის გადაწყვეტის საბჭოურ გამოცდილებას უდიდესი ისტორიული, ჭეშმარიტად საერთაშორისო მნიშვნელობა აქვს. 

ჩვენი საზღვარგარეთელი ავისმდომნი ყოველნაირად ცდილობენ ცილი დასწამონ სსრ კავშირს, კომუნისტურ პარტიას, მის ეროვნულ პოლიტიკას. როგორც ამას აღნიშნავს სკკპ ცენტრალური კომიტეტის პოლიტბიუროს წევრობის კანდიდატი, საქართველოს კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი ე. ა. შევარდნაძე, „ანტისაბჭოური პროპაგანდა, რომელიც ცდილობს გააუკუღმართოს და ჩირქი მოსცხოს რუსი ხალხისა და სსრ კავშირის სხვა ხალხების ურთიერთობას, ამტკიცებს, თითქოს ეს ურთიერთობა ბატონობისა და მორჩილების პრინციპზე იყოს დამყარებული და არარუსი ხალხების ეროვნული ტრადიციებისა და თავისებურებების მოშლა-დაკარგვას იწვევდეს. მაგრამ ჩვენი ისტორიული გამოცდილება, ისევე როგორც სსრ კავშირის სხვა ხალხების გამოცდილება, ცხადყოფს, რომ რუს ხალხთან მეგობრობა საბჭოთა კავშირის ყველა ერისა და ეროვნების აყვავების დიდმნიშვნელოვანი ფაქტორი გახდა. 

ჩვენ, ქართველები, ისევე როგორც საბჭოეთის სხვა ეროვნებათა წარმომადგენლები, ჩვენი ძმის – დიდი რუსი ხალხის უსაზღვროდ მადლიერი ვართ უანგარო დახმარებისა და მხარდაჭერისათვის, კაცობრიობის ისტორიაში არნახული მეგობრობისათვის“ (ე.  ა.  შ ე ვ ა რ დ ნ ა ძ ე.  სკკპ ეროვნული პოლიტიკა განვითარებული სოციალიზმის პერიოდში, გაზ. „კომუნისტი“, 1980 წლის 25 იანვარი)

[ამონარიდის დასასრული] 

ზემოთ მოყვანილი ამონარიდის ტექსტიდან აშკარად იშიფრება, რომ პროფ. გიორგი პაიჭაძე გახლდათ იმავე დროს „კაგებეშნიკიც“. ამ ტექსტში თითქმის ყველა წინადადებაში ტყუილია გაჟღერებული როგორც სხვა რევოლუციური პარტიების დამსახურებათა მიჩუმათებისა და მიფუჩეჩების, ბოლშევიკური (კომუნისტური) პარტიის როლისა და მნიშვნელობის დაუმსახურებლად და უსაფუძვლოდ წინ წამოწევის, ისე იმავე კომუნისტების ხელში არარუსი ხალხების ჩაგვრისა და ჩაწიხვლის თასაზრისითაც, რაზეც აშკარად მეტყველებს გუშინდელი და დღევანდელი დღის უსისხლო და სისხლიანი კონფლიქტები ამ ხალხებს შორის. 

გიორგი პაიჭაძის ზემოხსენებული წიგნი გამოქვეყნდა 1980 წელს. სწორედ იმ ხანებში დაამთავრა მანანა პაიჭაძემ სწავლა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში და მიიღო კიდეც უპრობლემოდ სამუშაო ადგილი კათედრაზე, რაც სხვა მასზე უფრო წარმატებული სტუდენტებისთვის შეუძლებელი გახლდათ. ცხადია, რომ ამ ამბავში მას დიდად დაეხმარებოდა მისი მამიკოს ეს წიგნი და საერთოდ მისი მთელი „კაგებეშნიკური“ საქმიანობაც. გავიხსენოთ ისიც, რომ მანამდე ორი წლით ადრე, 1978 წელს, გ. პაიჭაძისგან ნაქებ-ნადიდები სსრკ კომპარტიის ხელმძღვანელობამ მოინდომა საქართველოს სსრ-ში ქართული ენისათვის სახელმწიფო ენის სტატუსის წართმევა, რამაც გამოიწვია იმავე წლის 14 აპრილს ათიათასობით ქართველის საპროტესტიო აქციით გამოსვლა, რომელთა შორის ვიყავი მეც, სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფიზიკის ფაკულტეტის პირველი კურსის სტუდენტი, და ისიც ცხადია, რომ ასევე მაშინდელი სტუდენტი მანანა პაიჭაძე ამ აქციას არც კი გაეკარებოდა. 

აქვე უნდა აღვნიშნო დასავლეთის სახელმწიფოთა და, კერძოდ, გერმანიის პოლიტიკა თუ საქმიანობა ჩვენში – მიუხედავად იმისა, რომ გერმანისტიკა კარგად და გამორჩეულად იყო ჩვენთან განვითარებული, იყვნენ გერმანისტი პედაგოგებიცა და გამორჩეული სტუდენტებიც, იმედის მომცემი ახალგაზრდა სპეციალისტებიც, გერმანიის საელჩომ, გოეთეს ინსტიტუტმა და სხვა დასავლურმა ორგანიზაციებმა ჩვენში ამჯობინეს ურთიერთობა, დაახლოება და თანამშრომლობა საბჭოთა პერიოდის „კაგებეშნიკებთან“ და მათ შთამომავლებთან, კაგებეშნიკობით ნაშოვნ ფულებზე გაზრდილ და აღზრდილ ადამიანებთან, თავიანთი პირადი კეთილდღეობის ინტერესებში საკუთარი სამშობლოსა და მშობელი ხალხის ფეხებზე დამკიდებელ ნაძირლებთან. შესაბამისია პირადად ჩემი საპასუხო დამოკიდებულებაც დასავლეთისა და ჩვენში მისი საქმიანობისადმი. როგორც ბოლო დროის მოვლენებმა დაგვანახეს, მთლიანად ქართველი ხალხიც ასევე გულგრილად და უნდობლად ეკიდება დასავლეთს მისი ასეთი ინტერესებისა და საქმეების გამო. 

ირაკლი ხართიშვილი

 

Thursday, January 30, 2025

ბლოგის წერილობითი მასალების განაწილება და დახასიათება თემატიკისა და მკითხველთა დაინტერესების მიხედვით 2025 წლის დასაწყისში

2025 წლის დასწყისში (12 იანვარს), ისევე როგორც წინა წლებშიც, მოვახდინე ჩემი ბლოგის წერილობით მასალებში მკითხველების შემოსვლათა რაოდენობის დაფიქსირება და ამის საფუძველზე გასული წლის განმავლობაში მკითხველთა რეალური დაინტერესების სურათიც გამოჩნდა. და ეს სურათი მინდა ახლა ბლოგის მომხმარებლებსაც გავაცნო. თავიდან ვიტყვი, რომ ამა წლის 12 იანვარს ბლოგზე გამოქვეყნებული იყო სულ 1368 მასალა, მათ შორის 558 წერილობითი და 810 ვიდეო მასალა. ამრიგად, აღნიშნული წერილობითი მასალები რაოდენობრივად შეადგენდნენ ბლოგზე ატვირთული მასალების მთელი რაოდენობის 47,41 %-ს, ხოლო ვიდეომასალები კი – 52,60 %-ს. 

აღნიშნულ დღეს ბლოგის მასალებში მომხმარებელთა შემოსვლების საერთო რაოდენობა გახლდათ 379 525, მათგან წერილობით მასალებში 254 939, ვიდეომასალებში კი 124 586 შემოსვლა. ამრიგად, ბლოგის წერილობით მასალებზე მოდის მომხმარებლების შემოსვლათა საერთო რაოდენობის 67,17 %, ვიდეომასალებზე კი – 32,83 %. 

მკითხველისთვის ცნობილია, რომ ათ წელიწადზე მეტი ბლოგის მუშაობისა და მკითხველთა დაინტერესების, აგრეთვე თავად აქ გამოქვეყნებული წერილობითი მასალების სამხედრო და ისტორიული დანიშნულების, ასევე იმის გათვალისწინებით, რომ ამ მასალებში შემოსული მკითხველები მათ ისევ ქვეყნის საჭიროებისათვის იყენებენ, არაერთხელ მივმართე ქვეყნის მთავრობას (თავდაცვის, განათლებისა და კულტურის სამინისტროებს, ასევე პრემიერ-მინისტრსაც /გახარიას/), რომ მოეცათ ჩამთვის გაწეული შრომის ანაზღაურება, რაზედაც ჯიუტად უარს ვღებულობდი. ამის საპასუხოდ ბოლო წლებში ღიად უკვე აღარ ვაქვეყნებ მომზადებულ მასალებს, და ისე გულმოდგინედ უკვე აღარც ვამზადებ მათ. ამიტომ ბოლო წლებში მკვეთრად გაიზარდა ჩემს ბლოგზე გამოქვეყნებული ვიდეომასალების რაოდენობა. ქვემოთ ამის შესახებ ავტვირთავ შესაბამის ცხრილსაც. 

წლების მანძილზე ბლოგზე გამოქვეყნებული წერილობითი და ვიდეომასალების განაწილება 

წელი . . . . . . . ს უ ლ . . . . . . . . მ  ა  თ     შ  ო  რ  ი  ს 
. . . . . . . . . . . მასალები . . . . წერილობითი . . . ვიდეო 

2010 . . . . . . . . .66 . . . . . . . . . . . . 65 . . . . . . . . . . . 1 . . . 
2011 . . . . . . . . .94 . . . . . . . . . . . . 57 . . . . . . . . . . 37 . . . 
2012 . . . . . . . . .44 . . . . . . . . . . . . 42 . . . . . . . . . . . 2 . . . 
2013 . . . . . . . . .63 . . . . . . . . . . . . 63 . . . . . . . . . . . 0 . . . 
2014 . . . . . . . . .30 . . . . . . . . . . . . 30 . . . . . . . . . . . 0 . . . 
2015 . . . . . . . . .19 . . . . . . . . . . . . 18 . . . . . . . . . . . 1 . . . 
2016 . . . . . . . . .34 . . . . . . . . . . . . 33 . . . . . . . . . . . 1 . . . 
2017 . . . . . . . . .73 . . . . . . . . . . . . 35 . . . . . . . . . . 38 . . . 
2018 . . . . . . . . .83 . . . . . . . . . . . . 68 . . . . . . . . . . 15 . . . 
2019 . . . . . . . . .28 . . . . . . . . . . . . 22 . . . . . . . . . . . 6 . . . 
2020 . . . . . . . . .65 . . . . . . . . . . . . 53 . . . . . . . . . . 12 . . . 
2021 . . . . . . . . .92 . . . . . . . . . . . . 23 . . . . . . . . . . 69 . . . 
2022 . . . . . . . .222 . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . .209 . . . 
2023 . . . . . . . .242 . . . . . . . . . . . . 24 . . . . . . . . . .218 . . . 
2024 . . . . . . . .184 . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . .172 . . . 

ცხრილიდან აშკარად ჩანს, რომ 2020 წლის ჩათვლით ბლოგზე გამოქვეყნებული წერილობითი მასალები რაოდენობრივად მკვეთრად აღემატებოდნენ ვიდეომასალებს (გამონაკლისია 2017 წელი), შემდეგ კი პირიქით – ვიდეომასალები აღემატებიან მკვეთრად რაოდენობრივად წერილობით მასალებს: 2021 წელს 3-ჯერ, 2022 წელს – 16,8-ჯერ, 2023 წელს – 9,3-ჯერ, ხოლო 2024 წელს კი – 14,3-ჯერ. ამის მიზეზი მე ზემოთ უკვე დავასახელე. ქვეყნის მთავრობის მხრიდან ჩემი შრომის დაუნახველობა და დაუფასებლობა. და არა მარტო მთავრობისა და საერთოდ ხელისუფლების მხრიდან, არამედ ქვეყნის სამეცნიერო საზოგადოებრიობისა და მისი მესვეურების მხრიდანაც, განსაკუთრებით კი სამხედრო და საისტორიო დარგების ხელმძღვანელებისა. 

ახლა უკვე სასიამოვნო თემებს მივუბრუნდეთ. ბლოგის მუდმივ მკითხველა რიცხვია 54, მადლობას ვუხდი ამ ადამიანებს ნდობისა და ინტერესისათვის. 

სხვადასხვა ქვეყნებში მყოფ მომხმარებელთა ბლოგში შემოსვლების მაჩვენებლები მომყავს ქვემოთ (ა. წ. 12 იანვრის მდგომარეობით): 

საქართველო – 218 ათასი 
შეერთებული შტატები – 43,5 ათასი 
რუსეთი – 32,1 ათასი 
უკრაინა – 9,75 ათასი 
სინგაპური – 7,03 ათასი 
გერმანია – 6,01 ათასი 
საფრანგეთი – 4,2 ათასი 
ესპანეთი – 1,62 ათასი 
უცნობი რეგიონი – 1,51 ათასი 
ნიდერლანდები – 1,38 ათასი 
დიდი ბრიტანეთი – 993 
შვედეთი – 934 
თურქეთი – 871 
კანადა – 784 
იაპონია – 666 
იტალია – 620 
ეგვიპტე – 618 
ბელგია – 470 
ბულგარეთი – 418 
სხვა – 19,3 ათასი 

ზემოთ ვახსენე, რომ ამა წლის 12 იანვარს ბლოგის წერილობით მასალებში საერთო ჯამში იყო მკითხველთა 254 939 შემოსვლა. ქვემოთ მოვიყვან ცხრილს, სადაც ნაჩვენები იქნება წლების მიხედვით ატვირთული მასალებისა და მათში ამ წლის დასაწყისისათვის მკითხველთა საერთო შემოსვლების რაოდენობრივი მაჩვენებლები. 

ბლოგზე მასალების . . . წერილობითი მასა- . . . დღეისთვის მკითხველთა 
ატვირთვის წელი . . . . .ლების რაოდენობა . . . . შემოსვლების რაოდენობა 

2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 302 . . . . . . . . . . . 
2011 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 852 . . . . . . . . . . . 
2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15 500 . . . . . . . . . . . 
2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 805 . . . . . . . . . . . 
2014 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 460 . . . . . . . . . . . 
2015 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5947 . . . . . . . . . . . 
2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 771 . . . . . . . . . . . 
2017 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6401 . . . . . . . . . . . 
2018 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 300 . . . . . . . . . . . 
2019 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4829 . . . . . . . . . . . 
2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6118 . . . . . . . . . . . 
2021 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1913 . . . . . . . . . . . 
2022 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .550 . . . . . . . . . . . 
2023 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .715 . . . . . . . . . . . 
2024 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .476 . . . . . . . . . . . 

როგორც ვხედავთ, ბლოგის წერილობით მასალებზე მკითხველთა ყველაზე მეტი ინტერესი მოდის 2010 და 2011 წლებში გამოქვეყნებულ წერილებზე, საერთო ჯამში 152 154 შემოსვლა, შემდეგ კი კლებულობს. ამ წლებში გამოქვეყნდა ძირითადად დასავლეთის სახელმწიფოთა ისტორიები თარგმნილი ჩემს მიერ ბროქჰაუზისა და ეფრონის ენციკლოპედიური ლექსიკონიდან. ბლოგში არის სხვა თემატიკებიც, და მათ შესახებ ვიტყვი ქვემოთ. 

წერილობითი მასალები თემატიკის მიხედვით ერთიანდება შემდეგ განყოფილებებში: 

1) საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა სამხედრო მშენებლობის საკითხები; 
2) საქართველოს სამხედრო მშენებლობის საკითხები; 
3) საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა ისტორია, რელიგიური მიმდინარეობების ისტორიისა და კულტურის საკითხები; 
4) საქართველოს ისტორიისა და თანამედროვეობის ზოგადი საკითხები; 
5) რუსეთ-საქართველოს ისტორიული ურთიერთობების საკითხები; 
6) რუსეთ-საქართველოს თანამედროვე ურთიერთობების საკითხები; 
7) მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილისა და სხვა თანამედროვე ლიტერატურული მასალები. 

ქვემოთ მოვიყვან ცხრილს, სადაც ნაჩვენებია თითოეულ თემაში ატვირთული მასალებისა და მათში მკითხველთა შემოსვლების რაოდენობა. 

თ ე მ ა ტ ი კ ი ს დ ა ს ა ხ ე ლ ე ბ ა . . . . . . . . . . წერილების . . . . . შემოსვლების 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . რაოდენობა . . . . . . რაოდენობა 

მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილისა და სხვა 
თანამედროვე ლიტერატურული მასალები . . . . . .48 . . . . . . . . . . . . . 15 938 . . . 
რუსეთ-საქართველოს ისტორიული 
ურთიერთობების საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . .164 . . . . . . . . . . . . .49 358 . . . 
რუსეთ-საქართველოს თანამედროვე 
 ურთიერთობების საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 . . . . . . . . . . . . .13 208 . . . 
საქართველოს ისტორიისა და თანამედ- 
როვეობის ზოგადი საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . .166 . . . . . . . . . . . . .52 617 . . . 
საქართველოს სამხედრო მშენებლობის 
საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69 . . . . . . . . . . . . . . .9041 . . . 
საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა ისტორია, 
რელიგიური მიმდინარეობების ისტორიისა 
და კულტურის საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34 . . . . . . . . . . . 104 342 . . . 
საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა სამხედრო 
მშენებლობის საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 . . . . . . . . . . . . 14 651 . . . 

ამის შემდეგ უნდა აღინიშნოს, რომ ბლოგზე გამოქვეყნებულია როგორც ცალკეული წერილები (მოცულობით 50 კომპიუტერულ გვერდამდე და ნაკლები), ისე უფრო ვრცელი მასალებიც, წიგნის მოცულობისა, რომლებიც რამდენიმე ნაწილადაა გამოქვეყნებული, და საკუთრივ წიგნები, ქართულ ან რუსულ ენებზე, ასევე რუსულიდან ქართული თარგმანები, რომლებიც, ჩვეულებრივ, ჯერ ცალკულ თავებადაა ატვირთული, ხოლო შემდეგ კი მთელი წიგნები ცალკეულ ნაწილებად. სახელდობრ, ყველაზე მეტი ნაწილისგანაა შემდგარი აკადემიკოს დუბროვინის წიგნი „კავკასიაში ომისა და რუსების მფლობელობის ისტორია“ (ტომი III /რუსულ ენაზე/, ს.-პეტერბურგი, 1886) – ის 35 ერთეულადაა ატვირთული, ასევე იმავე ავტორის იგივე დასახელების წიგნი (ტომი II), აგრეთვე მისივე „გიორგი XII საქართველოს უკანასკნელი მეფე და მისი შემოერთება რუსეთთან“; დიდი მოცულობის ნაშრომებს მიეკუთვნება აგრეთვე „აშშ სამხედრო სტრატეგიისა და ნატო-ს კოალიციური სტრატეგიის განვითარება 1070-იან წლებსა და 80-იანების დასაწყისში“, „აშშ შეიარაღებული ძალები 1970-იან წლებსა და 80-იანების დასაწყისში“, „ნატო-ს ბლოკის ევროპული ქვეყნების სამხედრო მშენებლობის საკითხები...“ (იმავე ხანებში) და სხვა. მკითხველთა შემოსვლების მიხედვით მასალების ჩამოთვლისას ასეთი დიდი მოცულობის ნაშრომები და მათში შემოსვლების რაოდენობა მოყვანილია უკვე გაერთიანებული სახით. კონკრეტული თემების მიხედვით ბლოგზე გამოქვეყნებული წერილებისა და მათი გარკვეული სერიოზული ნაწილის უკვე წიგნების სახით გაერთიანების რიცხოვრივი მაჩვენებლები ქვემოთ ცხრილშია მოყვანილი. 

. . . . . თემატიკის დასახელება . . . . . . . . . . . . . . . . მასალები . . . . . . . მასალები 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ცალკეულ . . . . . გაერთიანების 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ნაწილებად . . . . . . . შემდეგ . . . . 

საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა სამხედრო 
მშენებლობის საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47 . . . . . . . . . . . . . . 23 . . . 
საქართველოს სამხედრო მშენებლობის 
საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 . . . . . . . . . . . . . . 53 . . . 
საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა ისტორია, 
რელიგიური მიმდინარეობების ისტორიისა 
და კულტურის საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34 . . . . . . . . . . . . . . 25 . . . 
საქართველოს ისტორიისა და თანამედროვე- 
ობის ზოგადი საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 . . . . . . . . . . . . . . 81 . . . 
რუსეთ-საქართველოს ისტორიული 
ურთიერთობების საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 . . . . . . . . . . . . . . 48 . . . 
რუსეთ-საქართველოს თანამედროვე 
ურთიერთობების საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 . . . . . . . . . . . . . . 44 . . . 
მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილისა და სხვა 
თანამედროვე ლიტერატურული მასალები . . . . . . . . . . 48 . . . . . . . . . . . . . . 44 . . . 

ქვემოთ ასევე ცხრილის სახით მოვიყვან იმ კონკრეტულ ვრცელ ნაშრომებს (წიგნებს), რომლებიც რამდენიმე ნაწილადაა ბლოგზე ატვირთული, ესენია: 

. . . . . . . . მასალის სახელწოდება . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ბლოგზე რამდენ ნაწილად 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . იქნა ატვირთული 

ქართული ისტორიოგრაფია რუსეთ-საქართველოს 
ურთიერთობათა შესახებ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 . . . . . . . . . 
ნიკოლოზ დუბროვინი – გიორგი XII საქართველოს 
უკანასკნელი მეფე და მისი შემოერთება რუსეთთან . . . . . . . . . . . . . .15 . . . . . . . . 
ნიკოლოზ დუბროვინი. “კავკასიაში ომისა და 
რუსების მფლობელობის ისტორია” (ტომი II) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 . . . . . . . 
ნიკოლოზ დუბროვინი – კავკასიაში ომისა და 
რუსების მფლობელობის ისტორია – ტომი III . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 . . . . . . . 
პლატონ იოსელიანი – ცხოვრება გიორგი მეცამეტისა . . . . . . . . . . . . .10 . . . . . . . . 
ივანე ჯავახიშვილი ქართველების წარმოშობისა 
და უძველესი ბინადრობის შესახებ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 . . . . . . . . 
ნიკოლოზ დუბროვინი ქართველების შესახებ 
(თარგმანი დასამთავრებელია) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . . . . . . 
Валико Джугели – Тыжелый крест . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 . . . . . . . 
Генерал Георгий Квинитадзе – Мои воспоминания 
в годы независимости Грузии 1917-1921 (Париж, 1985) . . . . . . . . . . . 9 . . . . . . . . 
გენერალი გიორგი კვინიტაძე – „ჩემი მოგონებანი 
საქართველოს დამოუკიდებლობის წლებში 
1917–1921“ /რუსულ ენაზე/, პარიზი, 1985 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 . . . . . . . . 
ვალიკო ჯუღელი – მძიმე ჯვარი, 1920 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10 . . . . . . . 
ლეო რუხაძის დღიურები 1924 წლის აჯანყების შესახებ . . . . . . . . . . . 5 . . . . . . . 
Автандил Ментешашвили – Исторические предпосылки 
современного сепаратизма в Грузии, 1998 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 . . . . . . 

უფრო ნაკლები მოცულობის მასალები – ორ, სამ და ოთხ ნაწილად ატვირთული აქ არ მომიყვანია, თუმცა კი საერთო ჯამში მასალების რაოდენობის ასეთი შემცირების სურათი სავსებით ნათელი და გასაგებია. უნდა დავუმატო, რომ აკადემიკოს დუბროვინის წიგნების თარგმანები, აგრეთვე გენერალ გიორგი კვინიტაძისა და ვალიკო ჯუღელის წიგნების თარგმანებიც ატვირთული მაქვს ჯერ ცალკეულ თავებად ან ნაწილებად, და მათ გამოქვეყნებებს შორის არის შუალედები, სხვა მასალებით დაკავებული, რაც ართულებს მკითხველისთვის საჭირო წერილის მიგნებას. ამიტომ შემდეგ ავტვირთავდი მთელ წიგნს მიყოლებით, რათა მკითხველისთვის საჭირო თემის მიგნება გამეადვილებინა. აქედანაა ამ მასალების დიდი რაოდენობა, გაორმაგებული, რაც აისახა კიდეც ზემოთ მოყვანილი ცხრილის მაჩვენებლებში. 

ახლა შევეხები ცალკეული თემების მასალებში მკითხველთა შემოსვლების რაოდენობრივ და პროცენტულ მაჩვნებლებს; რადგანაც ტრადიციულად ეს მაჩვნებლები დაანგარიშებული მაქვს ცალკეულ ვრცელ მასალათა გაერთიანების გარეშე, ამიტომ აქაც ქვემოთ ცხრილში ვისარგებლებ შესაბამისი მონაცემებით. 

. . . . . თემატიკის დასახელება . . . . . . . . . . . ცალკეულ თემე- . . მათში მკითხველ- 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ბში მასალების . . . თა შემოსვლების 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .რაოდენობა . . . . . . .რაოდენობა 

საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა 
სამხედრო მშენებლობის საკითხები . . . . . . . . . . . . . 47 . . . . . . . . . . . . .14 651 . . . 
საქართველოს სამხედრო მშენებლობის 
საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69 . . . . . . . . . . . . . . 9041 . . . საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა ისტორია, 
რელიგიური მიმდინარეობების ისტორიისა 
და კულტურის საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 . . . . . . . . . . . . 104 342 . . . 
საქართველოს ისტორიისა და თანამედროვე- 
ობის ზოგადი საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 . . . . . . . . . . . . 52 617 . . . 
რუსეთ-საქართველოს ისტორიული 
ურთიერთობების საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 . . . . . . . . . . . . 49 358 . . . 
რუსეთ-საქართველოს თანამედროვე 
ურთიერთობების საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 . . . . . . . . . . . . 13 208 . . . 
მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილისა და სხვა 
თანამედროვე ლიტერატურული მასალები . . . . . . . . .48 . . . . . . . . . . . . 15 938 . . . 

ახლა ვნახოთ იგივე მონაცემების შესაბამისი პროცენტული მაჩვენებლებიც. ქვემოთ მითითებული იქნება გრაფები „ცალკეულ თემებში მასალათა რაოდენობის %-ული წილი“ და „მათში მკითხველთა შემოსვლების როდენობის %-ული წილი“; აქ პირველ შემთხვევაში იგულიხმება %-ული წილი წერილობითი მასალების საერთო რაოდენობიდან (რომელიც არის 558), ხოლო მეორე შემთხვევაში კი – %-ული წილი წერილობით მასალებში მკითხველათა შემოსვლების საერთო რაოდენობიდან (რომელიც არის 254 939). 

. . . . . . . თემატიკის დასახელება . . . . . . . . . . ცალკეულ თემე- . . მათში მკითხველ- 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ბში მასალათა . . . . თა შემოსვლების 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . რაოდენობის . . . . . რაოდენობის 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . %-ული წილი . . . . .%-ული წილი 

საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა 
სამხედრო მშენებლობის საკითხები . . . . . . . . . . . . . 8,42 . . . . . . . . . . . . . . 5,75 . . . 
საქართველოს სამხედრო მშენებლობის 
საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12,37 . . . . . . . . . . . . . . 3,55 . . . 
საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა ისტორია, 
რელიგიური მიმდინარეობების ისტორიისა 
და კულტურის საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6,09 . . . . . . . . . . . . . 40,93 . . . 
საქართველოს ისტორიისა და თანამედროვე- 
ობის ზოგადი საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29,75 . . . . . . . . . . . . . 20,64 . . . 
რუსეთ-საქართველოს ისტორიული 
ურთიერთობების საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29,39 . . . . . . . . . . . . . 19,37 . . . 
რუსეთ-საქართველოს თანამედროვე 
ურთიერთობების საკითხები . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8,60 . . . . . . . . . . . . . . 5,18 . . . 
მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილისა და სხვა 
თანამედროვე ლიტერატურული მასალები . . . . . . . .8,60 . . . . . . . . . . . . . . 6,25 . . . 

ამ ცხრილიდან ჩანს, რომ, მკითხველთა დაინტერესების მიხედვით პირველ ადგილზეა „საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა ისტორიის, რელიგიური მიმდინარეობების ისტორიისა და კულტურის საკითხების“ თემატიკა, რომელშიც ამა წლის 12 იანვრის მდგომარეობით ბლოგის მკითხველთა შემოსვლების საერთო რაოდენობის 40,64 % იქნა დაფიქსირებული; აქვე შეგვიძლია მივათვალოთ მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილის თარგმანებიც გერმანული ლიტერატურიდან, სულ 11 მასალა, და მათში მკითხველთა შემოსვლების გათვალისწინებით, ამ თემატიკაში მკითხველების საერთო შემოსვლა გამოვა უკვე 109 656, რაც საერთოდ შეადგენს წერილობით მასალებში მკითხველთა შემოსვლების უკვე 43,01 %-ს. ბლოგის მკითხველთა ყველაზე ნაკლები ინტერესი ჩანს „საქართველოს სამხედრო მშენებლობის საკითხების“ თემაში – წერილობით მასალებში შემოსვლათა სულ 3,55 %, რაც ჩემთვის სასიმოვნო და გასახარებელი არ არის, მაგრამ რა ვქნათ, რაც არის – ეგ არის. ამ თემისადმი ასეთ გულგრილობას რა ნაყოფები მოაქვს ჩვენი საზოგადოებისათვის დღევანდელობაში და რა უბედურებები შეიძლება დაგვატეხოს თავზე მომავალში, ეს უკვე სხვა საუბრის თემაა და ახლა ამაზე აღარ შევჩერდებით. თუმცა კი სომხეთ-აზერბაიჯანისა და რუსეთ-უკრაინის ომებმა ქვეყნის თავდაცვის საქმისადმი სერიოზული დამოკიდებულებისა და შეძლებისდაგვარად ძლიერი შეიარაღებული ძალების მშენებლობის აუცილებლობა თვალნათლივ დაგვანახეს. 

ბლოგის წერილობითი მასალების ზოგადი მიმოხილვა ამით ალბათ დასრულდა და ქვემოთ უკვე კონკრეტულ თემებზე გადავალთ უფრო დაწვრილებით და ხელშესახებად. მათ მიმოვიხილავთ ამ თემებში მკითხველთა შემოსვლების რაოდენობათა თანამიმდევრობის მიყოლით. ამავე დროს, როგორც ზემოთ უკვე აღვნიშნეთ, დიდი მოცულობის მასალები აქ უკვე პირდაპირ გაერთიანებული სახით იქნება წარმოდგენილი, და ამ მასალების თანამიმდევრობა მოიცემა მათში მკითხველთა შემოსვლების ინტენსივობის მიხედვით. 


I. საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა ისტორია, რელიგიური მიმდინარეობების ისტორიისა და კულტურის საკითხები 

[მასალის ბლოგზე ატვირთვის თარიღი] – {2024 წლის 12 იანვრის მდგომარეობით მასალაში მკითხველთა შემოსვლების რაოდენობა} 

1) რომანტიზმი ევროპულ ლიტერატურაში და გერმანელი რომანტიკოსები – [25.04.11] – {18 952}; 

2) თურქეთის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [07.10.10] – {13 355}; 

3) რეფორმაციის ისტორია – [01.11.10] – {10 894}; 

4) საფრანგეთის ისტორია უძველესი დროიდან XX საუკუნის დასაწყისამდე (რევოლუციის პერიოდის გამოკლებით) – [07.10.10] – {8802}; 

5) დიდი ბრიტანეთის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [07.10.10] – {8490}; 

6) საფრანგეთის რევოლუციის ისტორია (ნაწილები I–II) – [01.11.10] – {6139}; 

7) ცალკეული მოვლენებისა და პიროვნებათა შესახებ გერმანიის ისტორიაში (ნაწილები I–IV) – [01.11.10] – {5561}; 

8) რუსეთის ისტორია რევოლუციისა და სამოქალაქო ომის წლებში (ნაწილები I–III) – [01.11.10 – 15.11.10] – {4814}; 

9) იტალიის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [02.10.13] – {4738}; 

10) გერმანიის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [07.10.10] – {4630}; 

11) ესპანეთის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [10.01.11] – {4371}; 

12) გერმანიის ისტორია ენციკლოპედიურ ლექსიკონ “გრანატის” მიხედვით (ნაწილები I–IV) – [04.02.13 – 08.02.13] – {3155}; 

13) ბიზანტია და ბიზანტინიზმი – [03.07.13] – {2302}; 

14) შოტლანდიის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [05.02.11] – {1873}; 

15) კალვინი და კალვინიზმი – [22.02.12] – {1658}; 

16) ირლანდიის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [10.01.11] – {1376}; 

17) პოლონეთის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [22.06.14] – {1010}; 

18) გერმანული სამხედრო სიმღერების ტექსტები – [30.10.10] – {780}; 

19) ნიდერლანდების ისტორია ძველი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [09.03.13] – {582}; 

20) კათოლიკური ეკლესია ძველი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [05.07.13] – {324}; 

21) სამოქალაქო ომი რუსეთში – რუსულენოვანი ვიკიპედიის მიხედვით – [25.05.20] – {189}; 

22) რუსულენოვანი ვიკიპედიის მასალები წითელი არმიის შესახებ – [05.08.20] – {144}; 

23) თეთრი მოძრაობა და თეთრი არმია რუსულენოვანი ვიკიპედიის მასალებით – [21.08.20] – {143}; 

24) მდგომარეობა ჩრდილოეთ კავკასიაში 1917–1919 წლებში, რუსულენოვანი ვიკიპედიის მასალებით – [14.09.20] – {60}. 

როგორც ვთქვით, ამ მასალებში მკითხველთა საერთო შემოსვლამ ამ წლის დასაწყისში შეადგინა 104 342 ერთეული, მაგრამ, ამავე დროს, ამ თემატიკას ეხმიანება მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილის მიერ თარგმნილი ათი მასალა გერმანული ლიტერატურიდან, რომლებსაც აქვე ქვემოთ მოვიყვანთ: 

1) ჰერმან ჰესე – “რიოში მარგალიტებით თამაში” (ნაწყვეტი) – [23.03.11] – {2552}; 

2) ამონარიდები წიგნიდან “გერმანული პოეზიის მცირე ანთოლოგია” – [08.04.13] – {1041}; 

3) მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილის კიდევ ერთი ახალი წიგნის შესახებ – [23.08.17] – {468}; 

4) მარინე რევიშვილი – მაინც როგორები ვართ ეს ადამიანები? – [11.08.17] – {322}; 

5) კლემენს მარია ბრენტანოს ლირიკა – [06.01.13] – {208}; 

6) ამონარიდები ჰერმან ჰესეს რომანიდან “რიოში მარგალიტებით თამაში” – [28.05.20] – {171}; 

7) გერმანელი რომანტიკოსი პოეტი ქალების შემოქმედებიდან – [06.01.13] – {168}; 

8) იოზეფ ფონ აიხენდორფის ლირიკა – [06.01.13] – {138}; 

9) ამონარიდი ანგელუს სილეზიელის თხზულებიდან „ქერუბიმული მოგზაური“ – [14.10.20] – {93}; 

10) გეორგ თრაკლის პოეზიიდან – [31.05.20] – {79}; 

11) ამონარიდი ფრიდრიჰ ჰოლდერლინის თხზულებიდან „ემპედოკლე“ – [31.05.20] – {74}. 

სულ ამ მასალებში მკითხველთა 5314 შემოსვლა; და მაშინ მკითხველთა შემოსვლების საერთო რაოდენობა ამ თემატიკის მასალებში იქნება უკვე 109 656, რაც ზემოთაც იყო აღნიშნული. 


II. რუსეთ-საქართველოს ისტორიული ურთიერთობების საკითხები 

[მასალის ბლოგზე ატვირთვის თარიღი] – {2025 წლის 12 იანვრის მდგომარეობით მასალაში მკითხველთა შემოსვლების რაოდენობა} 

1) ნიკოლოზ დუბროვინი – გიორგი XII საქართველოს უკანასკნელი მეფე და მისი შემოერთება რუსეთთან (ცალკეული თავების მიხედვით და შემდეგ ნაწილები I – V) – [17.01.11 – 03.03.12] – {11 690}; 

2) ნიკოლოზ დუბროვინი – კავკასიაში ომისა და რუსების მფლობელობის ისტორია – ტომი III (ცალკეულ თავებად და შემდეგ ნაწილები I–IX) – [31.01.14 – 06.11.16] – {5215}; 

3) ნიკოლოზ დუბროვინი. “კავკასიაში ომისა და რუსების მფლობელობის ისტორია” (ტომი II) (ცალკეულ თავებად და შემდეგ ნაწილები I–VI) – [08.09.12 – 15.11.13] – {4145}; 

4) ქართული ისტორიოგრაფია რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობათა შესახებ (ნაწილები I – VI) – {4100}; 

5) ნიკოლოზ დუბროვინი აფხაზების შესახებ (ნაწილი I–IV) – [01.11.10] – {3254}; 

6) ტფილისისა და ქუთაისის გუბერნიები და საქართველოს საეგზარქოსო XIX საუკუნის მიწურულს – [10.01.11] – {2779}; 

7) ზოგიერთი ინფორმაცია მოკლედ რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობების შესახებ XVIII-XIX საუკუნეებში (ნაწილი I–III) – [06.12.10] – {1824}; 

8) ქართული საზოგადოება საქართველოს რუსეთთან შეერთების ხანაში (ნაწილები I–II) – [01.06.12] – {1654}; 

9) საქართველოსა და რუსეთის ისტორიულ ურთიერთობათა შესახებ – [26.11.10] – {1448}; 

10) პოლკოვნიკი ბურნაშოვი საქართველოს შესახებ – [01.11.10] – {1411}; 

11) გეორგიევსკის ტრაქტატზე წარმოდგენის გაყალბება ქართულ ისტორიულ აზროვნებაში – [26.11.10] – {1170}; 

12) იოჰან გიულდენშტედტის ზოგიერთი ცნობა და მოსაზრება საქართველოს შესახებ (ნაწილები I–II) – [29.08.16; 05.09.16] – {873}; 

13) ოსები და ოსეთი, რუსი ავტორების მიხედვით, XIX საუკუნის მიწურულს – [10.01.11] – {866}; 

14) იასე ცინცაძე – „1783 წლის მფარველობითი ტრაქტატი /მასალები რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობების ისტორიისათვის/“, თბილისი, 1960 წ. (ნაწილები I–III) – [31.05.18] – {860}; 

15) Соломон Лекишвили – Когда возник термин «Южная Осетия»? – [21.03.11] – {725}; 

16) ვალერიან მაჭარაძე – „ასპინძის ბრძოლა“ (ნაწილები I–III) – [30.05.18 – 31.05.18] – {680}; 

17) ლევან თოიძე – როგორ შეიქმნა სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი – [(12–14).02.20] – {577}; 

18) ვალერიან მაჭარაძე 1780–1762 წლებში რუსეთში თეიმურაზ II-ის ელჩობის შესახებ (ნაწილები I– III) – [17.09.18 – 18.09.18] – {520}; 

19) Из книги Автандила Ментешашвили «Исторические предпосылки современного сепаратизма в Грузии» – [10.10.23 – 20.11.23] – {474}; 

20) გეორგიევსკის ტრაქტატი – საქართველოზე რუსეთის მფარველობის ხელშეკრულება – [26.11.10] – {465}; 

21) გიორგი პაიჭაძე – რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობების შესახებ (XVIII საუკუნის პირველ მეოთხედში) (ნაწილები I–III) – [29.05.18 – 30.05.18] – {462}; 

22) ბაგრატ ბატონიშვილის ცნობები საქართველოს რუსეთთან შეერთების შესახებ – [23.08.11] – {425}; 

23) კომენტარი ზურაბ ავალიშვილის წიგნის “საქართველოს დამოუკიდებლობა...” ხელახლა გამოცემაზე – [03.06.11] – {406}; 

24) საქართველოს „გამსაბჭოებლები“ 1921 წელს – რუსულენოვანი ვიკიპედიის მასალებით (ოთხ ნაწილად) – [10.03.21] – {404}; 

25) რუსი ისტორიკოსების ხედვა რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობებისა გასულ საუკუნეებში (ნაწილები I–II) – [30.06.16] – {325}; 

26) იასე ცინცაძე – ათანასე თბილელისა და სიმონ მაყაშვილის ელჩობა რუსეთში (1752–1754) (ნაწილები I–II) – [27.04.19] – {311}; 

27) О проблеме Борчалинского уезда Тифлисской губернии Российской империи – [17.12.20] – {272}; 

28) О Персидском походе Петра Великого – [09.06.17] – {224}; 

29) აკადემიკოსი დუბროვინი XIX საუკუნის შუახანებში ოსთა განსახლების შესახებ – [11.12.12] – {203}; 

30) ორი დასავლური ხედვა რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობებისა XIX საუკუნეში – [08.07.16] – {191}; 

31) ორი საბუთი რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობის ისტორიიდან 1768–1774 წწ. რუსეთ-თურქეთის ომში – [24.06.18] – {189}; 

32) იასე ცინცაძე – კაპიტან ოთარ თუმანოვის მოხსენებითი ბარათები საქართველოდან (1754–1756) – [16.06.18] – {160}; 

33) АКАГК, том III, 1869 – об осетинах в Грузии и на Северном Кавказе – [06.08.20] – {114}; 

34) აკადემიკოსი დუბროვინი საქართველოს მთავარმართებლად თავად ციციანოვის დანიშვნის, მისი წარსული ცხოვრებისა და ახალ თანამდებობაზე პირველი ნაბიჯების შესახებ – [17.11.16] – {105}; 

35) აკადემიკოსი დუბროვინი თავად ციციანოვის კავკასიელ მფლობელებთან ურთიერთობების შესახებ – [03.05.17] – {89}; 

36) АКАГК, том IV, 1870 – об осетинах в Грузии и на Северном Кавказе – [08.12.20] – {88}; 

37) Кого убили большевистские завоеватели в Грузии – [05.06.21] – {87}; 

38) АКАГК, том I, 1866 – об осетинах в Грузии и на Северном Кавказе – [08.12.20] – {75}; 

39) Письмо старых грузинских революционеров марксистов к И. В. Сталину – [27.07.21] – {72}; 

40) Григол Лордкипанидзе – Ответ инициативной группе по ликвидации социал-демократической партии Грузии – [20.04.22] – {71}; 

41) АКАГК, том II, 1868 – об осетинах в Грузии и на Северном Кавказе – [27.06.20] – {47}; 

42) Опыты над Россией – [28.05.21] – {42}; 

43) გრიგოლ ლორთქიფანიძე – პასუხი საინიციატივო ჯგუფს საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული პარტიის ლიკვიდაციის საკითხში – [14.09.24] – {39}; 

44) Ав. Ментешашвили, Ак. Сургуладзе – Только факты и документы – [17.05.22] – {35}; 

45) Автандил Ментешашвили – Грузия – РСФСР [1920 – 1921 годы] – [14.06.22] – {32}. 

46) 1922 წლის საარქივო დოკუმენტი, საქართველოს საერთაშორისო და საშინაო მდგომარეობისადმი მაშინდელი ხელისუფლების დამოკიდებულების შესახებ – [23.05.22] – {31}; 

47) АКАГК, том V, 1873 – об осетинах в Грузии и на Северном Кавказе – [23.02.21] – {30}; 

48) კოლაუ ნადირაძის ლექსი - 25 თებერვალი 1921 წ. – [14.12.21] – {29}; 

49) გრაფი პასკევიჩი რუსული ჯარების მიერ ახალციხის აღების შესახებ – [24.07.24] – {29}; 

50) АКАГК, том VI, часть I, 1874 – об осетинах в Грузии и на Северном Кавказе – [03.04.21] – {26}; 

51) გრაფ ფასკევიჩის ყოვლადუქვეშევრდომილესი რაპორტი, 1828 წლის 19 ივნისს. – ბანაკი ყარსის ციხესიმაგრესთან. – [30.06.24] – {21}; 

52) გრაფ პასკევიჩის ყოვლადუქვეშევრდომილესი რაპორტი, 1818 წლის 8 აგვისტოს. – ბანაკი ახალციხესთან. – [05.07.24] – {15}; 

53) გრაფების ნესელროდესა და პასკევიჩის მიმოწერიდან 1828-29 წლების მიჯნაზე – [25.06.24] – {11}. 


III. საქართველოს ისტორიისა და თანამედროვეობის ზოგადი საკითხები 

[მასალის ბლოგზე ატვირთვის თარიღი] – {2025 წლის 12 იანვრის მდგომარეობით მასალაში მკითხველების შემოსვლათა რაოდენობა} 

1) ნიკოლოზ დუბროვინი ქართველების შესახებ (ჯერჯერობით სულ 12 თავი, მასალა დასამთავრებელია) – [17.03.14 – 02.06.17] – {9002}; 

2) პლატონ იოსელიანი – ცხოვრება გიორგი მეცამეტისა (სულ 9 წერილი /ნაწილი/) – [06.12.10 – 06.07.16] – {4659}; 

3) ივანე ჯავახიშვილი ქართველების წარმოშობისა და უძველესი ბინადრობის შესახებ (სულ 7 წერილი /ნაწილი/) – [22.12.10] – {3843}; 

4) Генерал Георгий Квинитадзе – Мои воспоминания в годы независимости Грузии 1917-1921 (Париж, 1985) – [(15–21).05.18] – {2743}; 

5) გენერალი გიორგი კვინიტაძე – „ჩემი მოგონებანი საქართველოს დამოუკიდებლობის წლებში 1917–1921“ /რუსულ ენაზე/, პარიზი, 1985 (სრული თარგმანი) – [18.01.19 – 01.04.20] – {2733}; 

6) რუსლან მიქაბერიძის პოეზიიდან – [03.04.15] – {2705}; 

7) სარგის კაკაბაძე – „კრწანისის ბრძოლა“ (ნაწილები I– IV) – [20.12.18 – 22.12.18] – {2471}; 

8) ისტორიული პარალელები – [19.11.10] – {2011}; 

9) Валико Джугели – Тыжелый крест – [(05–11).04.18] – {1916}; 

10) ევლია ჩელების ცნობები XVII საუკუნის შუახანებში საქართველოს, ქართველების, აფხაზებისა და კაზაკების შესახებ (ნაწილები I–II) – [(03–15).10.14] – {1641}; 

11) არქანჯელო ლამბერტი აფხაზების შესახებ – [19.11.10] – {1472}; 

12) ვალიკო ჯუღელი – მძიმე ჯვარი, 1920 – [13.04.20 – 19.11.20] – {1160}; 

13) საქართველოს დღევანდელი სატკივარის ერთი მხარე რუსლან მიქაბერიძის შემოქმედებაში – [26.11.10] – {891}; 

14) ივანე ჯავახიშვილის ცნობები აფხაზების ვინაობის, განსახლებისა და ისტორიულ წყაროებში პირველად მოხსენიების შესახებ – [22.12.10] – {888}; 

15) საქართველოს პროდასავლური კურსის შესახებ (ნაწილები I–II) – [09.05.12] – {785}; 

16) ისევ რუსლან მიქაბერიძის პოეზიიდან (ნაწილები I– II) – [04.01.19; 05.01.19] – {731}; 

17) ზოგიერთი რამ ქართული ისტორიოგრაფიის შესახებ – [26.04.11] – {661}; 

18) ინტერვიუ: რამდენად რეალურია მესამე მსოფლიო ომის საშიშროება? – [19.11.10] – {652}; 

19) ლევან თოიძე – როგორ შეიქმნა სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი (ნაწილები I – III) – [(12 – 14).02.20] – {577}; 

20) ლეო რუხაძის დღიურები 1924 წლის აჯანყების შესახებ (ნაწილები I – V) – [02.12.20 – 27.05.21] – {577}; 

21) ვახუშტი ბატონიშვილი გიორგი XI-ისა და ვახტანგ VI-ის მეფობის შესახებ – [20.02.16] – {568}; 

22) ჟაკ ფრანსუა გამბა ტრადიციული ევროპული დამპყრობლობის, მისი გამომწვევი მიზეზებისა და 1820-იანი წლებისთვის არსებული მდგომარეობის შესახებ – [19.05.14] – {554}; 

23) წმინდა ილია მართლის (ილია ჭავჭავაძის) აზრები – [06.12.10] – {529}; 

24) ამონარიდები არჩილ მეფის პოემიდან „გაბაასება რუსთველისა და თეიმურაზისა“ (სულ 3 ნაწილად) – [08.05.17 – 21.05.17] – {528}; 

25) ქრისტიანობა და პოლიტიკა – [26.11.10] – {500}; 

26) ზოგიერთი მოსაზრება საქართველოს მართლმადიდებელ სამოციქულო ეკლესიასა და სახელმწიფოს შორის საკონსტიტუციო შეთანხმებასთან დაკავშირებით – [02.12.11] – {394}; 

27) ღვთივსათნო ურთიერთობები ადამიანებს შორის საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ, ოჯახურ და პირად საკითხებში მოსეს ხუთწიგნეულის მიხედვით (ნაწილები I–II) – [30.06.11; 23.08.11] – {387}; 

28) ვიქტორ ნოზაძე – საქართველოს აღდგენისათვის ბრძოლა მესხეთის გამო, თბილისი, 1989 (ნაწილები I – II) – [25.03.20] – {383}; 

29) ეროვნული საკითხის გამო – [19.11.10] – {366}; 

30) აფხაზეთთან და აფხაზებთან დაკავშირებული კიდევ ერთი ქართული სიყალბის გამო – [19.05.14] – {358}; 

31) პროფესორი ვალერიან გაბაშვილი ვახუშტი ბატონიშვილის ისტორიულ-პოლიტიკური შეხედულებების შესახებ – [28.02.16] – {341}; 

32) ქართლის მეფის თეიმურაზ მეორის პოეზიიდან (ნაწილები I–II) – [23.11.17; 26.11.17] – {338}; 

33) ბესარიონ გაბაშვილის (ბესიკის) და გოდერძი ფირალიშვილის პოეზიიდან – [19.12.17] – {338}; 

34) მეფე არჩილ მეორე – გაბაასება კაცისა და სოფლისა – [22.07.17] – {273}; 

35) კონსტანტინე ლორთქიფანიძის ერთი ლექსის გამო – [13.10.18] – {265}; 

36) Выдержки из древних грузинских летописей об Абхазии, Осетии и осетинах и о замужестве царицы Тамары – [27.04.18] – {265}; 

37) საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის შესახებ – რუსულენოვანი ვიკიპედიის მასალებით (ნაწილები I – II) – [06.12.20] – {237}; 

38) ქართლის მეფის ვახტანგ მეექვსის პოეზიიდან – [28.09.17] – {236}; 

39) იოსებ სააკაძე – დიდმოურავიანი (ნაწილები I–II) – [09.09.17] – {234}; 

40) სუმბატ დავითის ძე X საუკუნის ბოლოსა და XI-ის დასაწყისში საქართველოს ცხოვრებისა და ჩვენს ქვეყანაში ბიზანტიის კეისრის ლაშქარში რუსული ჯარის პირველად გამოჩენის შესახებ – [06.06.17] – {230}; 

41) მეფე არჩილ II – საქართველოს ზნეობანი – [18.06.17] – {212}; 

42) მართლმადიდებლობის როლი და ამოცანები გაერთიანებულ ევროპაში – [08.10.13] – {194}; 

43) 1920-იანი წლების გლობალიზაციის “მარგალიტები” – [09.07.17] – {188}; 

44) საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მოღვაწენი – რუსულენოვანი ვიკიპედიის მასალებით (ნაწილები I–II) – [(22, 24).12.20] – {176}; 

45) ამიერკავკასიის შესახებ 1917–1918 წლებში – რუსულენოვანი ვიკიპედიის მასალებით – [31.08.20] – {175}; 

46) პლებისციტის გამო ნატო-ს საკითხზე და ზოგიერთი სხვა რამ – [19.11.10] – {130}; 

47) ჩემი ბლოგის წერილობითი მასალების შესახებ – [04.03.17] – {115}; 

48) ეროვნული უსაფრთხოების ერთი აქტუალური საკითხის გამო – [29.04.13] – {114}; 

49) ბლოგის წერილობითი მასალების განაწილება და დახასიათება თემატიკისა და მკითხველთა დაინტერესების მიხედვით 2019 წლის დასაწყისში – [12.05.19] – {107}; 

50) ბლოგის წერილობითი მასალების განაწილება და დახასიათება თემატიკისა და მკითხველთა დაინტერესების მიხედვით 2018 წლის დასაწყისში – [16.02.18] – {106}; 

51) თავდაცვის სამინისტროსთან ჩემი ბოლო ურთიერთობებისა და უკანასკნელი არჩევნების შესახებ – [01.11.18] – {94}; 

52) ქრისტიანული პოლიტიკის შესახებ გაზეთ „ახალ 7 დღესა“ და ჟურნალ „ქვაკუთხედში“ გამოქვეყნებული წერილები (2006 და 2008 წლებში) – [30.11.18] – {92}; 

53) საქართველოს აქლემებს შორის გამოჭყლეტილი კოზაკის ბედს უმზადებენ – [23.12.12] – {91}; 

54) ვითომ დამოუკიდებელი საქართველოს გზა და საქმეები – [18.12.21] – {86}; 

55) Стихотворения из сборника «Грузинская лира», Тбилиси, 1978 – [01.11.21] – {85}; 

56) შეტყობინება ბლოგის მკითხველებს – [10.05.21] – {80}; 

57) საქართველოს წარსულის ზოგიერთი საკითხი მეფის არჩილ II-ის შემოქმედებიდან – [19.06.17] – {80}; 

58) მეფე არჩილ მეორე – ლექსნი ასნი ორმუხლნი – [13.08.17] – {74}; 

59) ივანე ჯავახიშვილი ქართველთა მონასტრების შესახებ უცხოეთში XVI საუკუნეში – [18.04.17] – {70}; 

60) ლევან თოიძე – 25 თებერვლის შემდეგ – [25.02.20] – {67}; 

61) მეფის თეიმურაზ პირველის პოეზიიდან – [16.08.17] – {66}; 

62) ბლოგზე გამოქვეყნებული წერილობითი მასალების კლასიფიკაცია თემატიკისა და მკითხველთა დაინტერესების მიხედვით (2017 წლის დასაწყისში) – [06.04.17] – {65}; 

63) მდგომარეობა ჩრდილოეთ კავკასიაში 1917–1919 წლებში, რუსულენოვანი ვიკიპედიის მასალებით – [14.09.20] – {60}; 

64) უსიამოვნო ამბების შესახებ – [13.02.23] – {53}; 

65) ლეო რუხაძე 1917 წლის თებერვლის რევოლუციის შესახებ – [12.03.24] – {53}; 

66) დამატებით წერილზე – „უსიამოვნო ამბების შესახებ“ – [20.02.23] – {44}; 

67) ჩემი ახალი მასალების შესახებ – [01.04.22] – {42}; 

68) გენერალი გიორგი კვინიტაძე – „ჩემი პასუხი“ – [31.10.21] – {42}; 

69) მასალა ფეისბუქიდან 2 – [23.12.22] – {39}; 

70) ბლოგის წერილობითი მასალების განაწილება და დახასიათება თემატიკისა და მკითხველთა დაინტერესების მიხედვით 2020 წლის დასაწყისში – [15.04.20] – {39}; 

71) გრიგოლ ლორთქიფანიძე – პასუხი საინიციატივო ჯგუფს საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული პარტიის ლიკვიდაციის საკითხში – [14.09.24] – {39}; 

72) ბლოგის წერილობითი მასალების განაწილება და დახასიათება თემატიკისა და მკითხველთა დაინტერესების მიხედვით 2023 წლის დასაწყისში – [27.01.23] – {37}; 

73) ბლოგის წერილობითი მასალების განაწილება და დახასიათება თემატიკისა და მკითხველთა დაინტერესების მიხედვით 2024 წლის დასაწყისში – [01.02.24] – {35}; 

74) ბლოგის წერილობითი მასალების განაწილება და დახასიათება თემატიკისა და მკითხველთა დაინტერესების მიხედვით 2021 წლის დასაწყისში – [15.08.21] – {33}; 

75) კოლაუ ნადირაძის ლექსი – 25 თებერვალი 1921 წ. – [14.12.22] – {29}; 

76) 1978 წლის 14 აპრილის გამოსვლასთან დაკავშირებული ლექსებიდან – [04.01.24] – {29}. 

77) ბლოგის წერილობითი მასალების განაწილება და დახასიათება თემატიკისა და მკითხველთა დაინტერესების მიხედვით 2022 წლის დასაწყისში – [15.04.20] – {28}; 

78) მასალა ფეისბუქიდან 1 – [22.12.22] – {20}; 

79) Para bellum – ემზადე ომისთვის – [25.11.22] – {18}; 

80) მასალა ფეისბუქიდან 3 (თავდაცვა და ისტორია) – [16.06.24] – {13}; 

81) მასალა ფეისბუქიდან - 4 – [29.06.24] – {10}. 


IV. რუსეთ-საქართველოს თანამედროვე ურთიერთობების საკითხები 

[მასალის ბლოგზე ატვირთვის თარიღი] – {2025 წლის 12 იანვრის მდგომარეობით მასალაში მკითხველთა შემოსვლების რაოდენობა} 

1) სიმღერების ტექსტები ჟანა ბიჩევსკაიას რეპერტუარიდან – [01.07.12] – {1364}; 

2) მღვდელმონაზონ რომანოზის (მატიუშინის) პოეზია (ნაწილები I–II) – [19.06.12; 25.06.12] – {1016}; 

3) О так называемой Южной Осетии – [09.11.19] – {627}; 

4) აშშ-ისა და სსრკ/რუსეთის სტრატეგიული და ტაქტიკური საბრძოლო ავიაციის შესაძლებლობების შედარება – [17.01.11] – {623}; 

5) ფსკოვო-პეჩორის მონასტრის ხატებიდან მირონდენა დიდ ომს მოასწავებს – [31.01.13] – {579}; 

6) ლევან თოიძე – როგორ შეიქმნა სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი – [(12–14).02.20] – {577}; 

7) ნინა კარტაშოვას პოეზია – [05.07.12] – {565}; 

8) რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობათა შესახებ (2006 წლის მოვლენებთან დაკავშირებით) – [26.11.10] – {557}; 

9) საქართველოს სამეფო სახლი – ისტორია და თანამედროვეობა – [18.03.12] – {509}; 

10) ევროპაში ჩვეულებრივი შეიარაღებული ძალების შესახებ ხელშეკრულება და რუსეთი – [24.04.15] – {445}; 

11) რუსეთისა და აშშ-ის სტრატეგიულ შეტევით შეიარაღებათა ბალანსი – [06.12.10] – {422}; 

12) Письма к госпоже Н. А. Нарочницкой по вопросу русско-грузинских отношений – [13.03.11] – {416}; 

13) თანამედროვე რუსეთის სატკივარი მართლმადიდებელ ავტორთა თვალთახედვით და უკანასკნელი კონფლიქტი საქართველოსთან – [26.11.10] – {398}; 

14) Из истории взаимоотношений грузинского и осетинского народов (части 1–2) – [22.08.19] – {370}; 

15) О явных антигрузинских и проармянских настроениях властей Советского Союза во времена правления Н. С. Хрущёва – [07.03.18] – {369}; 

16) გალიციის ისტორია და მისი მდგომარეობა XIX საუკუნის მიწურულს – [12.04.14] – {368}; 

17) მონარქიისა და ხალხის მმართველობის შესახებ – [06.12.10] – {367}; 

18) უკრაინა და უკრაინოფილობა XX საუკუნის დასაწყისისთვის – [08.04.14] – {346}; 

19) სტრატეგიული და ჩვეულებრივი შეიარაღებული ძალების ბალანსი – [30.03.12] – {343}; 

20) იგორ ტალკოვის პოეზია – [29.06.12] – {327}; 

21) По вопросу о насильственном переселении некоторых народов Кавказа и крымских татар в Среднюю Азию в начале 1944 года – [07.07.17] – {309}; 

22) ზოგიერთი რამ ცხინვალის რეგიონში უკანასკნელი მოვლენების გამო – [19.11.10] – {285}; 

23) გერმანელი პროფესორის მირიამ გებჰარდტის წიგნმა “როცა მოვიდნენ ჯარისკაცები” შოკი გამოიწვია ევროპაში – [09.02.16] – {266}; 

24) Об одной дискуссии на Facebook по вопросу о русско-грузинских отношениях и о так называемой Южной Осетии – [01.04.18] – {262}; 

25) Выдержки из книги Роланда Топчишвили – Этноисторические этюды – [09.12.19] – {224}; 

26) რუსეთიდან უკრაინისკენ. კომუნიზმის საჩუქრები. – [08.07.15] – {215}; 

27) სერგეი ბეხტეევის პოეზია – [13.06.12] – {179}; 

28) Комментарий к видеоролику о русско-грузинских отношениях – [14.08.19] – {171}; 

29) ფედია “ოპერაცია i”-დან იყო ხელჩართული ბრძოლის ასი (დიდოსტატი) და დიდების ორი ორდენის კავალერი – [09.02.16] – {157}; 

30) О преподавании в средней школе советского времени истории СССР и истории народов СССР – [11.01.18] – {136}; 

31) ი. ა. ილინი. უთანასწორობისა და სამართლიანობის შესახებ – [12.11.13] – {129}; 

32) Продолжение дискуссии к комментарию на видеоролик о русско-грузинских отношениях – [15.12.19] – {124}; 

33) ზოგიერთი მოსაზრება ეკონომიკურ საკითხებთან დაკავშირებით – [06.12.10] – {122}; 

34) О печальном явлении искажения (умаления) истории Грузии некоторыми русскими авторами – [17.10.17] – {119}; 

35) “ფეისბუქზე” მიმდინარე ერთი მსჯელობიდან რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობათა შესახებ და ოსურ საკითხზეც – [26.10.12] – {89}; 

36) ასეთი რამ აშშ-ის შესახებ ჯერ არავის დაუწერია. ხმა მღაღადებლისა რიგიდან – [03.02.16] – {85}; 

37) Стихотворения из сборника «Грузинская лира», Тбилиси, 1978 – [01.11.21] – {85}; 

38) არსენი ნესმელოვის (მიტროპოლსკის) პოეზიიდან – [09.06.12] – {77}; 

39) Комментарий к видеоролику о войне августа 2008 года – [19.06.19] – {62}; 

40) დიდმპყრობელი რუსეთიდან დიდმპყრობელ დასავლეთამდე – [20.05.13] – {62}; 

41) მღვდელმოწამე დეკანოზი ნიკოლოზ ლეკტორსკი – [12.11.13] – {53}; 

42) Комментарий к словам президента России Путина о вхождении всех осетин в подданство Российской империи в 1774 году – [10.07.19] – {50}; 

43) Комментарий к одному видеоролику Дмитрия Пучкова относительно национального вопроса в СССР – [25.05.19] – {45}; 

44) დასავლეთის სახელმწიფოთა ფინანსური მაჩვენებლების შესახებ 1980-იანი წლების მიწურულიდან – [09.11.14] – {41}. 

როგორც ადრე უკვე აღვნიშნავდი, 2021 წლის დასაწყისში ამ თემატიკაში 122 წერილობითი მასალა შედიოდა /დიდი მოცულობის მასალების გაერთიანების შემდეგ – 119/, ახლა კი მხოლოდ 44-ია. ამის მიზეზი ისაა, რომ წავშალე წერილების თარგმანები ძირითადად ნატალია ნაროჩნიცკაიას საიტიდან. თუმცა ისინი ჩემი თარგმნილი ტექსტები იყო და მათში დიდი შრომაც მქონდა ჩადებული, მაგრამ რაკი თვითონ ქ-ნი ნაროჩნიცკაია და მისი თანამოაზრენი ჩვენთან წესიერ და პატიოსან, ქრისტიანულ ურთიერთობებს თავს არიდებენ, ანუ ღმერთთან ორპირობენ და თვალთმაქცობენ, თავს მართლმადიდებელ ქრისტიანებს ეძახიან, მაგრამ ქრისტიანულად სულაც არ გვექცევან, არამედ ღორულ-დამპყრობლურად და ამით არღვეევენ ქრისტეს სწავლებას, ამიტომ მეც დიდად აღარ მიდარდია ბლოგიდან იმ წერილების მოშორების გამო. სახარებაში უფალი გვასწავლის, სხვებს ისე ვექცეოდეთ, როგორც გვინდა, რომ სხვები ჩვენ თვითონ გვექცეოდნენ. ეს პირდაპირ წერია სახარებაში და მეც ასეთ დამოკიდებულებას ვთავაზობდი ჩემს რუს თანამოსაუბრეებს რიგ სოციალურ ქსელებში (კერძოდ „ფეისბუქსა“ და „იუთუბიში“); ისინი კი, თუმცა ვერ უარყოფდნენ ასეთ რამეს, რადგან ეს სიტყვები და სწავლება პირდაპირ სახარებაშია და უფლისგანაა, მაგრამ წაყრუებას ამჯობინებდნენ, ამ თემას აღარ ანვითარებდნენ და ლაპარაკი სხვა საკითხებზე გადაჰქონდათ. ეს რიგით მოქალაქეებს, მაგრამ როცა ასევე იქცევიან ისინი, ვინც თავს ქრისტიანულად მოაზროვნე ადამიანებს უწოდებენ და მაცხოვრის სწავლებასაც ხშირად იშველიებენ, მათ გაცილებით უფრო მეტი მოეთხოვებათ. ისინი კი ჩვენთან და სხვა მათზე მცირე სახელმწიფოებთან ურთიერთობებში ზურგს აქცევენ ქრისტეს სწავლებას და რუსულ იმპერიალისტურ დამპყრობლურ მიზნებს მისდევენ და ებღაუჭებიან. ამიტომ არ დამნანებია ჩემი ბლოგიდან ერთი ასეთი თანამედროვე რუსი „მოღვაწის“ წერილების წაშლა, თუმცა კი, თავისთავად, ეს მოვლენა გულსატკენი და დასანანია. აქვე უნდა აღვნიშნო ისიც, რომ არც ჩვენში იკლავენ თავს მაინცა და მაინც ქრისტეს ამ სწავლების დაცვითა და შესრულებით, აქაც ისე ექცევიან სხვებს, თავიანთ თანამემამულეებს, რასაც საკუთარი თავისთვის სულაც არ ისურვებდნენ. ესენი ამ საკითხში ქრისტეს გამყიდველები არიან და მიიღებენ იმას, რაც უფლის მოღალატესა და გამყიდველს ეკუთვნის და შეეფერება. რა ვქნათ, თუ უკეთესი ხვედრი არ უნდათ, გზაც იქითა ჰქონიათ. აი, დიდი ომი გვიახლოვდება, და შეიძლება ასეთი გზითაც მიიღონ მათ თავიანთი საქმეების სამაგიერო და საზღაური. ღმერთმა იცის. 


V. საზღვარგარეთის სახელმწიფოთა სამხედრო სამხედრო მშენებლობის საკითხები 

[მასალის ბლოგზე ატვირთვის თარიღი] – {2025 წლის 12 იანვრის მდგომარეობით მასალაში მკითხველების შემოსვლათა რაოდენობა} 

1) აშშ სამხედრო სტრატეგიისა და ნატო-ს კოალიციური სტრატეგიის განვითარება 1950-იანი წლებიდან 80-იანების დასაწყისამდე (ნაწილები I–V) – [08.02.11] – {3273}; 

2) აშშ შეიარაღებული ძალები 1970-იან წლებსა და 80-იანების დასაწყისში (ნაწილები I–V) – [27.04.11] – {1352}; 

3) ნატო-ს ბლოკის ევროპული ქვეყნების სამხედრო მშენებლობის ძირითადი საკითხები 1970-იან წლებსა და 80-იანების დასაწყისში (ნაწილები I–V) – [20.06.11] – {1288}; 

4) შეიარაღებული ძალების სახეობათა და სპეციალური დანიშნულების ძალების მოქმედებები სპარსეთის ყურის ზონაში 1990-91 წლებში (ნაწილები I–II) – [11.09.14; 22.09.14] – {1262}; 

5) 1990-91 წლებში სპარსეთის ყურის ზონაში მიმდინარე შეიარაღებული კონფლიქტის შესახებ (ნაწილები I–II) – [15.07.14] – {921}; 

6) ნატო და დასავლეთევროპული კავშირი 1970-იან წლებსა და 80-იანების დასაწყისში (ნაწილები I–III) – [14.05.11] – {728}; 

7) აშშ-ისა და სსრკ/რუსეთის სტრატეგიული და ტაქტიკური საბრძოლო ავიაციის შესაძლებლობების შედარება – [17.01.11] – {623}; 

8) საბრძოლო მოქმედებები განსაკუთრებულ პირობებში (ნაწილები I–III) – [13.05.14 – 15.05.14] – {621}; 

9) აშშ სახმელეთო ჯარების დაკომპლექტება და საბრძოლო მომზადება. ოფიცერთა კადრების მომზადება და მათ მიერ სამსახურის გავლა (ნაწილები I–II) – [09.10.12; 10.10.12] – {591}; 

10) ნატო-ს ბლოკის გარეთ მყოფი ზოგიერთი სახელმწიფოს შეიარაღებული ძალები (ნაწილები I–II) – [06.11.13] – {548}; 

11) დამატებითი მასალები ნატო-ს ბლოკის შესახებ 1970-იან წლებში (ნაწილები I–IV) – [27.02.15 – 06.03.15] – {530}; 

12) ევროპაში ჩვეულებრივი შეიარაღებული ძალების შესახებ ხელშეკრულება და რუსეთი – [25.04.15] – {445}; 

13) რუსეთისა და აშშ-ის სტრატეგიულ შეტევით შეიარაღებათა ბალანსი – [06.12.10] – {422}; 

14) აშშ სახმელეთო ჯარების გამოყენების კონცეფცია “საჰაერო-სახმელეთო ოპერაცია (ბრძოლა)” და მისი რეალიზაციის პირობები – [17.05.12] – {371}; 

15) ნატო – წარსული და თანამედროვეობა – [27.02.12] – {343}; 

16) სტრატეგიული და ჩვეულებრივი შეიარაღებული ძალების ბალანსი – [30.03.12] – {343}; 

17) აშშ “მძიმე” ფორმირებების საბრძოლო გამოყენება (ნაწილები I–II) – [07.07.12] – {234}; 

18) აშშ შეიარაღებული ძალების მდგომარეობა და განვითარების პერსპექტივები – [29.12.11] – {207}; 

19) შეიარაღებული ძალების დაკომპლექტების პრაქტიკა საზღვარგარეთის ქვეყნებში – [04.11.12] – {184}; 

20) ჩრდილოატლანტიკური კავშირის სწრაფი რეაგირების ძალები – [15.03.12] – {142}; 

21) აშშ შეიარაღებული ძალების მართვის უმაღლესი ორგანოები – [26.01.12] – {115}; 

22) სამხედრო-საზღვაო ძალები ნატო-ს გაერთიანებული (სამოკავშირეო) შეიარაღებული ძალების სწავლებაზე ატლანტიკაში 1980-იანი წლების დასაწყისში – [22.05.17] – {108}. 


VI. მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილისა და სხვა თანამედროვე ლიტერატურული მასალები 

[მასალის ბლოგზე ატვირთვის თარიღი] – {2025 წლის 12 იანვრის მდგომარეობით მასალაში მკითხველების შემოსვლათა რაოდენობა} 

1) ჰერმან ჰესე – “რიოში მარგალიტებით თამაში” (ნაწყვეტი) – [23.03.11] – {2552}; 

2) ერთი სპექტაკლის თაობაზე – “ჩვენთვის უცნობი ქვეყანა” (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [14.12.13] – {1459}; 

3) მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი – რეცენზია ვანო კობაიძის წიგნზე „ფიქრს ვერ დაიტევს სამყარო“ – [27.06.18] – {1351}; 

4) ამონარიდები წიგნიდან “გერმანული პოეზიის მცირე ანთოლოგია” (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [08.04.13] – {1041}; 

5) მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილის ლექსები – [22.02.11] – {801}; 

6) ჰერმან ჰესეს “რიოში მარგალიტებით თამაშის” თარგმანთან დაკავშირებული საკითხების გამო – [21.01.14] – {745}; 

7) რეცენზია წიგნზე “პოეტური სიტყვის რთველი” (ც. ხეთერელი) – [09.09.11] – {537}; 

8) ეთერი ბებოს (ეთერ ნუცუბიძის) ლექსები – [10.09.11] – {504}; 

9) მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილის კიდევ ერთი ახალი წიგნის შესახებ – [23.08.17] – {468}; 

10) ზოგი რამ დღევანდელი ლიტერატურის შესახებ (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [17.01.11] – {418}; 

11) ძველი ჩინური იგავები – გერმანულიდან თარგმნა მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილმა – [30.04.20] – {416}; 

12) ინტერვიუ: “გამომცემლობა “სიესტას” უჩივიან” (ხათუნა ხატიაშვილი) – [16.01.14] – {375}; 

13) ლიტერატურული პორტრეტი – ვახტანგ გოგიჩაიშვილი (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [16.12.17] – {354}; 

14) მაინც როგორები ვართ ეს ადამიანები? (მარინე რევიშვილი) – [11.08.17] – {322}; 

15) ახალი წიგნები – [16.07.17] – {315}; 

16) ისევ სასამართლო პროცესის გამო ჰერმან ჰესეს “რიოში მარგალიტებით თამაშის” თარგმანთან დაკავშირებით (ნაწილები I–III) – [23.09.17 – 29.10.17] – {314}; 

17) კობა არაბულის პოეზიის გამო (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [07.05.11] – {294}; 

18) Mariam Ksowreli-Chartischwili – Lyrik aus Georgien – [29.04.11] – {252}; 

19) ნიმუშები კობა არაბულის პოეზიიდან გერმანული თარგმანებით – [19.09.18] – {236}; 

20) კლემენს მარია ბრენტანოს ლირიკა (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [06.01.13] – {208}; 

21) მარიამ ქსოვრელის გამოქვეყნებული წიგნების ჩამონათვალი – [28.11.21] – {207}; 

22) მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი – ალილოზედ თქმული – [06.01.12] – {189}; 

23) ლალი ბრეგვაძე-კახიანი – ნუ იტყვი წითური ვარო (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილის თარგმანით გერმანულ ენაზე) – [13.09.18] – {179}; 

24) ამონარიდები ჰერმან ჰესეს რომანიდან “რიოში მარგალიტებით თამაში” – [28.05.20] – {171}; 

25) გერმანელი რომანტიკოსი პოეტი ქალების შემოქმედებიდან (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [06.01.13] – {168}; 

26) მარიამ ქსოვრელის ორი ახალი კრებულის შესახებ – [28.10.21] – {140}. 

27) მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილის ახალი წიგნები (ლალი ბრეგვაძე-კახიანი) – [06.12.17] – {138}; 

28) იოზეფ ფონ აიხენდორფის ლირიკა (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [06.01.13] – {138}; 

29) მამისთვალი (მოთხრობა) (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [25.12.11] – {133}; 

30) ნინო ბაქანიძის წიგნის გამო “ანა საოცრებათა ქვეყანაში” (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [03.05.11] – {124}; 

31) ზელიმხან მაღრაძის მოთხრობა „ქვაკაცა“ – [29.04.24] – {118}; 

32) სოლომონ ნადიმაშვილის ლექსების შესახებ (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [17.04.17] – {116}; 

33) მარიამ ქსოვრელის ახალი წიგნი – ძველი ჩინური იგავები – [07.02.21] – {114}; 

34) ჯილდა გორდაძე – თარგმანები – [17.01.18] – {109}; 

35) მიხეილ კვესელავას გახსენება – [14.06.21] – {108}; 

36) ამონარიდები მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილის პოეტური კრებულიდან „ისევ შენამდე“ – [09.06.20] – {107}; 

37) ზელიმხან მაღრაძის მოთხრობა „ლუკა“, მარიამ ქსოვრელის თარგმანით გერმანულ ენაზე – [18.03.24] – {103}; 

38) ამონარიდი ანგელუს სილეზიელის თხზულებიდან „ქერუბიმული მოგზაური“ – [14.10.20] – {93}; 

39) ჰერმან ჰესეს წიგნების ჩემეულ თარგმანებთან დაკავშირებით – მარიამ ქსოვრელი – [03.11.22] – {87}; 

40) გეორგ თრაკლის პოეზიიდან – [26.02.21] – {79}; 

41) ამონარიდი ფრიდრიჰ ჰოლდერლინის თხზულებიდან „ემპედოკლე“ – [31.05.20] – {74}; 

42) მარიამ ქსოვრელის ახალი ლექსების კრებული – [27.06.21] – {71}; 

43) მოგონებები უნივერსიტეტის წლებზე – [21.10.22] – {71}; 44) კობა არაბულის პოეზიის შესახებ ორიოდე სიტყვით – [01.06.20] – {48}; 

45) ტარიელ ბიბილურის პოეტური კრებულის გამო – [01.10.22] – {47}; 

46) როსტომ ჩხეიძე წიგნის – „ძველი ჩინური იგავები“ შესახებ – [09.04.21] – {43}. 


VII. საქართველოს სამხედრო მშენებლობის საკითხები 

[მასალის ბლოგზე ატვირთვის თარიღი] – {2025 წლის 12 იანვრისთვის მასალაში მკითხველების შემოსვლათა რაოდენობა} 

1) აშშ შეიარაღებული ძალები და საქართველო (ნაწილები I–II) – [28.03.13; 29.04.13] – {585}; 

2) საქართველოს შესაძლო ნეიტრალიტეტის სამხედრო ასპექტები დასავლეთევროპული გამოცდილების მიხედვით – [19.10.11] – {496}; 

3) ევროპაში ჩვეულებრივი შეიარაღებული ძალების შესახებ ხელშეკრულება და რუსეთი – [25.04.15] – {445}; 

4) ძირითადად გაზეთ „საქართველოში“ 1999–2004 წლებში გამოქვეყნებული წერილები (ნაწილები I–VIII) – [09.11.18 – 15.11.18] – {428}; 

5) ევროპაში ჩვეულებრივი შეიარაღებული ძალების შესახებ ხელშეკრულება და საქართველო – [16.09.13] – {365}; 

6) ტერორიზმის ზოგიერთი სამხედრო ასპექტის შესახებ – [13.12.11] – {342}; 

7) იცნობ მეზობელს, ჩასწვდომიხარ ღირსებას მისას?! (ნაწილები I–II) – [13.11.12; 14.11.12] – {342}; 

8) თურქეთის თანამედროვე სახმელეთო ჯარები და საქართველო – [02.08.13] – {306}; 

9) საქართველოს გარშემო არსებული სამხედრო-სტრატეგიული ვითარების მოკლე ანალიზი – [11.10.11] – {261}; 

10) CFE ხელშეკრულება და საქართველო – [13.12.12] – {251}; 

11) ამონარიდი წერილიდან: “საქართველოს პროდასავლური კურსის შესახებ” – [07.01.18] – {242}; 

12) პარლამენტის კვლევით დეპარტამენტში 2000–2003 წლებში მომზადებული ნაშრომები (ნაწილები I–IV) – [16.11.18 – 19.11.18] – {242}; 

13) თანამედროვე სახმელეთო ჯარები – [12.08.13] – {234}; 

14) საქართველოს შეიარაღებული ძალები დასავლეთ ევროპის მცირე სახელმწიფოთა მაგალითზე – [26.11.10] – {214}; 

15) საქართველოს სამხედრო მშენებლობის შესახებ გაზეთ “ახალ 7 დღეში” 2004–2006 წლებში გამოქვეყნებული წერილები (ნაწილები I–III) – [21.11.18 – 24.11.18] – {211}; 

16) თანამედროვე ჯავშანსატანკო ჯარების შესახებ – [10.01.13] – {200}; 

17) ნატო: ერთია სიტყვა და საქმე?! – [19.11.10] – {198}; 

18) შეერთებული შტატების შეიარაღებული ძალები და საქართველო – [01.10.13] – {195}; 

19) საქართველოს სამხედრო მშენებლობის შესახებ პირდაპირ ბლოგზე გამოქვეყნებული წერილები (ნაწილები I–II) – [27.11.18; 29.11.18] – {176}; 

20) კანონპროექტისთვის სამხედრო მოსამსახურის სტატუსის შესახებ – [15.02.18] – {157}; 

21) თურქეთის თანამედროვე შეიარაღებული ძალები და საქართველო – [02.08.13] – {156}; 

22) რუსეთის თანამედროვე შეიარაღებული ძალები და საქართველო – [02.08.13] – {144}; 

23) კანონპროექტისთვის 2001 წელს საქართველოს შეიარაღებული ძალების რიცხოვნების შესახებ – [11.10.11] – {140}; 

24) რუსეთის შეიარაღებული ძალებისა და ძირითადი შეიარაღების განლაგება მის ტერიტორიაზე – [02.08.13] – {133}; 

25) საქართველოს გარშემო არსებული სამხედრო-სტრატეგიული ვითარების ანალიზი – [03.06.13] – {132}; 

26) თანამედროვე მექანიზებული ქვეითი ჯარების შესახებ – [12.01.13] – {125}; 

27) “წვრთნისა და აღჭურვის” პროგრამის ნამდვილი არსი და მნიშვნელობა – [04.02.13] – {124}; 

28) ვერშემდგარი შესაძლებლობების ქვეყანა – [29.11.20] – {124}; 

29) თანამედროვე ქვეითი ჯარის შესახებ – [16.01.13] – {123}; 

30) სამხედრო თვალსაზრისით დღევანდელი საქართველოს მეტად არასახარბიელო მდგომარეობის შესახებ – [11.07.20] – {121}; 

31) საქართველოს გარშემო არსებული სამხედრო-სტრატეგიული ვითარება – [04.12.12] – [120]; 

32) ალმანახ „ელიასა“ და ჟურნალ „ქვაკუთხედში“ 2000-იანი წლების მეორე ნახევარში საქართველოს სამხედრო მშენებლობის შესახებ გამოქვეყნებული წერილები (ნაწილები I–II) – [26.11.18] – {115}; 

33) ეროვნული უსაფრთხოების ერთი აქტუალური საკითხის გამო – [29.04.13] – {114}; 

34) თანამედროვე სამთოქვეითი ჯარების შესახებ – [22.01.13] – {107}; 

35) ამერიკულ-ქართული სიყალბე, ანუ რატომ გვაჩუქა პენტაგონმა 10 ვერტმფრენი – [25.01.13] – {104}; 

36) კანონპროექტისთვის შინაგანი ჯარების შესახებ – [15.01.18] – {102}; 

37) საქართველოს სამხედრო მშენებლობის საჭირბოროტო საკითხების შესახებ – [16.09.13] – {101}; 

38) სახელმწიფო უსაფრთხოების ფორმულა: მინუს რუსეთის სამხედრო ძალა – [12.08.13] – {99}; 

39) საბრძოლო მოქმედებები ერაყში მეორე მსოფლიო ომში გერმანული ჯარების გამოცდილების ფონზე – [03.03.13] – {95}; 

40) ზოგიერთი რამ საქართველოს თავდაცვის შესახებ – [14.05.13] – {93}; 

41) “ნატო-ს სტანდარტები” – მითი და სინამდვილე – [11.02.13] – {92}; 

42) საქართველოს აქლემებს შორის გამოჭყლეტილი კოზაკის ბედს უმზადებენ – [23.12.12] – {91}; 

43) საქართველოს სამხედრო მშენებლობის საჭირბოროტო საკითხები თანამედროვე ეტაპზე – [14.05.13] – {84}; 

44) საქართველოს შეიარაღებული ძალების სავარაუდო რიცხოვნების შესახებ – [03.01.13] – {79}; 

45) ისევ “ნატო-ს სტანდარტების” შესახებ – [03.03.13] – {72}; 

46) ამონარიდები წერილიდან: “ევროპაში ჩვეულებრივი შეიარაღებული ძალების შესახებ ხელშეკრულება და რუსეთი” – [09.01.18] – {67}; 

47) ნატო-ში გაწევრიანება საქართველოს რუსეთის აგრესიისგან დაიცავს? – [14.01.13] – {64}; 

48) დიდმპყრობელი რუსეთიდან დიდმპყრობელ დასავლეთამდე – [20.05.13] – {62}; 

49) კანონპროექტისთვის “მობილიზაციის შესახებ” – [30.12.17] – {61}; 

50) სასაცილო თუ სატირალი ამბები საქართველოს სამხედრო მშენებლობის საქმეში – [04.03.23] – {31}; 

51) დამატებით წერილზე – „ვერშემდგარი შესაძლებლობების ქვეყანა“ – [16.03.23] – {31}; 

52) ცნობა ბლოგის მკითხველებს – [14.09.23] – {25}; 

53) ისევ დამატებით წერილზე – „ვერშემდგარი შესაძლებლობების ქვეყანა“ – [18.05.23] – {20}. 


*         *         * 

დასასრულს, ისევე როგორც წინათ, მოვახდინოთ ბლოგის უკვე ყველა თემის გათვალისწინებით, მკითხველთა მიერ გამორჩეული მასალების დალაგება სწორედ მათში მკითხველთა შემოსვლების რაოდენობის შესაბამისად. სურათი გამოვა შემდეგი: 

1) რომანტიზმი ევროპულ ლიტერატურაში და გერმანელი რომანტიკოსები – [25.04.11] – {18 952}; 

2) თურქეთის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [07.10.10] – {13 355}; 

3) ნიკოლოზ დუბროვინი – გიორგი XII საქართველოს უკანასკნელი მეფე და მისი შემოერთება რუსეთთან (ცალკეული თავების მიხედვით და შემდეგ ნაწილები I – V) – [17.01.11 – 03.03.12] – {11 690}; 

4) რეფორმაციის ისტორია – [01.11.10] – {10 894}; 

5) ნიკოლოზ დუბროვინი ქართველების შესახებ (ჯერჯერობით სულ 12 თავი, მასალა დასამთავრებელია) – [17.03.14 – 02.06.17] – {9002}; 

6) საფრანგეთის ისტორია უძველესი დროიდან XX საუკუნის დასაწყისამდე (რევოლუციის პერიოდის გამოკლებით) – [07.10.10] – {8802}; 

7) დიდი ბრიტანეთის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [07.10.10] – {8490}; 

8) საფრანგეთის რევოლუციის ისტორია (ნაწილები I–II) – [01.11.10] – {6139}; 

9) ცალკეული მოვლენებისა და პიროვნებათა შესახებ გერმანიის ისტორიაში (ნაწილები I–IV) – [01.11.10] – {5561}; 

10) რუსეთის ისტორია რევოლუციისა და სამოქალაქო ომის წლებში (ნაწილები I–III) – [01.11.10 – 15.11.10] – {4814}; 

11) ნიკოლოზ დუბროვინი – კავკასიაში ომისა და რუსების მფლობელობის ისტორია – ტომი III (ცალკეულ თავებად და შემდეგ ნაწილები I–IX) – [31.01.14 – 06.11.16] – {5215}; 

12) იტალიის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [02.10.13] – {4738}; 

13) პლატონ იოსელიანი – ცხოვრება გიორგი მეცამეტისა (სულ 9 წერილი /ნაწილი/) – [06.12.10 – 06.07.16] – {4659}; 

14) გერმანიის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [07.10.10] – {4630}; 

15) ესპანეთის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [10.01.11] – {4371}; 

16) ნიკოლოზ დუბროვინი. “კავკასიაში ომისა და რუსების მფლობელობის ისტორია” (ტომი II) (ცალკეულ თავებად და შემდეგ ნაწილები I–VI) – [08.09.12 – 15.11.13] – {4145}; 

17) ქართული ისტორიოგრაფია რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობათა შესახებ (ნაწილები I – VI) – {4100}; 

18) ივანე ჯავახიშვილი ქართველების წარმოშობისა და უძველესი ბინადრობის შესახებ (სულ 7 წერილი /ნაწილი/) – [22.12.10] – {3843}; 

19) აშშ სამხედრო სტრატეგიისა და ნატო-ს კოალიციური სტრატეგიის განვითარება 1950-იანი წლებიდან 80-იანების დასაწყისამდე (ნაწილები I–V) – [08.02.11] – {3273}; 

20) ნიკოლოზ დუბროვინი აფხაზების შესახებ (ნაწილი I–IV) – [01.11.10] – {3254}; 

21) გერმანიის ისტორია ენციკლოპედიურ ლექსიკონ “გრანატის” მიხედვით (ნაწილები I–IV) – [04.02.13 – 08.02.13] – {3155}; 

22) ტფილისისა და ქუთაისის გუბერნიები და საქართველოს საეგზარქოსო XIX საუკუნის მიწურულს – [10.01.11] – {2779}; 

23) Генерал Георгий Квинитадзе – Мои воспоминания в годы независимости Грузии 1917-1921 (Париж, 1985) – [(15–21).05.18] – {2743}; 

24) ჰერმან ჰესე – “რიოში მარგალიტებით თამაში” (ნაწყვეტი) – [23.03.11] – {2552}; 

25) გენერალი გიორგი კვინიტაძე – „ჩემი მოგონებანი საქართველოს დამოუკიდებლობის წლებში 1917–1921“ /რუსულ ენაზე/, პარიზი, 1985 (სრული თარგმანი) – [2019 – 2020] – {2733}; 

26) რუსლან მიქაბერიძის პოეზიიდან – [03.04.15] – {2705}; 

27) სარგის კაკაბაძე – „კრწანისის ბრძოლა“ (ნაწილები I– IV) – [20.12.18 – 22.12.18] – {2471}; 

28) ბიზანტია და ბიზანტინიზმი – [03.07.13] – {2302}; 

29) ისტორიული პარალელები – [19.11.10] – {2011}; 

30) Валико Джугели – Тяжелый крест, Тифлис, 1920 г. – [(05–11).04.18] – {1916}; 

31) შოტლანდიის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [05.02.11] – {1873}; 

30) ზოგიერთი ინფორმაცია მოკლედ რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობების შესახებ XVIII-XIX საუკუნეებში (ნაწილი I–III) – [06.12.10] – {1824}; 

32) კალვინი და კალვინიზმი – [22.02.12] – {1658}; 

33) ქართული საზოგადოება საქართველოს რუსეთთან შეერთების ხანაში (ნაწილები I–II) – [01.01.12] – {1654}; 

34) ევლია ჩელების ცნობები XVII საუკუნის შუახანებში საქართველოს, ქართველების, აფხაზებისა და კაზაკების შესახებ (ნაწილები I–II) – [03.10.14; 15.10.14] – {1641}; 

35) არქანჯელო ლამბერტი აფხაზების შესახებ – [19.11.10] – {1472}; 

36) ერთი სპექტაკლის თაობაზე – “ჩვენთვის უცნობი ქვეყანა” (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [14.12.13] – {1459}; 

37) საქართველოსა და რუსეთის ისტორიულ ურთიერთობათა შესახებ – [26.11.10] – {1448}; 

38) პოლკოვნიკი ბურნაშოვი საქართველოს შესახებ – [01.11.10] – {1411}; 

39) ირლანდიის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [10.01.11] – {1376}; 

40) სიმღერების ტექსტები ჟანა ბიჩევსკაიას რეპერტუარიდან – [01.07.12] – {1364}; 

41) აშშ შეიარაღებული ძალები 1970-იან წლებსა და 80-იანების დასაწყისში (ნაწილები I–V) – [27.04.11] – {1352}; 

42) მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი – რეცენზია ვანო კობაიძის წიგნზე „ფიქრს ვერ დაიტევს სამყარო“ – [27.06.18] – {1351}; 

43) ნატო-ს ბლოკის ევროპული ქვეყნების სამხედრო მშენებლობის ძირითადი საკითხები 1970-იან წლებსა და 80-იანების დასაწყისში (ნაწილები I–V) – [20.06.11] – {1288}; 

44) შეიარაღებული ძალების სახეობათა და სპეციალური დანიშნულების ძალების მოქმედებები სპარსეთის ყურის ზონაში 1990-91 წლებში (ნაწილები I–II) – [11.09.14; 22.09.14] – {1262}; 

45) გეორგიევსკის ტრაქტატზე წარმოდგენის გაყალბება ქართულ ისტორიულ აზროვნებაში – [26.11.10] – {1170}; 

46) ვალიკო ჯუღელი – მძიმე ჯვარი, 1920 – [13.04.20 – 19.11.20] – {1160}; 

47) ამონარიდები წიგნიდან “გერმანული პოეზიის მცირე ანთოლოგია” (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [08.04.13] – {1041}; 

48) მღვდელმონაზონ რომანოზის (მატიუშინის) პოეზია (ნაწილები I–II) – [19.06.12; 25.06.12] – {1016}; 

49) პოლონეთის ისტორია უძველესი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [22.06.14] – {1010}; 

50) 1990-91 წლებში სპარსეთის ყურის ზონაში მიმდინარე შეიარაღებული კონფლიქტის შესახებ (ნაწილები I–II) – [15.07.14] – {921}; 

51) საქართველოს დღევანდელი სატკივარის ერთი მხარე რუსლან მიქაბერიძის შემოქმედებაში – [26.11.10] – {891}; 

52) ივანე ჯავახიშვილის ცნობები აფხაზების ვინაობის, განსახლებისა და ისტორიულ წყაროებში პირველად მოხსენიების შესახებ – [22.12.10] – {888}; 

53) იოჰან გიულდენშტედტის ზოგიერთი ცნობა და მოსაზრება საქართველოს შესახებ (ნაწილები I–II) – [29.08.16; 05.09.16] – {873}; 

54) ოსები და ოსეთი, რუსი ავტორების მიხედვით, XIX საუკუნის მიწურულს – [10.01.11] – {866}; 

55) იასე ცინცაძე – „1783 წლის მფარველობითი ტრაქტატი /მასალები რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობების ისტორიისათვის/“, თბილისი, 1960 წ. (მთლიანად) – [31.05.18] – {860}; 

56) მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილის ლექსები – [22.02.11] – {801}; 

57) საქართველოს პროდასავლური კურსის შესახებ (ნაწილები I–II) – [09.05.12] – {785}; 

58) გერმანული სამხედრო სიმღერების ტექსტები – [30.10.10] – {780}; 

59) ჰერმან ჰესეს “რიოში მარგალიტებით თამაშის” თარგმანთან დაკავშირებული საკითხების გამო – [21.01.14] – {745}; 

60) ისევ რუსლან მიქაბერიძის პოეზიიდან (ნაწილები I–II) – [04.01.19; 05.01.19] – {731}; 

61) ნატო და დასავლეთევროპული კავშირი 1970-იან წლებსა და 80-იანების დასაწყისში (ნაწილები I–III) – [14.05.11] – {728}; 

62) Соломон Лекишвили – Когда возник термин «Южная Осетия»? – [21.03.11] – {725}; 

63) ვალერიან მაჭარაძე – „ასპინძის ბრძოლა“ (ნაწილები I–III) – [30.05.18 – 31.05.18] – {680}; 

64) ზოგიერთი რამ ქართული ისტორიოგრაფიის შესახებ – [26.04.11] – {661}; 

65) ინტერვიუ: რამდენად რეალურია მესამე მსოფლიო ომის საშიშროება? – [19.11.10] – {652}; 

66) О так называемой Южной Осетии – [09.11.19] – {627}; 

67) აშშ-ისა და სსრკ/რუსეთის სტრატეგიული და ტაქტიკური საბრძოლო ავიაციის შესაძლებლობების შედარება – [17.01.11] – {623}; 

68) საბრძოლო მოქმედებები განსაკუთრებულ პირობებში (ნაწილები I–III) – [13.05.14 – 15.05.14] – {621}; 

69) აშშ სახმელეთო ჯარების დაკომპლექტება და საბრძოლო მომზადება. ოფიცერთა კადრების მომზადება და მათ მიერ სამსახურის გავლა (ნაწილები I–II) – [09.10.12; 10.10.12] – {591}; 

70) აშშ შეიარაღებული ძალები და საქართველო (ნაწილები I–II) – [28.03.13; 29.04.13] – {585}; 

71) ნიდერლანდების ისტორია ძველი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [09.03.13] – {582}; 

73) ფსკოვო-პეჩორის მონასტრის ხატებიდან მირონდენა დიდ ომს მოასწავებს – [31.01.13] – {579}; 

74) ლევან თოიძე – როგორ შეიქმნა სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი (ნაწილები I – III) – [(12 – 14).02.20] – {577}; 

75) ლეო რუხაძის დღიურები 1924 წლის აჯანყების შესახებ (ნაწილები I – V) – [02.12.20 – 27.05.21] – {577}; 

76) ვახუშტი ბატონიშვილი გიორგი XI-ისა და ვახტანგ VI-ის მეფობის შესახებ – [20.02.16] – {568}; 

77) ნინა კარტაშოვას პოეზია – [05.07.12] – {565}; 

78) რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობათა შესახებ (2006 წლის მოვლენებთან დაკავშირებით) – [26.11.10] – {557}; 

79) ჟაკ ფრანსუა გამბა ტრადიციული ევროპული დამპყრობლობის, მისი გამომწვევი მიზეზებისა და 1820-იანი წლებისთვის არსებული მდგომარეობის შესახებ – [19.05.14] – {554}; 

80) ნატო-ს ბლოკის გარეთ მყოფი ზოგიერთი სახელმწიფოს შეიარაღებული ძალები (ნაწილები I–II) – [06.11.13] – {548}; 

81) რეცენზია წიგნზე “პოეტური სიტყვის რთველი” (ც. ხეთერელი) – [09.09.11] – {537}; 

82) დამატებითი მასალები ნატო-ს ბლოკის შესახებ 1970-იან წლებში (ნაწილები I–IV) – [27.02.15 – 06.03.15] – {530}; 

83) წმინდა ილია მართლის (ილია ჭავჭავაძის) აზრები – [06.12.10] – {529}; 

84) ამონარიდები არჩილ მეფის პოემიდან „გაბაასება რუსთველისა და თეიმურაზისა“ (სამ ნაწილად ატვირთული) – [(08, 09, 21).05.17] – {528}; 

85) ვალერიან მაჭარაძე 1780–1762 წლებში რუსეთში თეიმურაზ II-ის ელჩობის შესახებ (ნაწილები I– III) – [17.09.18 – 18.09.18] – {520}; 

86) საქართველოს სამეფო სახლი – ისტორია და თანამედროვეობა – [18.03.12] – {509}; 

87) ეთერი ბებოს (ეთერ ნუცუბიძის) ლექსები – [10.09.11] – {504}; 

88) ქრისტიანობა და პოლიტიკა – [26.11.10] – {500}; 

89) საქართველოს შესაძლო ნეიტრალიტეტის სამხედრო ასპექტები დასავლეთ-ევროპული გამოცდილების მიხედვით – [19.10.11] – {496}; 

90) Из книги Автандила Ментешашвили «Исторические предпосылки современного сепаратизма в Грузии» – [10.10.23 – 20.11.23] – {474}; 

91) მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილის კიდევ ერთი ახალი წიგნის შესახებ – [23.08.17] – {468}; 

92) გეორგიევსკის ტრაქტატი – საქართველოზე რუსეთის მფარველობის ხელშეკრულება – [26.11.10] – {465}; 

93) გიორგი პაიჭაძე – რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობების შესახებ (XVIII საუკუნის პირველ მეოთხედში) (ნაწილები I–III) – [29.05.18 – 30.05.18] – {462}; 

94) ევროპაში ჩვეულებრივი შეიარაღებული ძალების შესახებ ხელშეკრულება და რუსეთი – [24.04.15] – {445}; 

95) ძირითადად გაზეთ „საქართველოში“ 1999–2004 წლებში გამოქვეყნებული წერილები (ნაწილები I–VIII) – [09.11.18 – 15.11.18] – {428}; 

96) ბაგრატ ბატონიშვილის ცნობები საქართველოს რუსეთთან შეერთების შესახებ – [23.08.11] – {425}; 

97) რუსეთისა და აშშ-ის სტრატეგიულ შეტევით შეიარაღებათა ბალანსი – [06.12.10] – {422}; 

98) ზოგი რამ დღევანდელი ლიტერატურის შესახებ (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [17.01.11] – {418}; 

99) Письма к госпоже Н. А. Нарочницкой по вопросу русско-грузинских отношений – [13.03.11] – {416}; 

100) ძველი ჩინური იგავები – გერმანულიდან თარგმნა მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილმა – [30.04.20] – {416}; 

101) კომენტარი ზურაბ ავალიშვილის წიგნის “საქართველოს დამოუკიდებლობა...” ხელახლა გამოცემაზე – [03.06.11] – {406}; 

102) საქართველოს „გამსაბჭოებლები“ 1921 წელს – რუსულენოვანი ვიკიპედიის მასალებით (ოთხ ნაწილად) – [10.03.21] – {404}; 

103) თანამედროვე რუსეთის სატკივარი მართლმადიდებელ ავტორთა თვალთახედვით და უკანასკნელი კონფლიქტი საქართველოსთან – [26.11.10] – {398}; 

104) ზოგიერთი მოსაზრება საქართველოს მართლმადიდებელ სამოციქულო ეკლესიასა და სახელმწიფოს შორის საკონსტიტუციო შეთანხმებასთან დაკავშირებით – [02.12.11] – {394}; 

105) ღვთივსათნო ურთიერთობები ადამიანებს შორის საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ, ოჯახურ და პირად საკითხებში მოსეს ხუთწიგნეულის მიხედვით (ნაწილები I–II) – [30.06.11; 23.08.11] – {387}; 

106) ვიქტორ ნოზაძე – საქართველოს აღდგენისათვის ბრძოლა მესხეთის გამო, თბილისი, 1989 (ნაწილები I – II) – [25.03.20] – {383}; 

107) ინტერვიუ: “გამომცემლობა “სიესტას” უჩივიან” (ხათუნა ხატიაშვილი) – [16.01.14] – {375}; 

108) აშშ სახმელეთო ჯარების გამოყენების კონცეფცია “საჰაერო-სახმელეთო ოპერაცია (ბრძოლა)” და მისი რეალიზაციის პირობები – [17.05.12] – {371}; 

109) Из истории взаимоотношений грузинского и осетинского народов (части 1–2) – [22.08.19] – {370}; 

110) О явных антигрузинских и проармянских настроениях властей Советского Союза во времена правления Н. С. Хрущёва – [07.03.18] – {369}; 

111) გალიციის ისტორია და მისი მდგომარეობა XIX საუკუნის მიწურულს – [12.04.14] – {368}; 

112) მონარქიისა და ხალხის მმართველობის შესახებ – [06.12.10] – {367}; 

113) ეროვნული საკითხის გამო – [19.11.10] – {366}; 

114) ევროპაში ჩვეულებრივი შეიარაღებული ძალების შესახებ ხელშეკრულება და საქართველო – [16.09.13] – {365}; 

115) აფხაზეთთან და აფხაზებთან დაკავშირებული კიდევ ერთი ქართული სიყალბის გამო – [19.05.14] – {358}; 

116) ლიტერატურული პორტრეტი – ვახტანგ გოგიჩაიშვილი (მარიამ ქსოვრელი-ხართიშვილი) – [16.12.17] – {354}; 

117) უკრაინა და უკრაინოფილობა XX საუკუნის დასაწყისისთვის – [08.04.14] – {346}; 

118) ნატო – წარსული და თანამედროვეობა – [27.02.12] – {343}; 

119) სტრატეგიული და ჩვეულებრივი შეიარაღებული ძალების ბალანსი – [30.03.12] – {343}; 

120) ტერორიზმის ზოგიერთი სამხედრო ასპექტის შესახებ – [13.12.11] – {342}; 121) იცნობ მეზობელს, ჩასწვდომიხარ ღირსებას მისას?! (ნაწილები I–II) – [13.11.12; 14.11.12] – {342}; 

122) პროფესორი ვალერიან გაბაშვილი ვახუშტი ბატონიშვილის ისტორიულ-პოლიტიკური შეხედულებების შესახებ – [28.02.16] – {341}; 

123) ქართლის მეფის თეიმურაზ მეორის პოეზიიდან (ნაწილები I–II) – [23.11.17; 26.11.17] – {338}; 

124) ბესარიონ გაბაშვილის (ბესიკის) და გოდერძი ფირალიშვილის პოეზიიდან – [19.12.17] – {338}; 

125) იგორ ტალკოვის პოეზია – [29.06.12] – {327}; 

126) რუსი ისტორიკოსების ხედვა რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობებისა გასულ საუკუნეებში (ნაწილები I–II) – [30.06.16] – {325}; 

127) კათოლიკური ეკლესია ძველი დროიდან XIX საუკუნის მიწურულამდე – [05.07.13] – {324}; 

128) მაინც როგორები ვართ ეს ადამიანები? (მარინე რევიშვილი) – [11.08.17] – {322}; 

129) ახალი წიგნები – [16.07.17] – {315}; 

130) ისევ სასამართლო პროცესის გამო ჰერმან ჰესეს “რიოში მარგალიტებით თამაშის” თარგმანთან დაკავშირებით (ნაწილები I–III) – [23.09.17 – 29.10.17] – {314}; 

131) იასე ცინცაძე – ათანასე თბილელისა და სიმონ მაყაშვილის ელჩობა რუსეთში (1752–1754) (ნაწილები I–II) – [27.04.19] – {311}; 

132) По вопросу о насильственном переселении некоторых народов Кавказа и крымских татар в Среднюю Азию в начале 1944 года – [07.07.17] – {309}; 

133) თურქეთის თანამედროვე სახმელეთო ჯარები და საქართველო – [02.08.13] – {306}, 

და ასე შემდეგ... 

ასეთი გახლავთ ამა წლის დასაწყისის მდგომარეობით ბლოგის წერილობით მასალებში მკითხველთა შემოსვლების მაჩვენებელი, ფაქტიურად სრული სურათი. მადლობას ვუხდი მათ ნდობისა და დაფასებისთვის, ღმერთი შეეწიოს ყველას კარგ და კეთილ საქმეში, ხელმრუდენი კი, რომლებიც, სამწუხაროდ, საკმაოდ არიან დღევანდელ ქართულ საზოგადოებაში, სწორ გზაზე მოეყვანოს. დიდი ომი, რომლის შესახებაც, რეალურ სამხედრო ცოდნასა და რეალურ ღია (არასაიდუმლო) დასავლურ მონაცემებზე დაყრდნობით ჯერ კიდევ 1999 წლის დასაწყისიდან ვაცხადებდი და პრესაშიც ვწერდი, უკვე კარს მოგვადგა და გვიკაკუნებს – გამიღეთ, შემომიშვითო. ამ ომის ინიციატორებად, ჯერ კიდევ თითქმის 26 წლის წინ ჩანდა, რომ იყვნენ აშშ-ისა და, საერთოდ, დასავლეთის მმართველი წრეები, თუმცა კი მაშინ სავარაუდო სცენარები ომის გაჩაღებისა სხვა იყო – თურქეთზე და მის ინტერესებზე დაყრდნობით („ადრიატიკიდან ჩინეთის დიდ კედლამდე“ – ცნობილი თურგუთ ოზალის ინტერვიუდან). ბოლო ხანებში უკვე თურქეთსა და შეერთებულ შტატებს შორის „შავმა კატამ ჩაირბინა“, სცენაზე კი გამოჩნდა წინააღმდეგობანი რუსეთ-უკრაინის ურთიერთობებში, ისიც ბევრწილად რუსული იმპერიალისტური ინტერესებისა და მისი დამპყრობლური გუნება-მისწრაფებების გამო. თუმცა კი ასევე აშკარაა დასავლეთის დამპყრობლური ინტერესებიცა და აღმოსავლეთით (უკრაინაში – რუსეთის უშუალო მეზობლობაში) თავისი სამხედრო ყოფნის გაფართოებისკენ მისი მისწრაფებანიც. 

და აი ასეთი დიდი და სასტიკი სამხედრო-პოლიტიკური წინააღმდეგობანი კარზე მოადგა საქართველოს, მის ხელისუფლებაში კი ბევრწილად არიან უბრალოდ პატივმოყვარე და ფულისმოყვარე კარიერისტები, რომლებმაც არც ის საქმე იციან, რაც აბარიათ, და ქვეყანა და ხალხიც იქა ჰკიდიათ, სადაც არ უნდა ეკიდოთ (დავესესხები რუსლან მიქაბერიძეს). ასეთ შემთხვევაში შეღავათი ის უნდა იყოს, რომ ჩვენს მმართველებს მაღალი პრინციპები არ უნდა გააჩნდეთ და ყველა მოსულ გარეშე მოძალადეს „შეუძვრებიან“ და „აულოკავენ“, ოღონდ კი თვითონ კარგად იყვნენ, და, შესაბამისად, ქვეყანასაც ნაკლები ნგრევა და აწიოკება უნდა დაატყდეს. მაგრამ უკეთესი იქნებოდა, თუნდაც, ყოველივე ამის უფრო რბილად გადასატანად, დაეფასებინოთ ცოდნა და ამ ცოდნის მქონე ადამიანები, დაეფასებინოთ საკუთარი ქვეყანა, უპირველესად სამშობლო რომ ჰქვია, დაეფასებინოთ ქრისტიანობა და ქრისტიანული სწავლება, წესიერება და პატიოსნება, ემოქმედოთ ასე, და მიიღებდნენ უფრო მეტ კეთილგანწყობასა და თანადგომას, დღევანდელი უკმაყოფილების, წინააღმდეგობის, ზიზღ-სიძულვილისა და „არსაგინებლის“ გინების ნაცვლად. და, რაც მთავარია, მიიღებდნენ უფლისგან შეწევნას, ჯილდოს, და არა სასჯელს. ანუ ეზრუნოთ რეალურად საკუთარი თავისა და ქვეყნის გადარჩენისათვის. მე კი იმასა ვთხოვ უფალს, რომ, თუ დაუშვებს ჩვენს თავზე დიდი ომის განსაცდელებსა და უბედურებებს, დაიფაროს ისინი, ვინც არ ღორობენ და მაიმუნობენ ქვეყნისა და წესიერ თანამემამულეთა მიმართ, დაიფაროს პატარები; ვინც შემცდარია, მათ დაანახოს სწორი გზა, და ვინც დადგება სწორ გზაზე, ისინიც დაიფაროს; ხოლო ვინც შეგნებულად ღორობენ და მაიმუნობენ, მათ კი გზაც იქითა ჰქონიათ, ღმერთმა იცის მაგათი თავი და ტანი... 

ახლა გადავალ ჩემს მიერ უკვე მომზადებულ მასალებზე (წლების წინ ან სულ ახლახანს), რომლებსაც ხელისუფლებისა და სამეცნიერო „ელიტების“ უსულგულო და უყურადღებო დამოკიდებულების, ჩემი გაწეული შრომის არდაფასებისა და არანაზღაურების გამო ღა სივრცეში აღარ ვაქვეყნებ. ესენია: 

მასალები თურქეთის შეიარაღებული ძალების მშენებლობის შესახებ 1970-იანი წლების დასაწყისიდან 2000-იანების დასაწყისის ჩათვლით – (70 საჟურნალო წერილის თარგმანზე მეტი); 

მასალები რუსულენოვანი ვიკიპედიიდან: 

რუსეთის იმპერიის შესახებ: 

რუსეთის იმპერია – (68 კომპ. გვ.), 
რუსეთის იმპერიის სახელმწიფო სათათბირო – (19), 
რუსული საიმპერატორო არმია – (31), საქართველო რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში – (11), 
სოხუმის ოკრუგი – (4), 
შავი ზღვის გუბერნია – (4), 
ყარსის ოლქი – (9); 

პირველი მსოფლიო ომის შესახებ: 

პირველი მსოფლიო ომი – (72), 
პირველი მსოფლიო ომის კავკასიის ფრონტი – (65), 
პარიზის სამშვიდობო კონფერენცია – (56); 

ამიერკავკასიის რესპუბლიკათა შესახებ (1918–1920 წწ.): 

აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკა – (25), 
პარტია მუსავათი – (4), 
პირველი რესპუბლიკა სომხეთი – (30), 
პარტია დაშნაკცუტიუნი – (37), 
ამიერკავკასია – (7), 
სამხრეთ-დასავლეთ კავკასიური დემოკრატიული რესპუბლიკა – (5), 
ამიერკავკასიის რკინიგზა – (3); 

კავკასიის არქეოგრაფიული კომისიის აქტებიდან: 

АКАГК, том VII, 1878 – об осетинах в Грузии и на Северном Кавказе (во времена правления на Кавказе графа Паскевича) – (65), 
АКАГК, том VIII, 1881 – об осетинах в Грузии и на Северном Кавказе (во времена правления на Кавказе барона Розена) (6); 

ბროქჰაუზისა და ეფრონის ენციკლოპედიური ლექსიკონიდან: 

Кавказский край (55), 
Кавказския войны (13), 
Кавказския языки (8); 

Грузия (11), 
Грузины (7), 
Имеретия (3), 
Гурия (2), 
Кахетия (3), 
Месхи (2), 
Пшавия и пшавы (3), 
Хевсурия и хевсуры (3), 
Абхазия (1); 

Армения (6), 
Армянская литература (7), 
Армянская церковь (3), 
Армянский язык (2), 
Армяне на Руси и в Польше (1). 

გარდა ამისა, გაკეთებული მაქვს ვრცელი ამონარიდები (რუსულ ენაზე) საბჭოთა პერიოდის სსრკ ისტორიის სახელმძღვანელოებიდან უმაღლესი სასწავლებლებისათვის, რომლებიც შეეხება ამიერკავკასიასა და საქართველოს. იქ ბევრი საყურადღებო და სასარგებლო ცოდნა და ინფორმაციაა გადმოცემული, მაგრამ ბლოგზე არ არის გამოქვეყნებული და მისი მკითხველებისთვის ხელმიუწვდომელია, რაც სამწუხაროა, მაგრამ რა ვქნათ? „მადლობა ვუთხრათ ბატონ კომენდანტს“ – როგორც შოთა ნიშნიანიძის ერთ ლექსშია ნათქვამი. ასევე მაქვს გაკეთებული ვრცელი ამონარიდები XIX საუკუნის გამოჩენილი რუსი ისტორიკოსის სერგეი სოლოვიოვის უზარმაზარი ნაშრომიდან „რუსეთის ისტორია უძველესი დროიდან“, რომლებიც ასევე დაკავშირებულია ისტორიულ საქართველოსა და რუსეთ-საქართველოს ისტორიულ ურთიერთობებთან სხვადასხვა პერიოდებში. 

ბოლო წლებში „კავკასიის არქეოგრაფიული კომისიის აქტებიდან“ ჩემთან კომპიუტერში რუსულ ენაზე გადმოვიტანე (ავკრიფე) სრული ტექსტები (დოკუმენტების კრებულები) შემდეგ თემებზე: 

„რუსეთ-ოსმალეთის 1828–29 წლების ომი“ – დაახლ. 160 კომპიუტერული გვერდი; 

„აზიური თურქეთიდან ქრისტიანული მოსახლეობის (ძირითადად სომხების, აგრეთვე ბერძენთა) ამიერკავკასიაში შემოსახლება“ – 45 კომპ. გვ.-მდე; 

„სომხეთის ოლქი“ – დაახლ. 45 კომპ. გვ.; 

„1827–28 წლების რუსეთ-ირანის ომი და მისი შემდგომი ამბები (1831 წლის ჩათვლით)“ – 300 კომპ. გვ.-ზე მეტი. 

აი ასეთი მასალები არსებობს ჩემთან ასეთ დონეზე მომზადებული სახით, მაგრამ ისინი, სამწუხაროდ, ვერ მიდიან ბლოგის მკითხველებამდე. შედეგი კი არა მგონია კარგი და სასიამოვნო იყოს იმათთვის, ვინც მე და ჩემნაირ ადამიანებს მუშაობაში ხელს არ უწყობენ, ანუ უშლიან. 

ირაკლი ხართიშვილი