აშშ შეიარაღებული ძალების მდგომარეობა და განვითარების პერსპექტივები

(წერილი გამოქვეყნებულ იქნა 1994 წლის თებერვალში საქართველოს პარლამენტის კვლევითი სამსახურის ბიულეტენის სახით /სამხედრო-პოლიტიკური ინფორმაციის ბიულეტენი, # 11/, ხოლო ტექნიკურად ეს განხორციელდა “ტექინფორმის” მიერ, რომელიც იმ ხანებში მჭიდროდ თანამშრომლობდა აღნიშნულ სამსახურთან. ეს გახლდათ ჩემს მიერ პირველი მომზადებული ნაშრომი პარლამენტისთვის. ვინაიდან მე მაშინ განწყობილი ვიყავი სიმპატიებითა და კეთილგანწყობით აშშ-ისა და დასავლეთისადმი, და სრულიად საწინააღმდეგოდ ისტორიული რუსეთისა და საბჭოთა კავშირისადმი, ამიტომ ეს განწყობა ასახულია ამ წერილშიც და სსრკ რამდენჯერმე მოხსენიებულია პოტენციურ აგრესორად. დღესდღეობით ასეთ შეფასებებს უკვე აღარ ვიზიარებ, და ამის შესახებ მკითხველი ჩემს ახლანდელ შეხედულებებს ნახავს სხვა წერილებში, რომლებიც გამოქვეყნებულ იქნა 1999 წლის შემდეგ, და განსაკუთრებით 2003-05 წლებიდან. ნაშრომი გადმოტანილია მცირეოდენი სარედაქციო შესწორებებით.)

აშშ შეიარაღებული ძალები 80-იანი წლების დასასრულს

აშშ შეიარაღებული ძალები (შძ) შედგება შძ-ის სამი სახეობისგან – სახმელეთო ჯარების, საჰაერო ძალებისა და საზღვაო ძალებისგან, რომლებიც თავის მხრივ იყოფა ჯართა გვარეობებად და სამსახურებად.

სახმელეთო ჯარები (არმია) თავისი ორგანიზაციისა და აღჭურვილობის მიხედვით, განკუთვნილია საბრძოლო მოქმედებების წარმოებისთვის ომის თეატრებზე, დამოუკიდებლად და საჰაერო ძალებთან, ხოლო ზღვსპირა მიმართულებებზე კი, საზღვაო ძალებთან ერთობლივად, ბირთვული იარაღის გამოყენებით ან მის გარეშე. იგი მოიცავს საარმიო და საჰაერო-სადესანტო კორპუსებს, ჯავშანსატანკო, მექანიზებულ, ქვეით, მსუბუქ ქვეით, საჰაერო-სადესანტო და საჰაერო-საიერიშო დივიზიებს, საველე არტილერიის, საარმიო ავიაციის, სადაზვერვო და რადიოელექტრონული ბრძოლის (რებ), მექანიზებულ, ქვეით და სხვა სახეობათა ბრიგადებს, ცალკეულ ჯავშანსაკავალერიო პოლკებს, ოპერატიულ-ტაქტიკური რაკეტების, საზენიტო საშუალებათა დივიზიონებს, სპეციალური დანიშნულების ჯარების ფორმირებებს, აგრეთვე საბრძოლო და ზურგის უზრუნველყოფის ნაწილებსა და ქვედანაყოფებს.

80-იანი წლების დასასრულს აშშ სახმელეთო ჯარების რიცხოვნება აღემატებოდა 1.500.000 ადამიანს, რომელთაგან 770.000 მსახურობდა რეგულარულ ჯარებში, დანარჩენი ეროვნული გვარდიის სახმელეთო ჯარებსა და არმიის რეზერვში. მათ შეიარაღებაში საომარი დროისთვის გადადებული მარაგისა და სარეზერვო კომპონენტების გათვალისწინებით, იყო საშუალო სიშორის ბალისტიკური რაკეტების “პერშინგ-2” 117 გასაშვები დანადგარი (გდ), ოპერატიულ-ტაქტიკური რაკეტების “ლანსი” 50 გდ, 15.000-ზე მეტი ტანკი, 16.000-მდე საველე არტილერიის ქვემეხი და ნაღმსატყორცნი, ტანკსაწინააღმდეგო მართვადი რაკეტების 17.000-ზე მეტი გდ, საარმიო ავიაციის დაახლოებით 11.000 თვითმფრინავი და ვერტმფრენი, რომელთაგან დხლოებით 1.500 ვერტმფრენი ტანკსაწინააღმდეგო მართვადი რაკეტებით იყო აღჭურვილი.

საჰაერო ძალები აშშ შძ-ის ძირითადი დამრტყმელი ძალაა, როგორც ბირთვულ ისე ჩვეულებრივ ომებსა და ლოკალურ კონფლიქტებში. მნიშვნელოვანი მოქნილობისა და მაღალი მობილურობის გამო იგი განკუთვნილია მოწინააღმდეგის საბრძოლო განლაგების მთელ სიღრმეში ბირთვული და ჩვეულებრივი დარტყმების მიყენებისთვის, აგრეთვე ჰაერში უპირატესობის მოპოვების, სახმელეთო ჯარებისა და საზღვაო ძალებისთვის (ზღვისპირა მიმართულებებზე) საავიაციო მხარდაჭერის აღმოჩენის, საჰაერო დაზვერვის წარმოების, ოკეანსგაღმა საომარ მოქმედებათა თეატრებზე (ომთ) და ამ თეატრების შიგნით ჯარებისა და ტვირთების გადასროლებისთვის.

აშშ საჰაერო ძალებს გააჩნია საკონტინენტთაშორისო ბალისტიკური რაკეტები (სკბრ), სტრატეგიული, ტაქტიკური და სამხედრო-სატრანსპორტო ავიაცია, აგრეთვე მთელი რიგი სამსახურები (საძიებო-სამაშველო, მეტეოროლოგიური და სხვა). ორგანიზაციულად აშშ ჰძ შეყვანილია საავიაციო სარდლობებში, საჰაერო არმიებში, საავიაციო დივიზიებში, საავიაციო ფრთებსა და სკბრ ფრთებში.

80-იანი წლების ბოლოს აშშ ჰძ-ის პირადი შემადგენლობა მოითვლიდა 760.000 ადამიანს, რომელთა შეიარაღებაშიც იყო სკბრ-ების 1.000 გასაშვები დანადგარი, მიწისზედა ბაზირების ფრთოსანი რაკეტების 256 გდ, დაახლოებით 5.000 საბრძოლო თვითმფრინავი.

საზღვაო ძალები (ზძ) წარმოადგენს შეიარაღებული ძალების უნივერსალურ სახეობას, რომელსაც გააჩნია მაღალი მობილურობა, დაზიანების მძლავრი საშუალებები, ბირთვულის ჩათვლით, და განკუთვნილია საბრძოლო მოქმედებების წარმოებისთვის სხვადასხვა მასშტაბისა და ხასიათის ომებში.

აშშ ზძ მოიცავს ფლოტს, ავიაციასა და საზღვაო ქვეით ჯარს, რომლებიც ორგანიზაციულად შეყვანილია ატლანტისა და წყნარი ოკეანის ფლოტებში. ფლოტები თავის მხრივ შედგება წყალქვეშა, წყალზედა და საჰაერო ძალებისგან, საზღვაო ქვეითი ჯარის ძალებისგან, ცენტრალური დაქვემდებარების სანაპირო სარდლობებისა და ფლოტთაშორისი სარდლობებისგან.

სულ აშშ ზძ 80-იანი წლების ბოლოს, ორგანიზებული რეზერვის ჩათვლით, მოითვლიდა 980.000 პირად შემადგენლობას, 500-ზე მეტ საბრძოლო ხომალდს (რომელთაგან დაახლოებით 80 იყო ფრთოსანი რაკეტებით “ტომაჰოკი” აღჭურვილი წყალზედა ხომალდი და წყალქვეშა ნავი), 3.000-ზე მეტ საბრძოლო თვითმფრინავსა და ვერტმფრენს; აქედან დაახლოებით 1.000 თვითმფრინავი ბირთვული იარაღის მატარებელია.

სულ აშშ შეიარაღებულ ძალებში 80-იანი იმყოფებოდა 3.300.000 სამხედრო და 1.100.000 სამოქალაქო მოსამსახურე, ამათგან 2.168.000 რეგულარულ შძ-ძი. საომარი დროისთვის გადადებული მარაგისა და სარეზერვო კომპონენტების ჩათვლით, შეიარაღებაში მათ გააჩნდათ: სკბრ-ების, წყალქვეშა ნავების ბალისტიკური რაკეტების, საშუალო სიშორის ბალისტიკური რაკეტებისა და მიწისზედა ბაზირების ფრთოსანი რაკეტების 2.000-ზე მეტი გასაშვები დანადგარი, დაახლოებით 15.000 ტანკი, 16.000-ზე მეტი საველე არტილერიის ქვემეხი და ნაღმსატყორეცნი, დაახლოებით 9.600 თვითმფრინავი, 1.000-ზე მეტი ხომალდი და დამხმარე გემი (მათ შორის 500-ზე მეტი საბრძოლო ხომალდი).

მიზნობრივი დანიშნულებისა და გადასაწყვეტი ამოცანების მიხედვით აშშ შძ იყოფა: 1) სტრატეგიულ ძალებად, 2) ზოგადი დანიშნულების ძალებად, 3) ჯარების სტრატეგიული გადასროლების ძალებად და საშუალებებად და 4) რეზერვებად.

1) სტრატეგიული ძალები მოიცავს სტრატეგიულ შეტევით და სტრატეგიულ თავდაცვით ძალებს. პირველი მათგანი აშშ სამხედრო ძლიერებისა და პირველ რიგში მისი ბირთვული პოტენციალის საფუძველია. იგი შედგება საკონტინენტთაშორისო ბალისტიკური რაკეტების, სტრატეგიული ბომბდამშენი ავიაციისა და ატომური წყალქვეშა ნავების ბალისტიკური რაკეტებისგან.

80-იანი წლების ბოლოს აშშ-ის სტრატეგიული შეტევითი ძალები მოითვლიდა დაახლოებით 2.000 მატარებელს (носитель), რომლებზედაც განთავსებული იყო 50 კტ-დან 1,5 მგტ-მდე სიმძლავრის 14 ათასამდე ბირთვული მუხტი. ამათგან მიწისზედა ბაზირების სტრატეგიულ სარაკეტო ძალებში იყო აშშ-ის კონტინენტურ ნაწილში განლაგებული 500 სკბრ “მინითმენ-3”, 450 სკბრ “მინითმენ-2” და 50 ახალი სკბრ MX “ფისქიფერი”.

სტრატეგიული ბომბდამშენი ავიაცია, რომლის წილადაც მოდის სტრატეგიული ბირთვული საბრძოლო მასალების ჯამური სიმძლავრის ნახევარზე მეტი, 80-იანი წლების მიწურულს მოითვლიდა 370-ზე მეტ მძიმე და საშუალო ბომბდამშენს B-1B, B-52 და FB-111. ამავე დროს გამოჩნდა “სთელთ” ტექნოლოგიით შექმნილი სტრატეგიული ბომბდამშენი B-2. გარდა ამისა, სტრატეგიულ შეტევით ძალებში შედიოდა 55-ზე მეტი თვითმფრინავ-გამწყობი (ფრენის დროს ჰაერში თვითმფრინავების საწვავით გაწყობისთვის), დაახლოებით 70 სტრატეგიული თვითმფრინავ-მზვერავი და 30-ზე მეტი თვითმფრინავი – საჰაერო საკომანდო პუნქტი.

საზღვაო ბაზირების სტრატეგიული სარაკეტო ძალები აშშ სტრატეგიული ტრიადის ყველაზე უფრო ნაკლებმოწყვლადი ელემენტია და საუკეთესოდაა მომზადებული ხანგრძლივი ბირთვული ომის წარმოებისთვის. 80-იანი წლების ბოლოს მას გააჩნდა ბალისტიკური რაკეტევით შეიარაღებული 63 ატომური წყალქვეშა ნავი, 640 რაკეტა “თრაიდენთ-1” და “პოსეიდონ-C3” 5.600-ზე მეტი ბირთვული მუხტით.

სტრატეგიული თავდაცვითი ძალები მოიცავს სარაკეტო-ბირთვული დარტყმების არიდების, კოსმოსური სივრცის კონტროლისა და ჩრდილოამერიკული კონტინენტის საჰაერო თავდაცვის სისტემებს.

2) ზოგადი დანიშნულების ძალები აშშ შეიარაღებული ძალების ყველაზე უფრო მრავალრიცხოვანი და უნივერსალური კომპონენტია. იგი მოიცავს სახმელეთო ჯარებს (არმიას), საჰაერო ძალების ტაქტიკურ ავიაციას, ასევე საზღვაო ძალებს ბალისტიკური რაკეტებით შეიარაღებული ატომური წყალქვეშა ნავების გარეშე. ბირთვული იარაღითა და დაზიანების ჩვეულებრივი საშუალებებით, თანამედროვე სამხედრო ტექნიკით შეიარაღებულ ზოგადი დანიშნულების ძალებს გააჩნია მაღალი დარტყმითი და საცეცხლე სიმძლავრე, მობილურობა და სხვადასხვაგვარი ამოცანების გადაწყვეტის უნარი. მას შეუძლია დამოუკიდებლად ან მოკავშირეთა ჯარებთან ერთობლივად აწარმოებდეს ოპერაციებს სახმელეთო და საოკეანო (საზღვაო) ომის თეატრებზე, ახდენდეს სამხედრო ძლიერების დემონტრაციას, გამოყენებულ იქნას კრიზისულ სიტუაციებში.

ყოფილი საბჭოთა კავშირის აგრესიის შეკავების მიზნით და ქვეყნის სხვა სასიცოცხლო ინტერესების დასაცავად, აშშ-ის სამხედრო-პოლიტიკური ხელმძღვანელობის მიერ მიღებული “მეწინავე ბაზირების” სტრატეგიული კონცეფციის შესაბამისად, ზოგადი დანიშნულების ძალების მნიშვნელოვანი დაჯგუფებები განლაგებულია ევროპაში, ატლანტისა და წყნარი ოკეანეების ზონებში, აგრეთვე ცენტრალური და სამხრეთ ამერიკის ზონაში. ხოლო აშშ-ის კონტინენტურ ნაწილში მყოფი ზოგადი დანიშნულების ძალები ქმნის სტრატეგიულ რეზერვს, საჭიროების შემთხვევაში ოკეანსგაღმა ტერიტორიებზე განლაგებული მეწინავე დაჯგუფებების გაძლიერებისთვის ან ახლების გასაშლელად.

ოკეანსგაღმა ტერიტორიებზე განლაგებული აშშ ზოგადი დანიშნულების ძალების ყველაზე უფრო მძლავრი დაჯგუფება გაშლილია ევროპულ ომის თეატრზე. თანამედროვე შეტევითი იარაღით აღჭურვილი ეს დაჯგუფება მუდმივად მაღალ საბრძოლო მზადყოფნაში იმყოფება და გფრ-ის ჯარებთან ერთად წარმოადგენს ნატო-ს გაერთიანებული შეიარაღებული ძალების მთავარ დამრტყმელ ძალას.

80-იანი წლების ბოლოს ეს დაჯგუფება მოითვლიდა 0,5 მლნ. ადამიანს, 5.000 თანამედროვე ტანკს, 3.100-ზე მეტ საველე არტილერიის ქვემეხსა და ნაღმსატყორცნს, საარმიო ავიაციის 1.600 თვითმფრინავსა და ვერტმფრენს, საჰაერო ძალების 700-ზე მეტ თვითმფრინავს, 200-ზე მეტ საბრძოლო ხომალდს, მათ შორის 9 მრავალმიზნობრივ ავიამზიდს, დაახლოებით 70 ატომურ წყალქვეშა ნავსა და საზღვაო ძალების ავიაციის 900 საბრძოლო თვითმფრინავს.

საჭიროების შემთხვევაში იგეგმებოდა ევროპაში შეიარაღებული ძალების დაჯგუფების ნიშვნელოვანი და სწრაფი გაძლიერება აშშ კონტინენტური ნაწილიდან ძალებისა და საშუალებების სწრაფად გადასროლის ხარჯზე, რისთვისაც ზოგიერთი დასავლეთევროპული ქვეყნის ტერიტორიაზე განლაგებულ საწყობებში წინასწარ ინახებოდა მძიმე იარაღი და საბრძოლო ტექნიკა ექვსი ზოგადსაჯარისო დივიზიისა და საზღვაო ქვეითი ჯარის ერთი საექსპედიციო ბრიგადისთვის.

ზოგადი დანიშნულების ძალების მნიშვნელობით მეორე დაჯგუფება გაშლილია წყნარი ოკეანის ზონაში (სამხრეთ კორეა, იაპონია, ჰავაის კუნძულები და სხვა). 80-იანი წლების მიწურულს იგი მოითვლიდა 600.000 ადამიანს, 1.800-ზე მეტ საბრძოლო თვითმფრინავს, 200-ზე მეტ საბრძოლო ხომალდს.

აშშ-ის ზოგადი დანიშნულების ძალები ინდოეთის ოკეანეში, ახლო და შუა აღმოსავლეთის რეგიონში მოითვლიდა 15-მდე საბრძოლო ხომალდს, 90 საბრძოლო თვითმფრნავით შეიარაღებული ერთი ავიამზდის ჩათვლით. ა რეგიონში ამერიკეული დაჯგუფების სწრაფი გაზრდის მიზნითკუნძულ დიეგო-გარსიასთან (ჩაგოსის არქიპელაგი) გამუდმებით იმყოფებოდა საზღვაო ქვეითი ჯარისთვის განკუთვნილი მძიმე იარაღითა და მომარაგების საგნებით დატვირთული გემ-საწყობები.

აშშ-ის ზოგადი დანიშნულების ძალების დაჯგუფება ცენტრალური და სამხრეთ ამერიკის ზონაში 80-იანი წლების ბოლოს მოიცავდა 15.000-ზე მეტ ადამიანს.

აშშ-ის კონტინენტურ ნაწილში განლაგებული ზოგადი დანიშნულების ძალები წარმოადგენს ოკეანსგაღმა საომარ მოქმედებათა თეატრებზე შეიარაღებული ძალების მეწინავე დაჯგუფებების გასაძლიერებლად ან ახლის გასაშლელად განკუთვნილ სტრატეგიულ რეზერვს. მისივე შემადგენლობიდან გამოიყოფა სწრაფი გაშლის ძალებიც, რომელსაც ახასიათებს მაღალი მობილურობა და მანევრული მოქმედებების უნარი.

3) ჯარების სტრატეგიული გადასროლის ძალები და საშუალებები განკუთვნილია პირადი შემადგენლობის, შეიარაღებისა და მატერიალურ საშუალებათა გადასროლისთვის აშშ კონტინენტური ნაწილიდან ოკეანსიქითა ომის თეატრებზე ან ერთი ომის თეატრიდან მეორეზე. იგი წარმოადგენს ჯარების სტრატეგიული მობილურობის ერთერთ ძირითად საშუალებას და უზრუნველყოფს შეიარაღებული ძალების დაჯგუფებათა დროულად გაძლიერებისა და შეუფერხებელი მომარაგების ორგანიზაციას.

80-იანი წლების მიწურულს სტრატეგიული საჰაერო გადასროლებისთვის შეიძლებოდა გამოეყენებინათ 700-მდე მძიმე სატრანსპორტო თვითმფრინავი (350-ზე მეტი საჰაერო ძალებიდან და 340 სამოქალაქო ავიაციის ფართოფუზელაჟიანი ლაინერი). სტრატეგიული სატრანსპორტო თვითმფრინავების მოდერნიზაციის პროგრამის რეალიზაციისა და 50 C-5B თვითმფრინავის შესყიდვის შემდეგ აშშ საჰაერო ძალების შესაძლებლობები საჰაერო გადასროლებში 29,6 მლნ. ტონა-მილიდან გაიზარდა 44,3 მლნ. ტონა-მილამდე დღეღამეში. აღნიშნული პროგრამის დასრულების შემდეგ 1992 წლისთვის ეს მაჩვენებელი უნდა გაზრდილიყო 51,5 მლნ. ტონა-მილამდე დღეღამეში, ხოლო შემდეგში (2000 წლამდე) 220 პერსპექტიული თვითმფრინავის C-17 შესყიდვის ხარჯზე, იგეგმებოდა სტრატეგიული სატრანსპორტო ავიაციის საერთო პოტენციალის გაზრდა 66 მლ. ტონა-მილამდე დღეღამეში.

80-იანი წლების ბოლოს საზღვაო სატრანსპორტო სტრატეგიული გადასროლების უზრუნველსაყოფად ყოველდღიური საქმიანობისთვის გამოიყენებოდა 150 გემი და კიდევ 50 გემიც – ჯარების სტრატეგული გაშლის უზრუნველსაყოფად.

ჯარების სტრატეგიული გადასროლისა და გაშლის ყველა პროგრამა მიზნად ისახავს ერთდროულად ევროპაში, სამხრეთ-დასავლეთ აზიასა და წყნარი ოკეანის ზონაში აუცილებელი სამხედრო კონტინგენტების გაშლის შესაძლებლობათა შექმნას.

4) აშშ შეიარაღებული ძალების რეზერვები წარმოადგენს მშვიდობიანობის დროს შექმნილ სამხედრო ფორმირებებს, აგრეთვე მომზადებულ ან მზადებაში მყოფ პირადი შემადგენლობის კონტინგენტებს, რომლებიც აუცილებლობის შემთხვევაში განკუთვნილია სწრაფად მობილიზაციისა და შეიარაღებული ძალების გაშლისათვის. მობილიზაციის ვადების მიხედვით, რეზერვები იყოფა პირველი, მეორე და მესამე რიგის რეზერვებად. პირველი რიგის რეზერვის საფუძველია ეროვნული გვარდიისა და შეიარაღებულ ძალთა რეზერვების ფორმირებები, რომლებიც ქმნიან ე. წ. ორგანიზებულ (ან მომზადებულ) რეზერვს, ამასთან სახმელეთო ჯარებსა და საჰაერო ძალებში არის როგორც ეროვნული გვარდიის, ისე არმიისა და საჰაერო ძალების რეზერვის ფორმირებები, საზღვაო ძალებში კი – ფლოტის რეზერვი. 80-იანი წლების ბოლოს მათი საერთო რიცხოვნება გახლდათ 1.150.000 ადამიანი.

ეროვნული გვარდია წარმოადგენს ბრძოლისათვის მზადმყოფ, მიწერილი პირადი შემადგენლობით დაკომპლექტებულ, იარაღითა და სამხედრო ტექნიკით აღჭურვილ და რეგულარული ჯარების სტრუქტურის მიხედვით ორგანიზებულ სახმელეთო ჯარებისა და საჰაერო ძალების შენაერთებს, ნაწილებსა და ქვედანაყოფებს.

შეიარაღებული ძალების სახეობათა რეზერვები მოიცავს რეგულარული ჯარების შტატების მიხედვით ორგანიზებულ რეზერვის შენაერთებს, ნაწილებსა და ქვედანაყოფებს, აგრეთვე ბრძოლისთვის მზადმყოფ ინდივიდუალურ რეზერვისტებს, რომლებიც განკუთვნილია რეგულარული ფორმირებების საომარი დროის შტატებამდე შევსებისთვის, უმთავრესად მათ შემადგენლობაში საბრძოლო და ზურგის უზრუნველყოფის ნაწილებისა და ქვედანაყოფების შეყვანით, აგრეთვე პირადი შემადგენლობის მოსამზადებელი სასწავლო-სამობილიზაციო ბაზის გასაშლელად.

80-იანი წლების ბოლოს ეროვნული გვარდია მოითვლიდა პირადი შემადგენლობის 570.000 ადამიანს, ხოლო შეიარაღებული ძალების სახეობათა რეზერვები 580.000 ადამიანს, სათანადო შეიარაღებითა და საბრძოლო ტექნიკით.

მეორე და მესამე რიგის რეზერვისტები წარმოადგენენ სამხედრო სწავლება გავლილ ადამიანებს, რომლებიც მშვიდობიანობის დროს სამხედრო სამსახურში არ გაიწვევიან.

აშშ შეიარაღებული ძალების განვითარების პერსპექტივები

90-იანი წლების დასაწყისში აშშ-სა და სსრკ-ს (შემდეგ რუსეთს) შორის ურთიერთობათა გარკვეულმა ნორმალიზაციამ, აღმოსავლეთ ევროპასა და სსრკ-ში მიმდინარე მოვლენებმა – ვარშავის ხელშეკრულებისა და შემდეგ სსრკ-ის დაშლამ, სტრატეგიულ შეტევით შეიარაღებათა შემცირებაზე ხელშეკრულებების დადებამ (რუსული აბრევიატურით СНВ-1 და СНВ-2) მნიშვნელოვნად შეამცირა რუსეთის მხრიდან აგრესიის შესაძლებლობა და შეანელა ევროპაში სამხედრო დაპირისპირება. შესაბამისად შეიცვალა აშშ სამხედრო-პოლიტიკური ხელმძღვანელობის გეგმები და ამოცანები, რასაც ქვეყნის შეიარაღებული ძალების სტრუქტურის გადასინჯვა უნდა მოჰყოლოდა.

აშშ მომავლის შეიარაღებული ძალების დანიშნულებისა და სტრუქტურის შესახებ ჩვენ ხელთ გვაქვს ორი დოკუმენტი: აშშ თავდაცვის სამინისტროს მიერ 1993 წლის 1 სექტემბერს გავრცელებული მოხსენება “შეიარაღებული ძალების სტრუქტურის კარდინალური გადასინჯვა” და თავდაცვის მინისტრის ლეს ესპინის მიერ 12 სექტემბერს ბრიუსელში სტრატეგიული კვლევების საერთაშორისო ინსტიტუტში წარმოთქმული სიტყვა “შეიარაღებული ძალები და სამხედრო კავშირები ახალ ეპოქაში”.

ამ დოკუმენტებში გატარებულია აზრი, რომ დღეს საბჭოთა მუქარა ფაქტიურად აღარ არსებობს და, შესავამისად, მსოფლიო ომის საშიშროებაც თავიდან აცილებულია, მაგრამ შესაძლებელია აშშ-ის სახელმწიფო ინტერესებს დაემუქროს მსხვილმასშტაბიანი რეგიონული კონფლიქტები, რომელთა რეალური კერაა სამხრეთ-დასავლეთ აზია (სპარსეთის ყურის რაიონი) და ჩრდილო-აღმოსავლეთ აზია (კორეის ნახევარკუნძული). შესაბამისად აშშ-სა და მის მოკავშირეებს უნდა გააჩნდეთ საკმარისი ძალები ამ კონფლიქტების დროულად ლოკალიზებისა და ჩაქრობისთვის.

გარდა ამისა, აშშ შეიარაღებულ ძალებს უნდა შეეძლოს მოკავშირეებთან ერთობლივად მონაწილეობა მიიღოს სამშვიდობო ოპერაციებში, ძალის გამოყენებით მშვიდობის განმტკიცებასა და ჰუმანიტარული დახმარების მიწოდებაში. აშშ-ის შეიარაღებული ძალები უნდა იყოს საკმასრისად მრავალრიცხოვანი, მაგრამ მაღალმობილური, მოქნილი და შეეძლოს კრიტიკულ სიტუაციებში სწრაფი გაშლა.

მესამე ფაქტორი, რაც განსაზღვრავს აშშ შეიარაღებული ძალების რიცხოვნებასა და სტრუქტურას, არის საზღვარგარეთ სამხედრო ყოფნის გაგრძელება.

და ბოლოს, აშშ-ს უნდა ჰყავდეს საკმარისი სტრატეგიული შეტევითი ძალები, რათა СНВ-2 შეთანხმების დარღვევის გარეშე უზრუნველყოს ეფექტური ბირთვული შეკავება, ხოლო მოვლენების სახიფათო შემობრუნების შემთხვევაში – შექმნას დამატებითი ძალებიც.

პირველ საკითხთან დაკავშირებით აშშ თავდაცვის სამინისტროს მიაჩნია, რომ აუცილებელია თითქმის ერთდროულად მიმდინარე ორ მსხვილ რეგიონალ კონფლიქტში მონაწილეობისთვის საკმარისი ჯარების (ძალების) შენახვა, რათა პოტენციურ აგრესორებს არ მიეცეთ საშუალება თავს დაესხან თავიანთ მეზობლებს იმ დროს, როდესაც ამერიკული ძალების რიცხვი ამ რეგიონში შემცირდება სხვა რეგიონში წამოჭრილ კონფლიქტში მონაწილეობის მისაღებად გადასროლის გამო. თითქმის ერთდროულად ორი ომის წარმოებისთვის საკმარისი შეიარაღებული ძალების შენახვა მნიშვნელოვნად შეამცირებს თვით ამ ომების წამოწყების ალბათობას, თანაც იძლევა გარანტიას, რომ მომავალი მოწინააღმდეგე ან მოწინააღმდეგეთა კოალიცია ვერავითარ სერიოზულ და მოულოდნელ მუქარას ვერ შეუქმნიან შეერთებულ შტატებსა და მის მოკავშირეებს ამ რეგიონში.

შეიარაღებული ძალების მოქნილობისა და ძლიერების ამაღლებისთვის აშშ თავდაცვის სამინისტრო გეგმავს საკმარისი რაოდენობის სტრატეგიული სატრანსპორტო საშუალებების ყოლას ჯარების გადასასროლად იქ, სადაც ისინი საჭირო იქნება, და მაშინ, როდესაც ამის საჭიროება დადგება. გარდა ამისა, ზოგიერთმა მაღალსპეციალიზებულმა ნაწილმა შეიძლება შეასრულოს “ორმაგი ამოცანაც”, ე. ი. მონაწილეობა მიიღოს ერთდროულად ორ რეგიონალ კონფლიქტში. ამათ მიეკუთვნება, მაგალითად, ზოგიერთი ტიპის თანამედროვე თვითმფრინავი: სტრატეგიული ბომბდამშენი B-2, ტაქტიკური გამანადგურებელი F-117, JSTAR, შორეული რადიოლოკაციური აღმოჩენის თვითმფრინავი E-3 სისტემით AWACS და რადიოელექტრონული ბრძოლის თვითმფრინავი EF-111.

დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ჯარების მიერ წარმატებული თავდაცვითი მოქმედებების წარმოების უნარს ნებისმიერი მსხვილი რეგიონული კონფლიქტის საწყის ეტაპზე. ამ მიზნით თავდაცვის სამინისტრო ატარებს ღონისძიებებს: 1) ჯარების (ძალების) სტრატეგიული მობილურობის ამაღლებისთვის, მათი უფრო ოპტიმალური წინასწარი განლაგების, აგრეთვე საჰაერო და საზღვაო სატრანსპორტო ძალების სტრუქტურის ოპტიმიზაციის გზით; 2) ავიამზიდების დამრტყმელი პოტენციალის ამაღლებისთვის; 3) სახმელეთო ჯარების საცეცხლე სიმძლავრის დამაზიანებელ მოქმედებათა ამაღლებისთვის; 4) სტრატეგიული ბომბდამშენი თვითმფრინავების მაღალი სიზუსტის უბირთვო დაზიანების საშუალებებით შეიარაღებისთვის.

კერძოდ, სტრატეგიული მობილურობის ამაღლების მიზნით თავდაცვის სამინისტრო: ა) შეისყიდის და განალაგებს სატრანსპორტო თვითმფრინავს C-17 ან სხვა სატრანსპორტო თვითმფრინავებს უკვე მოძველებული C-141-ის ნაცვლად; ბ) აშშ ტერიტორიული წყლების გარეთ განალაგებს საბრიგადო სატანკო ნაწილებს, რომელთა გაგზავნაც სპარსეთის ყურეში ან ჩრდილო-აღმოსავლეთ აზიაში დაუყოვნებლივ იქნება შესაძლებელი; გ) დამატებითი ტრაილერების (?) შესყიდვით აამაღლებს საზღვაო სატრანსპორტო ფლოტის პოტენციალს აშშ კონტინენტური ნაწილიდან მოშორებულ რეგიონებში ძალებისა და საშუალებების სწრაფი გადასროლის მიზნით; დ) აამაღლებს ორგანიზებული რეზერვის ძალების საბრძოლო მზადყოფნასა და რეაგირების სისწრაფეს; ე) გამოყოფს სახსრებს რიგი ღონისძიებებისთვის შეერთებულ შტატებში პირადი შემადგენლობის, საბრძოლო და მატერიალურ საშუალებათა გემებზე დატვირთვის ოპერატიულობის ასამაღლებლად.

საზღვაო ძალების ხელმძღვანელობა ავიამზიდების საცეცხლე ძლიერების ამაღლებისთვის გეგმავს F-14 საგემბანო გამანადგურებლების აღჭურვას მაღალი სიზუსტის საიერიშო საშუალებებით, და აგრეთვე მეწინავე ბაზირების ავიამზიდებზე F/A-18 გამანადგურებლების დამატებითი ესკადრილიების გადასროლას, რაც აამაღლებს ავიამზიდების სიმძლავრეს კონფლიქტის ადრეულ უმნიშვნელოვანეს ეტაპზე.

სახმელეთო ჯარები შეიმუშავებს მაღალი სიზუსტის მცირე საბრძოლო საშუალებებს, რომელთაც მიზნამდე მიიტანენ რაკეტებით ATACMS (ოპერატიულ-ტაქტიკური რაკეტები მოქმედების სიშორით 150 კმ-მდე), . . . (?) მრავალლულიანი სარაკეტო გასაშვები დანადგარების, “ჰაერი-ზედაპირი” კლასის უნივერსალური რაკეტისა (რომელსაც ახლა შეიმუშავებენ) და ლულიანი არტილერიის მეშვეობით. AH-64 “აპაჩი” დამრტყმელი ვერტმფრენების ეფექტურობასა და სიცოცხლისუნარიანობას აამაღლებს ცეცხლის მართვის რადიოლოკაციური სისტემის “ლონგბოუს” გამოყენება. ამასთანავე სამინისტრო განიხილავს ATACMS-ისა და მრავალლულიანი სარაკეტო გასაშვები დანადგარების გაფართოებული წინასწარი განლაგების, აგრეთვე საზღვარგარეთული ბაზებიდან (?) AH-64 “აპაჩი” ვერტმფრენების წინასწარ გადასროლის შესაძლებლობებს კონფლიქტის პირველ ეტაპზე გამოყენების მიზნით.

საჰაერო ძალები გეგმავს სტრატეგიული ბომბდამშენების B-1 და B-2 მოდიფიკაციასა და მათთვის მაღალი სიზუსტის უბირთვო დაზიანების საშუალებების შემუშავებას (სახელდობრ, შეიმუშავებენ მცირე ზომის ტანკსაწინააღმდეგო დაზიანების საშუალებებით აღჭურვილი ტაქტიკური საბრძოლო მასალების მართვის პაკეტს ნებისმიერ ამინდში გამოყენებისთვის), რამაც მნიშვნელოვანი როლი უნდა ითამაშოს მოწინააღმდეგის შემტევი ძალებისა და სტაციონარული მიზნების განადგურებაში კონფლიქტის უმნიშვნელოვანეს პირველ დღეებში.

იგეგმება ღონისძიებები ეროვნული გვარდიის სახმელეთო ჯარების საბრძოლო ნაწილებისა და რეზერვის სხვა ძალების საბრძოლო მზადყოფნისა და მოქნილობის ამაღლებისთვის, რათა მათ შეძლონ მსხვილ რეგიონალ კონფლიქტებში შემკავებელ მოქმედებებში მონაწილეობა და სხვა ამოცანების შესრულება. ეროვნული გვარდიის სახმელეთო ჯარების საბრძოლო ნაწილებს ევალებათ გამოყონ ძალები დივიზიების გაძლიერებისთვის, ხოლო საჭიროების შემთხვევაში კი გაზარდონ სახმელეთო ჯარების საბრძოლო ძალები მეორე მასშტაბური რეგიონული კონფლიქტის დაწყების აღსაკვეთად, ან მასში მონაწილეობის მიღებისთვის. კონფლიქტის ადრეულ სტადიაზე მობილიზაციის შემთხვევაში ბრიგადული დონის ნაწილები შეძლებდნენ საიმედობისა და მოქნილობის ამაღლებას მეორე კონფლიქტის წარმოშობისას იმ დროს, როცა პირველი ჯერ არ იქნებოდა დამთავრებული. გარდა ამისა საზღვაო ძალების ხელმძღვანელობა გეგმავს საზღვაო ფლოტისა და საზღვაო ქვეითი ჯარის რეზერვის საავიაციო ფრთის სიმძლავრისა და ეფექტურობის ამაღლებას კიდევ ერთი სარეზერვო-სასწავლო ავიამზიდის მწყობრში შეყვანით.

აშშ კვლავაც დაეხმარება საკვანძო რეგიონებში თავის მოკავშირეებს საბრძოლო პოტენციალის ამაღლებაში. კერძოდ, იგი ეხმარება სამხრეთ კორეას შეიარაღებული ძალების მოდერნიზებასა და ქვეყნის თავდაცვისუნარიანობის ამაღლებაში. ამ მიზნით დაიდო ხელშეკრულება F-16 თვითმფრინავების ერთობლივი წარმოების შესახებ.

სამხრეთ-დასავლეთ აზიაში აშშ განაგრძობს კავშირების განმტკიცებას პარტნიორებთან და მოკავშირეებთან თავდაცვის სფეროში, ატარებს გაერთიანებული ძალების ერთობლივ სწავლებებსა და მანევრებს, წინასწარ განალაგებს ჯარებსა და საბრძოლო საშუალებებს. გარდა ამისა, ამარაგებს მათ თანამედროვე შეიარაღებით. სახელდობრ, ქუვეითს აწვდის ტანკებს M1A2 “აბრამსი”, ხოლო ქუვეითსა და საუდის არაბეთს – სისტემა “პეტრიოტს”.

ოპერაციათა კიდევ ერთი სახეობა, რომელიც უნდა განსაზღვრავდეს აშშ შეიარაღებული ძალების სტრუქტურასა და რიცხოვნებას, არის სამშვიდობო ოპერაციები და შეიარაღებული ჩარევა. ასეთ ღონისძიებებს ართულებს ის, რომ მოსალოდნელია კონფლიქტში მონაწილე პოტენციური მოწინააღმდეგის ხელში არსებულ იარაღის სახეობათა სირთულის ხარისხისა და არსენალის ზომების მნიშვნელოვანი განსხვავება. უმრავლეს შემთხვევებში აშშ სამშვიდობო ოპერაციებში უნდა მონაწილეობდეს სხვა ქვეყნების ძალებთან ერთად, გაერო-სა და სხვა საერთაშორისო ორგანიზაციების ეგიდით.

მასშტაბურ შეიარაღებულ ჩარევასა ან სამშვიდობო ოპერაციებში გონივრულია შემდეგი ძალების მონაწილეობის დაგეგმვა: ერთი საჰაერო სადესანტო დივიზიის, ერთი მსუბუქი ქვეითი დივიზიის, საზღვაო ქვეითი ჯარის კორპუსის ერთი საექსპედიციო ბრიგადის, ერთი-ორი საავიამზიდო საბრძოლო ჯგუფის, საჰაერო ძალების ერთი-ორი შერეული საავიაციო ფრთის. სპეციალური ძალების: სამოქალაქო ადმინისტრაციის ნაწილების, საჰაერო და საზღვაო ტრანსპორტის ძალების. საბრძოლო და მატერიალურ-ტექნიკური უზრუნველყოფის ნაწილებისა და ქვედანაყოფების, საბრძოლო ნაწილებისა და მხარდაჭერის ნაწილების პირადი შიმადგენლობისა 50 ათასი ადამიანის რიცხოვნებით.

ამ პოტენციალის უზრუნველყოფა შესაძლებელია ზოგადი დანიშნულების ძალების იმავე შეხამებით, რომელიც აუცილებელია მსხვილ რეგიონალ კონფლიქტებში მონაწილეობისთვის, თუკი ეს ძალები გაივლიან სპეციალურ წვრთნას. ეს კი ნიშნავს, რომ აშშ-ს მოუწევდა უარი ეთქვა მნიშვნელოვანი სამშვიდობო ოპერაციების ან შეიარაღებული ჩარევის წარმოებაზე იმ დროს, როცა ერთდროულად მიმდინარეობს საბრძოლო მოქმედებები ორ მსხვილ რეგიონალურ კონფლიქტში.

და ბოლოს, ზოგადი დანიშნულების ძალების საერთო რიცხვის განსაზღვრისას, თავდაცვის სამინისტრო ითვალისწინებს ოკეანსმიღმა ტერიტორიებზე აშშ სამხედრო ყოფნისთვის აუცილებელ ძალებს.

ევროპაში შეერთებული შტატები განაგრძობს წამყვანი როლის შესრულებას განახლებული ნატო-ს შემადგენლობაში, სადაც დაგეგმილია დაახლოებით 100 ათასამდე პირადი შემადგენლობის შენარჩუნება, რაც საშუალებას მისცემს აშშ-ს წამყვანი როლი ითამაშოს ნატო-ში და უზრუნველყოს მძლავრი პოტენციალი კრიზისული რეაგირების მრავალეროვნული ძალების მომზადებისთვის. ამ ძალებში შევლენ საჰაერო ძალების გამანადგურებლები, ორი სახმელეთო დივიზიის მსხვილი ნაწილები შტაბ-ბინით, და მხარდაჭერის სხვა ნაწილები და ქვედანაყოფები.

აშშ-ის სახმელეთო ძალები გერმანიის ძალებთან ერთად შევლენ ორი მრავალეროვნული კორპუსის შემადგენლობაში. ცენტრალურ ევროპაში სტაბილურობის უზრუნველყოფის გარდა, მათი მომზადებისას ძირითადი ადგილი დაეთმობა სწრაფი გაშლის ამოცანების გადაწყვეტას ცენტრალური ევროპის ფარგლებს გარეთ და “არასტანდარტულ ოპერაციებში”, მაგალითად, სამშვიდობო ოპერაციებში, მოქმედებათა დამუშავებას. დროთა განმავლობაში ამ ამოცანებით შესაძლოა შეცვლილ იქნას ევროპაში განლაგებული სახმელეთო ჯარების ნაწილებისა და ქვედანაყოფების მატერიალურ-ტექნიკური ნაწილი და სტრუქტურა. საჰაერო ძალები განაგრძობს სადაზვერვო მონაცემების მოპოვების, გადასროლის საშუალებების და დამრტყმელი თვითმფრინავების გამოყენებას აშშ-ისა და ნატო-ს ძალების მიერ საბრძოლო ამოცანების შესრულებისას. აშშ საზღვაო ძალების ხომალდები განაგრძობენ ხმელთაშუა ზღვისა და ევროპის გარშემო არსებული სხვა საზღვაო აუზების წყლების პატრულირებას.

ჩრდილო-აღმოსავლეთ აზიაში დაგეგმილია 100 ათასამდე ჯარების შენარჩუნება. კერძოდ, აშშ კვლავაც განაგრძობს სამხრეთ კორეის უსაფრთხოების უზრუნველყოფისთვის ენერგიული ზომების მიღებას და შეინარჩუნებს აქ ორბრიგადიანი შემადგენლობის ერთ ქვეით დივიზიასა და საჰაერო ძალების საბრძოლო ავიაციის ქვედანაყოფებს. გარდა ამისა, შეერთებული შტატები განიხილავს სამხრეთ კორეაში წინასწარ განთავსებული მატერიალური ნაწლის გაფართოების შესაძლებლობას თავისი კრიზისული რეაგრების პოტენციალის ამაღლებისთვის.

კუნძულ ოკინავაზე აშშ შეინარჩუნებს საზღვაო ქვეითი ჯარის კორპუსის საექსპედიციო ძალებსა და სახმელეთო ჯარების სპეციალურ ბატალიონს. იაპონიის პორტებზე მიწერილია ავიამზიდი “ინდეფენდენსი”, სადესანტო ხომალდი “ბელო ვუდი” და მათი დამხმარე გემები. გარდა ამისა, იაპონიაში ოკინავაზე დარჩება საჰაერო ძალების საბრძოლო ავიაციის რამდენიმე ქვედანაყოფი, ხოლო საზღვაო ძალების მე-7 ფლოტი განაგრძობს წყნარი ოკეანის დასავლეთ ნაწილის რეგულარულ პატრულირებას.

სამხრეთ-დასავლეთ აზიაში, საზოგადოებრივი აზრის გათვალისწინებით, უმთავრესი ყურადღება უნდა მიექცეს ძალების პერიოდულ გაგზავნას ამ რეგიონში და არა მათ განლაგებას რეგულარულ საფუძველზე. საზღვაო ფლოტის ოთხი-ექვსი ხომალდი, რომლებიც მეორე სოფლიო ომის შემდეგ მუდმივად პატრულირებენ სპარსეთის ყურეში, განაგრძობენ თავიას საქმიანობას. გარდა ამისა, დაგეგმილია მატერიალური ნაწილის განთავსება ქუვეითში და კიდევ სხვაგან არაბეთის ნახევარკუნძულზე.

სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში მატერიალურ ნაწილს წინასწარ განალაგებენ კუნძულ დიეგო-გარსიას მახლობლად მცურავ გემებზე. საზღვაო ქვეითი ჯარის კორპუსის მატერიალურ ნაწილზე დამატებით რეგიონში წინასწარ განლაგებულია შვიდი ხომალდი სახელეთო ჯარების, საჰაერო და საზღვაო ძალების მხარდაჭერისთვის.

აშშ შეინარჩუნებს სამხედრო ყოფნას ლათინურ ამერიკაში, კერძოდ კი პანამაში, სადაც იგი იმოქმედებს არხის ექსპლუატაციასა და დაცვაში პანამის პარტნიორის სახით 1999 წელში პანამისთვის არხის სრულ გადაცემამდე.

საზღვარგარეთ აშშ-ის სამხედრო ყოფნის მოთხოვნილებათა გათვალისწინებით განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება საზღვაო ძალებს, განსაკუთრებით კი ავიამზიდებს, რომელთა მოქნილობა და სახმელეთო ბაზებისგან ავტონომიურად მოქმედების უნარი მნიშვნელოვანწილად უზრუნველყოფს საზღვარგარეთ ყოფნასთან დაკავშირებული ოპერაციების ჩატარების კარგ შესაძლებლობებს, განსაკუთრებით სპარსეთის ყურეში, სადაც აშშ სახმელეთო ჯარების ინფრასტრუქტურა შედარებით განუვითარებელია. ამიტომ შეერთებული შტატების სამხედრო-პოლიტიკური ხელმძღვანელობა ცდილობს უზრუნველყოს საავიამზიდო საბრძოლო ჯგუფებისა და სადესანტო ხომალდების მეტ-ნაკლებად მუდმივი სამხედრო-საზღვაო ყოფნა სამხრეთ-დასავლეთ აზიის, ჩრდილო-აღმოსავლეთ აზიისა და ევროპის (უმეტესად ხმელთაშუა ზღვის) წყლებში. ამ მხრივ აშშ სტრატეგიის მოთხოვნილებების დაკმაყოფილება შესაძლებელია 11 საბრძოლო და ერთი სარეზერვო-სასწავლო ავიამზიდისგან შემდგარი ფლოტის დახმარებით.

სტრატეგიული ბირთვული ძალების სტრუქტურის დაგეგმვისას დღესდღეობით წამოიჭრება განუზღვრელობის მრავალი ფაქტორი. სახელდობრ, ვარშავის ბლოკისა და სსრკ-ის დაშლის, СНВ-1 და СНВ-2 ხელშეკრულებათა დადების, აგრეთვე შეერთებული შტატების რუსეთთან ურთიერთობების გაუმჯობესების შემდეგ მსხვილმასშტაბიანი ბირთვული დარტყმის საშიშროება ნაკლებ რეალურია, მაგრამ ამასთანავე რუსეთისა და ყოფილი სამი საბჭოთა რესპუბლიკის (უკრაინის, ბელორუსიისა და ყაზახეთის) ტერიტორიაზე რჩება ბირთვული იარაღის ათასობით ერთეული. СНВ-2 ხელშეკრულების პირობებითაც კი რუსეთი ინარჩუნებს მნიშვნელოვან ბირთვულ არსენალს. და ბოლოს, დამაიმედებელი ტენდენციების მიუხედავად, პოლიტიკური სიტუაცია რუსეთში მეტად გაურკვეველი რჩება. ყველა წინააღმდეგობის დაძლევაც რომ მოხერხდეს, მაინც СНВ-1 და СНВ-2 ხელშეკრულებებით გათვალისწინებულ შემცირებათა რეალიზაციას თითქმის 10 წელი დასჭირდება. ამიტომ, თუმცა კი შეერთებულმა შტატებმა უკვე მოხსნა ბალისტიკური რაკეტებიდან 3,5 ათასზე მეტი ბირთვული საბრძოლო ნაწილი (СНВ-1 შეთანხმებით განსაზღვრული საერთო რაოდენობის თითქმის 90%), მაინც არსებული განუზღვრელობის ფაქტორის გათვალისწინებით, იგი მეტად ანგარიშიანად უნდა მიუდგეს შემდგომ შემცირებებს.

აშშ-ის მომავალ მოთხოვნილებებს ბირთვულ სტრატეგიულ ძალებში განსაზღვრავს ორი შემდეგი ამოცანა: ა) СНВ-1 და СНВ-2 ხელშეკრულებათა ფარგლებიდან გამოუსვლელად განახორციელოს ეფექტური ბირთვული შეკავება და ბ) საფუძველი ჩაუყაროს ახალი ძალების შექმნას მოვლენათა სახიფათო შემობრუნების შემთხვევაში.

თავდაცვის სამინისტროს მოხსენებაში არ არის მოცემული ბირთვული ძალების სტრუქტურის დეტალური სურათი, ვინაიდან ამჟამად მიმდინარეობს აშშ-ის ბირთვული ძალების კომპლექსური შესწავლა, რომლის შედეგებიც გამოქვეყნდება მოხსენებაზე დამატების სახით. მომავალ სტრატეგიულ ბირთვულ ძალებს 2003 წლისთვის ეყოლება:

– C-4 და C-5 რაკეტებით შეიარაღებული 18 წყალქვეშა ნავი “თრაიდენთი”;

– 500 რაკეტა “მინითმენ-3”, რომელთაგან თითოეულს ექნება თითო საბრძოლო ქობინი;

– საავიაციო ფრთოსანი რაკეტებით შეიარაღებული 94-მდე ბომბდამშენი B-52H და 20 ბომბდამშენი B-2.

ირაკლი ხართიშვილი
1994 წლის თებერვალი

ლიტერატურულ წყაროებად სტატიის პირველი ნაწილისთვის გამოყენებულ იქნა ჟურნალ «Зарубежное Военное Обозрение»-ში 1980-იან წლებში გამოქვეყნებული წერილები, ხოლო მეორე ნაწილისთვის კი საქართველოში აშშ საელჩოს მიერ გავრცელებული მასალები (U. S. Information Service).

ზემოთ მოყვანილი სტატია მომზადდა “საინფორმაციო ბიულეტენის” ნაბეჭდი ეგზემპლარის საფუძველზე, და მასში ძალაუნებურად გადმოვიდა იმხანად დაშვებული გარკვეული შეცდომებიც, რაც აქ რიგ ადგილებში მინიშნებულია აღნიშვნით – (?).